Wczoraj fińskie ministerstwo obrony ogłosiło oficjalnie o wyborze oferowanego przez norweskiego Kongsberga i amerykańskiego Raytheona systemu przeciwlotniczego NASAMS II, jako przyszłego zasadniczego systemu obrony powietrznej średniego zasięgu (o efektywnym zasięgu rzędu 14-18 km, z maksymalnym zasięgiem określanym na 25 km).
Wartość przygotowywanego kontraktu została określona przez fińskie ministerstwo obrony na 642 mln Euro w latach 2009-2015. Według informacji Kongsberga NASAMS II ma kosztować Finlandię ok. 342 mln Euro, zaś dalszych 100 mln Euro ma być wydane na pociski AIM-120 AMRAAM od Raytheona.
Finlandia zamierza zamówić 8 baterii systemu NASAMS II (24 wyrzutnie, 8 radarów MPQ-64, 8 stanowisk dowodzenia, być może także systemy obserwacji pasywnej). Dostawy powinny być realizowane od 2012.
W pokonanym polu znalazła się oferta MBDA, proponującego system SAMP/T z pociskami Aster 30. Jakkolwiek SAMP/T był generalnie identyfikowany jako system o większych możliwościach (zasięg 50-100 km), szczególnie górujący w zakresie możliwości zwalczania rakiet balistycznych, to NASAMS II, oparty o kpr Raytheon AIM-120 AMRAAM i korzystający z lekkich radarów Raytheon/Thales MRQ-64M2 Sentinel, został przez fińskiego użytkownika oceniony wyżej, głównie ze względu na możliwość bardzo efektywnej pracy w środowisku rozproszonym, sieciocentrycznym. Ważne było potwierdzone efektywne użycie systemów NASAMS/NASAMS II w warunkach okołobiegunowych.
Jednym z argumentów nie bez znaczenia był fakt możliwości zakupu w ramach tego samego budżetu niemal dwukrotnie większej liczby systemów, dzięki czemu z punktu widzenia podatnika fińskiego zwiększy się bezpieczeństwo większej liczby obiektów w Finlandii. Nie bez znaczenia był fakt pogłębienia współpracy obronnej państw nordyckich. O różnych formach offsetu z Kongsbergiem i Raytheonem rozmawia fińska Patria. Wśród nieoficjalnie identyfikowanych potencjalnych obszarów współpracy wskazywana jest możliwość zakupu dla norweskich wojsk lądowych transporterów opancerzonych Patria AMV, które mogłyby zastąpić obecnie używane w Norwegii transportery XA-203 (32 sztuki). Należy także pamiętać, że norweski producent amunicji Nammo jest w 50% własnością Patrii.
Finlandia odrzuciła ofertę MBDA dostaw znacznie bardziej zaawansowanych, dysponujących szerszym wachlarzem możliwości, ale i inaczej skonfigurowanych oraz droższych systemów SAMP/T z rakietami Aster-30. Samo rozważanie w ramach jednego przetargu systemów należących do różnych kategorii wydaje się dziwne - z tego punktu widzenia zwycięzca mógł być tylko jeden...
Pociski Aster-30 są proponowane także w Polsce w ramach polsko-francuskiej inicjatywy przemysłowej stworzenia nowoczesnego, wielowarstwowego systemu obrony powietrznej (program PIT/Radwar i MBDA).
Zgodnie z informacją Patrii, w części rakietowej Patria Systems oraz Patria Land & Armament w Tampere, Hämeenlinna i Sastamala mają brać udział m.in. w produkcji wyrzutni oraz w integracji systemu. W części radarowej Patria Systems w Tampere i Espoo ma być zaangażowana w modernizacji elementów systemu dowodzenia oraz dostosowaniu radarów do wymagań użytkownika fińskiego oraz w rozwoju oprogramowania i jego dalszym utrzymaniu w przyszłości.
Rząd fiński zaprosił Kongsberga i MBDA do składania do końca kwietnia 2008 ofert ostatecznych w przetargu, który pierwszą rundę miał w lipcu 2006. Wówczas wstępne propozycje dostawy systemów - które miałyby zastąpić dotychczas używane przez Finlandię rosyjskie systemy 9K37 Buk-M1 - złożyło 11 spółek z kilku państw. W grę wchodził wówczas nawet zakup systemów Patriot z zasobów Luftwaffe (de facto należących do rządu USA), które ostatecznie zostały sprzedane Korei Południowej.