Altair


Autoryzacja


Resetuj hasło
Autor: Konrad Chorzela

Wśród wielu rodzajów broni zwalczających pojazdy opancerzone dostępnych dla piechoty występują m.in. miny przeciwpancerne, zwane niegdyś samoczynnymi lub obserwowanymi. Prekursorem w dziedzinie techniki minerskiej była armia rosyjska. Pierwsze szerzej opisane konstrukcje zostały użyte podczas wojny rosyjsko-japońskiej (1904-1905), jak improwizowane miny drewniane, mina kapitana Karasewa, mina-ładunek podoficera Selenowa. Kolejne konstrukcje to miny z okresu I wojny: modyfikacja miny Karasewa, mina Krokodyl konstrukcji pułkownika Tołkuszina.

Polska mina przeciwczołgowa wz.1937, jedyna rodzima konstrukcja tego rodzaju wprowadzona do uzbrojenia przed wybuchem wojny / Zdjęcie: Konrad Chorzela

Powszechne zastosowanie min przeciwpancernych przez wszystkie walczące strony, jak i opracowanie ogromnej liczby nowych konstrukcji nastąpiło w czasie dwudziestolecia międzywojennego i II wojny światowej. Wtedy to powstały tak udane konstrukcje, jak mina T-4 konstrukcji Simonowa (1934), mina TM-35, mina TM-35M (modyfikacja z 1939), czy TM-39. Armia niemiecka również nie pozostawała w tyle. W okresie międzywojennym opracowała dwie udane konstrukcje przeciwpancerne: Tallermine 29 (TMi 29) i Tallermine 35 (TMi 35). Posłużyły w latach kolejnych jako materiał wyjściowy przy tworzeniu kolejnych wzorów: Tallermine 42 (TMi 42) i Tallermine 43 (TMi 43).

Przekrój zapalnika, którego górną część tworzy zapłonnik, zaś dolną spłonka saperska / Rysunek: Grzegorz Franczyk

Charakterystyczny dla lat 1930. wyścig zbrojeń w armiach głównych państw europejskich doprowadził do szybkiego rozwoju technicznych rodzajów broni, przede wszystkim wojsk pancernych czy lotnictwa. W Wojsku Polskim procesy te niestety przebiegały znacznie wolniej i z znacznie mniejszym rozmachem. Ponadto pogłębiały się też dysproporcje jakościowe i ilościowe między rodzimą armią, a siłami zbrojnymi państw ościennych. Ten niekorzystny rozwój sytuacji zauważono zbyt późno, dopiero w 1935.

Rysunek miny przeciwczołgowej wz. 1937 z instrukcji z 1939. Warto zwrócić uwagę na odmienne rozmieszczenie otworu do przewlekania drutu potykaczowego na rysunku w instrukcji i w dolnej części puszki rzeczywistej miny

Na przełomie 1935/36 Sztab Główny (SG) dokonał szczegółowej analizy stanu faktycznego WP i studiów porównawczych z armiami sąsiadów. Wynik okazał się zaskakujący i jednoznaczny. Okazało się, że zacofanie polskich sił zbrojnych w porównaniu z innymi armiami jest ogromne i dotyczy różnych dziedzin i zagadnień. Polska odstawała znacząco pod względem doktryny, techniki, organizacji, liczebności armii i możliwości mobilizacyjnych. Na podstawie wyników analizy najwyższe władze wojskowe natychmiast przystąpiły do umocnienia i unowocześniania Wojska Polskiego. Przełożyło się to w 1936 na plan modernizacji i rozbudowy wojska.

Począwszy od 1934, kiedy to rozpoczęto w Polsce prace nad skonstruowaniem od podstaw miny przeciwpancernej jako środka rażącego zwalczającego czołgi i inne pojazdy bojowe, pomysł ten napotykał na liczny opór. W początkowym okresie opracowanie spychano na drugi plan, gdyż dla wielu wojskowych taka konstrukcja była uznawana za broń niepotrzebną. To nastawienie zmieniło się dopiero w marcu 1936, gdy generał Tadeusz Kossakowski, zwolennik rozwoju broni pancernej, został mianowany Dowódcą Saperów MSWojsk.

Gen. Kossakowski już pod koniec lat 1920. pełnił obowiązki szefa Departamentu Zaopatrzenia Inżynierii MSWojsk., co oznaczało, że decydował o przyjmowaniu uzbrojenia saperskiego. Był ogromnym zwolennikiem rozwoju polskiej broni pancernej i inicjatorem rozwoju przemysłu samochodowego. Za jego kadencji wdrożono do masowej produkcji tankietki TK-3 i TKS, zakupiono czołgi Vickers E i opracowano własny czołg 7TP.

Zlecił on, aby Biuro Badań Technicznych Saperów (BBTSap.) wybrało z konkursu ogłoszonego 23 marca 1936 przez MSWojsk., najlepsze konstrukcje min i przekazało je do dalszych testów pod względem użyteczności, jak i ustalenia najodpowiedniejszych systemów minowania.(ciąg dalszy w numerze)


Broń i Amunicja - 02/2012
Drukuj Góra
www.altair.com.pl

© Wszelkie prawa zastrzeżone, 2007-2024 Altair Agencja Lotnicza Sp. z o. o.