Dopiero dziś MON podpisało kontrakt z Metalexportem-S na dostawę 5 śmigłowców Mi-17 na potrzeby misji afgańskiej. Nie podano ceny i powodów wydłużenia rozmów o kilka miesięcy w stosunku do planu.
10 lutego MON oficjalnie ogłosiło zakończenie rozmów w sprawie zakupu od Metalexportu-S 5 używanych, pochodzących z zasobów rosyjskich, śmigłowców transportowych Mi-17. Wówczas oferowane 4 Mi-17-1V i 1 Mi-172 wyprodukowane były w latach 1992-1995, spędziły w powietrzu po ok. 400-500 godzin i miały kosztować 313 mln zł brutto (Mi-17 za 313 mln zł, 2010-02-10) - wraz z kosztami finansowania, cłem, podatkami, pakietem logistycznym, uzbrojeniem itp. Podpisanie kontraktu miało nastąpić pomiędzy 20 a 24 lutego. Nastąpiło dopiero dziś, 8 lipca 2010 - 148 dni po ogłoszeniu sukcesu przez pozostającego ministrem Bogdana Klicha.
W listopadzie i na początku grudnia 2009 ze strony MON płynęły optymistyczne zapowiedzi podpisania kontraktu do 15 grudnia lub do Świąt [2009], mimo iż oferty wstępne złożone były dopiero 2 grudnia 2009. W oryginalnych wymaganiach przetargowych pożądany termin dostawy śmigłowców do modernizacji w WZL-1 w Łodzi wyznaczono na... 19 lutego 2010. Według zapewnień MON z lutego br., pierwsze śmigłowce miały być gotowe do transportu do Afganistanu w październiku/listopadzie 2010.
Kontrakt obejmuje dostawę 5 śmigłowców rodziny Mi-17 (2 Mi-171 i 3 Mi-17-1V), wyprodukowanych nie wcześniej niż w 1995, wraz z pakietem serwisowym, przedłużeniem resursu, modyfikacjami nie do przeprowadzenia w Wojskowych Zakładach Lotniczych Nr 1 (WZL-1) w Łodzi itp. Zarówno Metalexport-S, jak i DZSZ MON nie ujawniły wartości umowy, twierdząc, iż podawanie takiej informacji może wpłynąć negatywnie na realizację dostawy. Wiadomo nieoficjalnie, iż ostatecznie MON zapłaci za pakiet związany z 5 śmigłowcami więcej o kilkanaście procent niż zakładano w lutym. Związane jest to m.in. z tym, iż ostatecznie dostarczone będą śmigłowce wyprodukowane parę lat później, niż pierwotnie zakładano, a dostawca poniósł znaczne koszty związane z opóźnieniem terminu podpisania kontraktu. Największy wpływ na cenę (po przeliczeniu na złote) miało jednak osłabienie kursu naszej waluty...
Umowę podpisano w oparciu o nową procedurę związaną z negocjacjami z wolnej ręki z jednym oferentem. Poprzednia procedura została formalnie zamknięta pod koniec czerwca, co stworzyło możliwość wyjścia z klinczu proceduralnego, uniemożliwiającego zgodne z prawem sfinalizowanie umowy. Kluczowym problemem miała być możliwość zastąpienia śmigłowca Mi-172 równoważnym Mi-171/17-1V, co miałoby istotne znaczenie dla ujednolicenia oferowanej floty i uniknięcia problemów proceduralnych związanych z dopuszczeniem formalnie nowej odmiany do użycia w SZ RP. Problemem było pogodzenie owej nie wpływającej praktycznie na jakość oferty podmiany (przetarg dotyczył dostawy śmigłowców Mi-17 wszystkich wersji i odmian ) z przepisami zamówień publicznych.
Rozpoczęte po 10 lutego negocjacje kontraktu, wedle informacji RAPORT-wto, przerodziły się m.in. w rozmowy dotyczące kompletacji dostawy (mimo, że była określona w dokumentacji przetargu) oraz sposobu rozliczeń. Trzeba pamiętać, iż Rosjanie preferują rozliczenia w Euro, MON skłania się ku dolarom, a w dodatku kontrakt obejmuje także płatności w złotych (podatki, cła itp.). Jakiekolwiek zmiany w sposobie rozliczeń generowały konieczność renegocjacji ustaleń z bankiem kredytującym kontrakt (zgodnie z zaleceniami Ministerstwa Finansów, MON nie udziela w tym przypadku przedpłat, mimo, że mogłyby one istotnie wpłynąć na wartość oferty, redukując zakres koniecznych kredytów). Opóźnienie sfinalizowania kontraktu wpływało na dostępność konkretnych egzemplarzy śmigłowców oraz możliwość przeprowadzenia remontów i przedłużenia resursu w Ułan-Ude we wcześniej uzgodnionych terminach. Tymczasem rynek nie próżnował: partnerzy Metalexportu-S nie mieli obowiązku w nieskończoność rezerwować śmigłowców dla Polski i w przypadku pojawienia się klientów zdecydowanych na zakup śmigłowców z łatwością decydowali się na wykorzystanie okazji handlowej…
Pierwotna wartość oferty Metalexportu-S, uwzględniającej warunki przetargu (w tym zadziwiające wymaganie zapewnienia 20-letniego resursu, co oznaczałoby oczekiwanie dostawy niemal nowych maszyn - fabrycznie Mi-8/17 mają 25-letni resurs) oraz kwestię terminów, ryzyka finansowego i zakresu finansowania ze środków dostawcy (w praktyce banku) itp. wynosiła 349,7 mln zł brutto. Wedle oświadczenia Bogdana Klicha, MON miało na zakup śmigłowców zarezerwowane 570 mln zł, jednak w praktyce ta kwota obejmowała środki na zakup 5 maszyn, ich modernizację i doposażenie w Łodzi, oraz zakup środków obrony i ochrony biernej (Terma z Ibcolem otrzymały 28 czerwca 2010 kontrakt o wartości 99,8 mln zł na dostawy systemu MASE, patrz Kontrakt na systemy samoobrony, 2010-06-28).
Przypomnieć trzeba, iż w ramach odrębnej, już wynegocjowanej umowy z Wojskowymi Zakładami Lotniczymi Nr 1 w Łodzi, śmigłowce muszą być doposażone do tzw. wariantu afgańskiego (opancerzenie, zintegrowany system łączności itp.), za co MON zapłacić ma ok. 40 mln brutto. Całość łączności zarządzana ma być z pomocą Zintegrowanego Systemu Łączności (ZSŁ) z Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych. Jednym z ważnych elementów modernizacji ma być dostosowanie do użycia gogli NVG (klasa IIIb wg MIL-STD 3009). Śmigłowce otrzymać mają rejestratory parametrów lotu S2-3a. Istotnym elementem modernizacji ma być instalacja pakietów opancerzenia podobnych do stosowanych na wcześniej modernizowanych śmigłowcach. Zabudowane mają być też transpondery Radwar SC10-D2 systemu IFF oraz wyrzutniki flar i dipoli typu ASO-2W. Instalacja promienników termicznych KT-1V Adros systemu samoobrony przed pociskami rakietowymi naprowadzanymi na podczerwień była już zawarta w ofercie Metalexportu-S i miała być przeprowadzona podczas prac remontowych (oryginalnie planowanych do przeprowadzenia w Ułan-Ude) - poprzednio Adrosy były montowane w Łodzi.
W odróżnieniu od wcześniej kupionych 7 Mi-17-1V nowa piątka ma być dostosowana do przenoszenia uzbrojenia na podwieszeniach zewnętrznych. System uzbrojenia obejmować ma system sterowania uzbrojeniem, belki uzbrojenia, 4 zasobniki UB-32A npr S-5, 4 zasobniki B8-W20 npr S-8, dwa zasobniki strzeleckie UPK-23-250 z działkami 2x23mm GSz-23Ł, 3 pokładowe stanowiska strzeleckie dla 7,62 mm km PK (w drzwiach bocznych i oknie po jednym na lewej i prawej burcie) przy czym km PK mają pochodzić z zasobów SZ RP. Dodatkowo śmigłowce mają otrzymać jedno stanowisko umiejscowione w tylnej części kabiny transportowej w osi śmigłowca użytkowane po zdjęciu drzwi tylnych.
Dostawa 5 Mi-17-1V/Mi-171 ma obejmować także rozbudowany pakiet wyposażenia naziemnego, w tym zestawy narzędzi i aparatury kontrolno-pomiarowej oraz wyposażenie dodatkowe do wykonywania pełnego zakresu obsług technicznych na poziomie jednostki wojskowej określonego w dokumentacji technicznej śmigłowca i biuletynach dotyczących jego doposażenia (tj. obsług bieżących i specjalnych na poziomie eskadry lotniczej, obsług okresowych i drobnych napraw na poziomie eskadry technicznej lub grupy obsługi technicznej). Dostarczone mają być także części zamienne na 3 lata użytkowania śmigłowców (w tym 4 zapasowe silniki TW3-117WM serii 2).