Kwestia wypowiedzenia lub zachowania układu o broni nuklearnej średniego i pośredniego zasięgu – INF, podpisanego w Waszyngtonie 8 grudnia 1987 była głównym punktem posiedzenia Rady NATO-Rosja w Brukseli 25 stycznia 2019.
Po spotkaniu ambasadorów państw atlantyckich z przedstawicielami Rosji sekretarz generalny NAT0 – Jens Stoltenberg, który przewodniczył tym rozmowom oświadczył mediom, że stanowisko, wyrażone przez ministrów spraw zagranicznych sojuszu, którzy zebrali się w tej sprawie w grudniu 2018 pozostało niezmienne. Wszyscy sojusznicy nadal podtrzymują opinię, że Rosja wprowadzając nowy system pocisków manewrujących, określany przez Zachód jako SSC-8, czyli nowy wariant zestawów Iskander z nowymi pociskami 9M729 – złamała postanowienia układu INF. Alianci – podkreślił Stoltenberg – wzywają Rosję do pełnego respektowania postanowień układu INF i warunków jego weryfikacji.
Stolteberg podał ponadto, że podczas rozmów strona sojusznicza odrzuciła twierdzenia Moskwy, że Amerykanie naruszyli postanowienia układu INF wprowadzając do arsenałów bezzałogowce Predator i bezzałogowe systemy wskazywania celów dla rakiet balistycznych.
Przypomnijmy, że istotą porozumienia INF jest wyrzeczenie się odpalanych z lądu środków przenoszenia broni jądrowej o zasięgu pośrednim – czyli od 500 km do 5500 km. Amerykanie, a za nimi sojuszniczy z NATO uważają, na podstawie własnych informacji oraz obserwacji satelitarnych, że zastąpienie w zestawach Iskander pocisków samosterujących 9M728 nowymi – 9M729 – dłuższych o 53 cm od poprzednich, w nowych hermetycznych kontenerach startowych oznacza, że znacznie wydłużono zasięg pocisku ponad 490 km starszej wersji. Amerykanie posługując się własnymi obserwacjami satelitarnymi testów na poligonie Kapustin Jar sugerują, że zasięg lądowych 9M729 wchodzi w obszar zabronionego układem INF odcinka pośredniego – od 500 do 5500 km. Podają, że według ich wyliczeń zasięg 9M729 przekracza 1500 km.
W odpowiedzi Rosjanie 23 stycznia 2019 - po raz pierwszy od dawna - w publicznym pokazie przedstawili attaché wojskowym akredytowanym w Moskwie nowy zestaw Iskandera z nowymi kwestionowanymi pociskami 9M729. A także jego schemat konstrukcyjny. Pokaz zorganizowano w zamkniętym hangarze na terenie Parku Patriotów pod Moskwą.
Generał Michaił Matwiejewski – dowódca wojsk rakietowych i artylerii wyjaśnił, że kwestionowany przez Amerykanów pocisk znajduje się w fabrycznie zamkniętym kontenerze, jest dłuższy i cięższy od swojego poprzednika ponieważ wyposażono go w silniejszą głowicę bojową i bardziej precyzyjny system naprowadzania na cel. Ma jednak ten sam układ pionowego startu i silnik marszowy oraz – co podkreślają Rosjanie – ten sam zapas paliwa. Co, jak powiedział Matwiejewski sprawia, że cięższy pocisk ma nieco mniejszy zasięg od poprzednika. Według jego deklaracji zasięg 9M729 to przedział od 50 do 480 km, zredukowany w stosunku do 9M728 o 10 km. Matwiejewski podał, że zasięg pocisku sprawdzono podczas ćwiczeń Zapad 2017.
Nowy pocisk w nowym dłuższym kontenerze startowym (7,93 m – średnica – 0,514 m) jest odpalany pionowo z nowego kołowego pojazdu bojowego 8x8 o długości 13,245 m – 170 mm więcej niż w poprzedniej wersji. Pojazd ma szerokość 3,51 m i 3,935 m wysokości – jest o 485 mm wyższy od poprzednika. Zestaw bojowy ze starszymi 9M728 miał w wyposażeniu dwa pociski w kontenerach startowych, nowy z 9M729 – aż 4.
Warto pamiętać, że sekretarz stanu USA Mike Pompeo dał Rosji 60 dni na wywiązanie się z -obowiązujących postanowień układu INF, po których USA – jak zapowiedział – rozpoczną kroki zmierzając do produkcji własnych rakietowych systemów uzbrojenia odpalanych z ziemi pokrywających zakazany odcinek zasięgu – od 500 do 5000 km. Pokaz w Rosji był zdaniem wielu analityków dowodem na to, że jest jeszcze pole do manewrów politycznych, które mogą uratować układ INF. Jeśli to nie nastąpi wielu obserwatorów uważa, że zwłaszcza Europę czeka bardzo niebezpieczna runda wyścigu zbrojeń nuklearnych.