5 maja 2021 dyrektor generalny rosyjskiego zjednoczenia stoczniowego Siewmasz – Michaił Budniczenko i przedstawiciel państwowej komisji odbioru okrętów wojennych – kapitan I rangi Alieksiej Patioszkin podpisali symboliczny dokument oznaczający zakończenie prób akceptacyjnych pierwszego wielozadaniowego atomowego okrętu podwodnego projektu 885M (08851), typu Jasień-M – K-561 Kazań. Co oznaczało jednocześnie podniesienie na nim flagi i wprowadzenie go do linii – do składu strategicznie ważnej Floty Północnej – wczoraj, 7 maja 2021, tuż przed szeroko czczonym w Rosji Dniem Zwycięstwa (9 maja). Tym samym zakończyć się mają – przynajmniej w sferze propagandowo-militarnej – problemy z Kazaniem.
Przypomnijmy, że komisja odbioru okrętów odrzuciła w 2019 przyjęcie jednostki z rąk stoczniowców i nakazała Siewmaszowi usunięcie szeregu wykrytych usterek, czy wręcz przebudowę wielu systemów, w tym siłowni. Co miało i ma znaczenie dla włączenia go do składu floty rosyjskiej (WMF), a także dla kolejnych budowanych i planowanych okrętów podwodnych typu Jasień-M. Kolejny. Pierwszy seryjny Jasień-M – Noworosyjsk ma bowiem wejść do składu WMF dopiero w bliżej nieokreślonej przyszłości – pod koniec 2021.
Analitycy rosyjscy sygnalizują z przekąsem, że niezadowolenie Kremla wobec opóźnienia programu Jasieni-M i pewien rodzaj ostracyzmu wobec stoczniowców, symbolizować miała niska ranga wojskowego podpisującego zakończenie testów akceptacyjnych Kazania...
Przypomnijmy, że Moskwa wiązała i nadal wiąże ogromne nadzieje ulokowane w Jasieniach-M – na osiągnięcie parytetu z USA w kategorii wielozadaniowych atomowych okrętów podwodnych uzbrojonych w torpedy i pociski manewrujące. Niedawno głównodowodzący WMF, admirał Nikołaj Jewmienow zdecydował się na osobistą publiczną wypowiedź o Jasieniach-M, nazywając je najważniejszymi dla Rosji atomowymi jednostkami podwodnymi 4. generacji, do których weszły najnowocześniejsze systemy i technologie krajowej proweniencji. To ostatnie ma szczególne znaczenie, bowiem Jasienie-M mają zawierać wyłącznie rosyjskie urządzenia z całkowitą eliminacją importu (zwłaszcza z Ukrainy czy zachodniej Europy). To także zaważyło na karierze Kazania, w którym dokonywano zmian konstrukcyjnych z tym związanych.
Warto przypomnieć, że stępkę pod Kazań położono 24 czerwca 2009. Zwodowano go dopiero 31 marca 2017. Przypomniał o tym także władzom dyrektor Siewmasza – Budniczenko mówiąc, że w ogromnym tempie starano się znaleźć rodzimych producentów zamienników importowanych systemów dla Kazania niemal w całej Rosji. - Dostawy docierały w końcu ze wszystkich krańców kraju – powiedział, i docierają nadal, według zamówień dla dalszych budowanych Jasieni-M. Prócz znajdującego się już w próbach stoczniowych Nowosibirska, seria obejmuje Krasnojarsk (stępka – 27 czerwca 2014), Archangielsk (stępka – 19 marca 2015), Perm (stępka – 29 lipca 2016) i Ulianowsk (stępka – 28 lipca 2017) oraz Woroneż i Władiwostok (stępki tego samego dnia – 20 lipca 2020 z internetową obecnością Władimira Putina).
Okręty podwodne Jasień-M mają tylko 10 aparatów torpedowych z zapasem 30 torped i 8 pionowych modułów startowych pocisków manewrujących na śródokręciu za kioskiem. Można z nich odpalać pociski 3M-55 Oniks lub 3M-22 Cirkon lub mniejsze 3M-14 Kalibr. Latem 2021 Moskwa oczekuje pierwszej próby odpalenia hiperdźwiękowego pocisku Cirkon z pokładu pierwszego operacyjnego Jasienia (dłuższego od nowych Jasieni-M o 9 m).