Dziś rozpoczynają się pokazy lotnicze w Radomiu Air Show 2013. Poprzedziła ją konferencja pod hasłem Bezpieczne lata 2011-2013.
Konferencja Bezpieczne lata 2011-2013 była poświęcona bezpieczeństwu w lotnictwie i rozwojowi przewozów regionalnych. Otworzył ją dowódca Sił Powietrznych, gen. broni pilot Lech Majewski. Mówił o zmianach systemu zarządzania bezpieczeństwem w zakresie jakości i mentalności oraz ich wpływie na kształtowanie i rozwój lotnictwa Sił Zbrojnych RP. - Od tragicznego wydarzenia, jakim była katastrofa samolotu Tu-154M 10 kwietnia 2010, w Siłach Powietrznych podjęto zdecydowane działania mające na celu poprawę stanu bezpieczeństwa lotów oraz wprowadzono kompleksowe rozwiązania systemowe dotyczące szkolenia lotniczego – powiedział. Główną ideą tych zmian było nie tylko wdrożenie nowych uregulowań i przepisów normujących działalność lotniczą, ale również, a może przede wszystkim, rozwijanie świadomości każdego członka personelu lotniczego w zakresie jego miejsca, zadań oraz odpowiedzialności w szeroko rozumianym systemie szkolenia.
Od 2010 o 30% wzrósł nalot i przybyło zadań realizowanych przez SP. Pozyskuje się i modernizuje kolejne statki powietrzne. Systematycznie wzrasta ich sprawność i dostępność. Cel jest ambitny: o ile kilka lat temu problemem było utrzymanie 50-% dostępności, to w 2012 uzyskano 63-% sprawność, a w 2013 celem jest osiągnięcie 70%. Bardzo korzystne są również te najważniejsze wskaźniki – dotyczące bezpieczeństwa lotów. Od trzech lat nie odnotowano żadnego wypadku ciężkiego ani katastrofy.
W dziedzinie bezpieczeństwa lotów i sprawności statków powietrznych wiele zależy od jakości sprzętu, ale równie ważne jest przygotowanie pilotów oraz wpływ organizacji pracy personelu Służby Inżynieryjno-Lotniczej. Dlatego ustabilizowano sytuację kadrową wśród pilotów. W ostatnich dwóch latach SP opuszczał każdego roku co dwudziesty pilot. Przed 10 laty rotacja była nawet dwukrotnie większa. W 2012 do rezerwy odeszło 26 pilotów i ta dobra tendencja utrzymuje się również w pierwszej połowie 2013.
Korzystne statystki dotyczące nalotu, sprawności statków powietrznych, bezpieczeństwa lotów oraz sytuacji kadrowej personelu latającego są wynikiem konsekwentnego wdrażania przyjętej wizji rozwoju Sił Powietrznych. Jej fundamentami są:
- przejrzyste i usystematyzowane procedury, określone stosownymi przepisami;
- efektywna organizacja pracy, uzyskana poprzez stworzenie właściwych struktur organizacyjnych, z precyzyjnie określonymi zadaniami i zakresem odpowiedzialności;
- mentalność personelu, kształtowana poprzez dobre i rzetelne wyszkolenia oraz promowanie odpowiednich postaw.
Lata 2011-2013 były jednymi z najlepszych pod względem bezpieczeństwa w historii. Właściwie określano i skutecznie wdrażano działania profilaktyczne, w ramach czego:
- ujednolicono i usprawniono funkcjonowanie struktur komórek bezpieczeństwa lotów w jednostkach lotniczych, ustalając modelową strukturę służby bezpieczeństwa lotów Sił Zbrojnych RP. W pionach BL uwzględniono specjalistów służby inżynieryjno-lotniczej, a ponadto opracowano zasady doboru oficerów przewidzianych do wyznaczenia na stanowiska w komórkach BL;
- zintensyfikowano szkolenie w dziedzinie zarządzania ryzykiem w lotnictwie, głównie w zakresie współpracy w załodze. Z personelem latającym prowadzone są szkolenia z zasad zarządzania ryzykiem w bieżącej działalności lotniczej, a ponadto wprowadzono obowiązek prowadzenia szkoleń w cyklu miesięcznym;
- wdrożono systemy teleinformatyczne Turawa oraz PEX, które umożliwiają przetwarzanie informacji związanych z działalnością Służby BL, zapewniając prowadzenie kompleksowych analiz i ocen oraz wypracowywanie wniosków, służących wspomaganiu utrzymania wysokiego poziomu bezpieczeństwa lotów.
W ostatnim czasie we współdziałaniu z przedstawicielami wszystkich rodzajów SZ opracowano i wdrożono nowe lub znowelizowane dokumenty dotyczące szkolenia lotniczego. Zaktualizowano dokumentację lotniczą, programy szkolenia oraz instrukcje operacyjne, implementując wiele rozwiązań z przepisów obowiązujących w lotnictwie cywilnym i wdrażając standardy wynikające z regulacji ICAO, Unii Europejskiej oraz NATO. W ramach tych prac przygotowano regulamin lotów, instrukcję organizacji lotów, czy instrukcję organizacji lotów oznaczonych statusem HEAD, by wymienić tylko te najważniejsze. Dokumenty te w przejrzysty sposób standaryzują procedury przygotowania i organizacji lotów, jednoznacznie określając zakres odpowiedzialności poszczególnych instytucji, szczebli dowodzenia i osób funkcyjnych w tym procesie. Tworząc te ważne dla lotnictwa wojskowego dokumenty zadbano o to, by w systemie szkolenia pilot nie był pozostawiony sam sobie. Dlatego w ich treści szczególny nacisk położono na wskazanie, kto za co jest konkretnie odpowiedzialny. Co ważne uregulowane zostały również kwestie związane z wykonywaniem lotów o statusie HEAD w rejonach niebezpiecznych oraz rejonach PKW/PJW.
Bardzo ważnym przedsięwzięciem było wdrożenie obowiązkowych szkoleń personelu latającego z zakresu zarządzania zasobami załogi CRM (Crew Resources Management) i MCC (Multi Crew Cooperation). Pozwala to na doskonalenie działania członków załóg lotniczych w zakresie współpracy, optymalizacji wykorzystania systemów będących w dyspozycji załóg oraz doskonalenie innych elementów funkcjonowania jedno- i wieloosobowych załóg lotniczych. Dopełnieniem dokumentacji szkoleniowej, było opracowanie i wdrożenie stałych procedur operacyjnych, które szczegółowo określają i standaryzują realizację zadań w poszczególnych jednostkach i na konkretnych stanowiskach. Ponadto, uregulowano kwestię szkolenia na symulatorach, które przez wiele lat stanowiło piętę achillesową systemu. Obecnie wprowadzone standardy szkolenia symulatorowego, szczegółowo określają jego rolę i miejsce, jako integralną i bardzo ważną część procesu szkolenia lotniczego.
Duży nacisk kładzie się na modernizację techniczną podsystemu dowodzenia, w tym szczególnie na jego automatyzację. Po wprowadzeniu w 2011 zmodernizowanych systemów Dunaj oraz VCS (Voice Communication System), rozpoczęto nadzorowaną pracę bojową przez Punkty Naprowadzania rozwinięte na stanowiskach w ODN (Ośrodkach Dowodzenia i Naprowadzania), MJDOP (Mobilnej Jednostce Dowodzenia Operacjami Powietrznymi) oraz OKW (Ośrodku Kierowania Walką). Od 2012 wszystkie cztery Punkty Naprowadzania pełnią dyżury bojowe w systemie 24-godzinnym.
W 2013 osiągnięto wstępną zdolność operacyjną systemu Link 16 w oparciu o 1 posterunek radiowy Babki, jak również oprogramowanie CSI /CRC (Command and Reporting Centre), rozwinięte w 22. i 32. ODN oraz MJDOP. W 2013 planowane jest rozwinięcie CSI w COP, co pozwoli na monitorowanie sieci Link 16. Osiągnięcie pełnej zdolności operacyjnej systemu Link 16 w SP planowane jest na koniec 2014. Docelowa konfiguracja systemu będzie obejmować 8 posterunków radiowych, które zapewnią pokrycie od wysokości 1500 m nad całym obszarem kraju.
Prowadzone są również zmiany organizacyjno-strukturalne, w ramach których między innymi przeformowano 31. Ośrodek Dowodzenia i Naprowadzania (ODN) w Mobilną Jednostkę Dowodzenia Operacjami Powietrznymi. W latach 2013-2016 planuje się pozyskanie i wdrożenie Mobilnego Modułu Dowodzenia Operacjami Powietrznymi (MMDOP). Pozwoli to na uzyskanie możliwości operacyjnego wykorzystania MJDOP do zabezpieczenia działań samolotów F-16 poza granicami kraju. W kolejnym latach planowane jest uruchomienie ARS Kraków, który w systemie sojuszniczym przejmie zadania Command and Reporting Centre (CRC), obecnie realizowane przez Centrum Operacji Powietrznych. W czasie pokoju ARS Kraków będzie opracowywał i wydawał zobrazowanie sytuacji powietrznej Recognized Air Picture (RAP) oraz kierował misjami Air Policing.
W obszarze ubezpieczenia lotów (UL) kontynuowano wyposażanie baz lotnictwa w systemy nowej generacji. Na lotniskach wszystkich rodzajów Sił Zbrojnych sukcesywnie wdrażano urządzenia ubezpieczenia lotów zgodne ze standardami NATO, jak również spełniające wymagania ICAO. Zmodyfikowano system serwisowania nowoczesnych systemów UL oraz zintensyfikowano szkolenie personelu technicznego, co w znaczący sposób wpłynęło na podniesienie sprawności technicznej sprzętu UL.
Zakończenie procesu zmian struktury organizacyjnej Wojsk Radiotechnicznych zaowocowało m.in. utworzeniem nowych posterunków radiolokacyjnych systemu Backbone, zdecydowaną poprawą w zakresie infrastruktury Obiektów Technicznych, modernizacją stacji radiolokacyjnych dalekiego zasięgu oraz pozyskaniem nowych stacji radiolokacyjnych średniego zasięgu. Obecnie, w skład ugrupowania bojowego wchodzi 17 stacjonarnych posterunków radiolokacyjnych, 17 wysuniętych posterunków radiolokacyjnych, 6 posterunków radiolokacyjnych dalekiego zasięgu systemu Backbone. W 2013 planowane jest włączenie 3 radarów dalekiego zasięgu typu RAT-31DL. Plany modernizacji technicznej zakładają pozyskanie mobilnego radaru dalekiego zasięgu Warta, radaru pasywnego Tanew, radar kontroli rejonu lotniska Drawa, kolejnych radarów NUR-15M. Zakłada się też dalszą modernizację radarów NUR-12i NUR-15.
Sukcesywnie modernizowane są lotniska Sił Powietrznych oraz infrastruktura towarzysząca. Począwszy od 2010 zwiększane są środki finansowe przeznaczone na ten cel: z 228 mln zł w 2010, 292 mln zł w 2011, 320 mln zł w 2012, aż do planowanych 350 mln zł w 2013. W latach 2010-2012 bardzo ważnym zamierzeniem było pozyskanie 58 szt. nowoczesnych sprzętu do utrzymania gotowości eksploatacyjnej lotnisk za 99 mln zł. Dostawy sprzętu zostaną utrzymane w bieżącym roku – zakupionych zostanie 48 jednostek sprzętu za ok. 108 mln zł.