O inwestycjach w bezpieczeństwo, realizowanych dzięki Programowi modernizacji Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu w latach 2017-2020 z płk SG WIOLETĄ GORZKOWSKĄ – Zastępcą Komendanta Głównego Straży Granicznej ds. logistycznych – rozmawia Maciej Pietraszczyk
To, jak ważna jest ochrona granicy państwowej, pokazuje obecna sytuacja migracyjna w Europie. Dla polskiej Straży Granicznej priorytetem jest ochrona wschodniej granicy Polski, będącej jednocześnie zewnętrzną granicą Unii Europejskiej i szereg działań realizowanych na terenie całego kraju związanych z przeciwdziałaniem i zwalczaniem nielegalnej migracji.
Pani Komendant, do 2020 na inwestycje i zakupy w Straży Granicznej, w ramach tzw. Ustawy modernizacyjnej zostanie przeznaczony blisko miliard złotych. To ogromna kwota, a coraz częściej pojawiające się informacje o kolejnych dostawach i podpisywanych umowach wskazują, że realizacja zapisów ustawy w Straży Granicznej przebiega bardzo sprawnie. Czy faktycznie wszystko idzie zgodnie z planem?
Obecnie – kiedy finalizowane są kolejne przetargi – mówimy już nie tylko o tym jak istotne dla naszej formacji i jej rozwoju są zapisy Ustawy modernizacyjnej. Już dziś odczuwamy płynące z nich korzyści. Program modernizacji służb mundurowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji udaje się nam sprawnie realizować dzięki współpracy wszystkich pionów w Straży Granicznej – tych merytorycznych, zgłaszających swoje realne potrzeby i pionu logistycznego, którego zadaniem jest optymalne i odpowiedzialne zarządzanie ich realizacją.
Ustalenie właściwych priorytetów i określenie planów postępowań o udzielenie zamówień publicznych pozwala nam skutecznie realizować zaplanowane inwestycje – zarówno te w nowoczesny sprzęt, infrastrukturę, a także w funkcjonariuszy, ich wyszkolenie i uposażenie.
Jakie obszary zaabsorbowały dotychczas największe środki?
Fundusze z Ustawy modernizacyjnej przeznaczane są zarówno na inwestycje i modernizację sprzętu, jak i na podniesienie uposażeń funkcjonariuszy. W latach 2017 – 18 wydatki płacowe stanowiły ok. 1/3 całości wydanych środków, zaś w latach 2019 – 2020 będą 2-krotnie wyższe i obejmą połowę zaplanowanych funduszy.
Pozostałe kwoty w największej części wydawane są na inwestycje budowlane, obejmujące zarówno budowę, jak i unowocześnienie placówek Straży Granicznej, czy budowę strzelnic. Na te cele do tej pory przeznaczyliśmy ponad 100 mln zł., a na realizację inwestycji zaplanowanych na nadchodzące lata jest przeznaczone prawie 200 mln zł.
Bardzo ważnym obszarem inwestycji, na który łącznie przeznaczyliśmy 200 mln zł., jest łączność i informatyka; m. in. rozbudowa systemów teleinformatycznych. Wdrożenie nowych rozwiązań w tym zakresie pozwoli nam sprawniej i skuteczniej korzystać zarówno z naszych, jak i z udostępnionych nam baz danych. Mam tu na myśli między innymi wielkoskalowe systemy informatyczne Unii Europejskiej: wjazdu i wyjazdu – Entry Exit System (EES) oraz informacji o podróży i zezwoleń na podróż – European Travel Information Authorisation System (ETIAS). Szybka wymiana informacji i możliwość weryfikacji na bieżąco kontrolowanych osób i ich dokumentów pozwoli zwiększyć szczelność granicy zewnętrznej.
W jaki jeszcze sposób rządowe plany modernizacyjne wpływają czy wpłyną w przyszłości na codzienną służbę funkcjonariuszy Straży Granicznej?
Nowoczesny sprzęt bezsprzecznie wpływa na poprawę warunków służby naszych funkcjonariuszy, co jest chyba najistotniejsze. Biorąc pod uwagę specyfikę zadań i wynikające z nich zagrożenia, szczególnie ważne jest zaspokojenie potrzeb naszej formacji pod względem uzbrojenia, w sprzęt techniki specjalnej i sprzęt transportowy, które mają zapewnić bezpieczeństwo naszym funkcjonariuszom. Przestępcy – szczególnie ci działający w grupach zorganizowanych – dysponują olbrzymimi funduszami i kontaktami międzynarodowymi, co pozwala im korzystać z najnowszych zdobyczy techniki. Jeśli chcemy skutecznie podjąć z nimi walkę, nie możemy pozostawać z tyłu w tym zakresie, a nawet powinniśmy być jeden – dwa kroki przed nimi.
Ogółem na wyposażenie, uzbrojenie, umundurowanie i sprzęt ochrony osobistej naszych funkcjonariuszy, pełniących służbę w bezpośredniej ochronie granicy państwowej, przeznaczyliśmy ponad 300 mln zł.; prawie połowa tej kwoty już została wydana.
Wiemy z doniesień medialnych, że kilkunastoletnie wyeksploatowane pojazdy zastępowane są nowymi, o wyższym standardzie technicznym. Jakiej skali jest to inwestycja?
Straż Graniczna wzbogaciła się w ponad 300 pojazdów, w tym 130 samochodów patrolowych i 45 terenowych o łącznej wartości 46,2 mln. zł. I z całą pewnością nie powiedzieliśmy jeszcze ostatniego słowa w tej kwestii. Zamierzamy bowiem zakupić kolejne 435 pojazdów o wartości ponad 100 mln zł. Będą to m.in. motocykle, których chcemy zakupić 118, 100 samochodów ciężarowo-osobowych i ponad 80 pojazdów typu ATV, zwanych potocznie quadami.
Zakupiliśmy także 23 przewoźne jednostki nadzoru, czyli tzw. PJN-y, o wartości ponad 43 mln zł. Pojazdy PJN to pojazdy obserwacyjne wyposażone w sprzęt optyczny i termooptyczny pozwalający wykryć, rozpoznać obiekt, określić współrzędne jego położenia i zarejestrować wynik prowadzonej obserwacji. Samochodem bazowym jest Toyota Hilux, przystosowana do jazdy w trudnym terenie, z silnikiem diesla o poj. 2,4 l i mocy 150 km, z automatyczną skrzynią biegów. Łączna wartość zakupu 23 pojazdów i symulatora – trenażera operatorów PJN to ponad 41,3 mln zł. 13 kolejnych pojazdów zostanie zakupionych w jeszcze w tym roku.
Mówiąc o nowoczesnym sprzęcie, nie mogę nie wspomnieć o zakupach dla lotnictwa Straży Granicznej. Dzięki środkom z Ustawy modernizacyjnej jeszcze w tym roku (w październiku) lotnictwo SG zasili śmigłowiec Airbus Helicopters H135. Koszt jego zakupu to 46,5 mln zł brutto. W marcu odebraliśmy śmigłowiec Robinson R-44 Raven, zakupiony z rezerwy celowej przeznaczonej na uzupełnienie wydatków na realizację zadań, za kwotę ponad 3 mln zł. W przyszłym roku trafią do nas 2 nowe samoloty LET Aircraft Industries L 410 UVP E-20, z jednym z najnowocześniejszych w Europie, a na pewno najnowocześniejszym w Polsce wyposażeniem patrolowo–rozpoznawczym. Koszt ich zakupu to 109,8 mln zł.; w 90 proc. zakup ten jest finansowany z Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego.
Wspomnieliśmy o płacach, inwestycjach budowalnych, nowoczesnym sprzęcie, ale komfort służby funkcjonariusza to także odpowiednie wyposażenie indywidualne, wygodny i funkcjonalny mundur, czy środki ochrony osobistej. Jak sytuacja przedstawia się w tym zakresie?
Na zabezpieczenie potrzeb w tym zakresie przeznaczyliśmy 62 mln zł., z czego połowa już została wykorzystana. Zakupy obejmują wyposażenie funkcjonariuszy m. in. w prawie 3 tys. kamizelek kuloodpornych, blisko 3500 masek przeciwgazowych, a także ponad 1500 hełmów i tarcz kuloodpornych. Pozyskaliśmy także ponad 2 tys. sztuk broni. Do jednostek terenowych Straży Granicznej trafiło także ponad 150 kompletów gogli noktowizyjnych, a w ciągu najbliższych 2 lat przewidujemy dostarczenie także 115 kompletów kamer termowizyjnych.
Jak widać – wydatki i skala zakupów – są niebagatelne, ale na bezpieczeństwie nie wolno oszczędzać; ważny jest nie tylko sprzęt i technologia. Nawet najnowocześniejsza aparatura i broń nie zastąpią dobrze wyszkolonego i zmotywowanego funkcjonariusza.
Dziękuję za rozmowę