Zawsze celuj w Księżyc, nawet jeśli nie trafisz, znajdziesz się pomiędzy gwiazdami – ten cytat z powieści niemieckiego pisarza Patricka Süskinda przypadł mi szczególnie do serca, gdy zastanawiałem się niejednokrotnie, co kierowało grupą ludzi, do której miałem zaszczyt należeć, kiedy trzydzieści lat temu podjęliśmy się organizacji pierwszych targów w Kielcach. Byliśmy Kopciuszkiem na rynku targowym. Dziś Targi Kielce i Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego to znane na świecie, uznane marki w gwiazdozbiorze Europy.
Po 1990 polskie przedsiębiorstwa przemysłu obronnego, w tym skarżyskie MESKO, straciły rynki zbytu. Odbiorcami były bowiem Ludowe Wojsko Polskie i kraje Związku Radzieckiego, a większa część produkowanego w naszym kraju sprzętu zbrojeniowego bazowała na rosyjskich licencjach. W czasach Zimnej Wojny wielkość armii naszego kraju sięgała 450 tysięcy żołnierzy. Na początku lat 1990. wszyscy politycy na Wschodzie i na Zachodzie uznali, że Zimna Wojna dobiegła końca. Armia została odchudzona, ponieważ generowała gigantyczne wydatki. Tym samym zapotrzebowanie na sprzęt zbrojeniowy było dużo mniejsze. Stało się jasne, że firmy zbrojeniowe muszą znaleźć nowych odbiorców. Polska zwróciła się w stronę NATO. Oznaczało to inne standardy wyposażenia, a także poszukiwania rynków zbytu czy organizacji eksportu do Europy Zachodniej i świata. Polskie przedsiębiorstwa potrzebowały zatem nowych technologii i technik sprzedaży, a temu mogły służyć targi. Byłem wtedy prezesem Świętokrzyskiej Agencji Rozwoju i Promocji Regionu Razem SA (ŚARiPR), której jednym z akcjonariuszy było skarżyskie MESKO. To ze strony ówczesnego prezesa tych zakładów, Romana Musiała wyszła propozycja organizacji targów obronnych. Pozostałymi akcjonariuszami ŚARiPR był wówczas Skarb Państwa reprezentowany przez wojewodę kieleckiego, państwowa Chemar SA, samorządy (Końskie i Sędziszów), Bank Świętokrzyski, najważniejsze w regionie przedsiębiorstwa prywatne: Exbud SA, Przedsiębiorstwo Budowlano-Usługowe Piasecki, Przedsiębiorstwo Prywatne Mitex i Michał Sołowow, Tengger West-Awa i Marek Jach, Przedsiębiorstwo Projektowo-Produkcyjno-Handlowe Progress i Józef Sawicz.
Dobre decyzje
Wydarzenie zostało zaplanowane na wrzesień 1993, a przygotowania zaczęliśmy w ŚARR w kwietniu. Mieliśmy niespełna pół roku, co niektórym wydawało się wyzwaniem nie tylko karkołomnym, ale niemożliwym. My jednak mieliśmy cel i mieliśmy marzenia, które przecież się spełniają... W grupie 7 osób, w tym 6 pań, przystąpiliśmy do pracy nad pozyskiwaniem wystawców. Mieliśmy szczęście do ludzi, którzy sprzyjali naszej idei, bo podobnie jak my wierzyli, że jest ona zmianą, którą chcemy ujrzeć w świecie...
Pierwsza edycja Salonu odbyła się w halach magazynowych po byłym Przedsiębiorstwie Handlu Wewnętrznego, które jeszcze w 1992 zostały przekazane na potrzeby Centrum Targowego Kielce (CTK). Decyzję o utworzeniu ośrodka wystawienniczego w Kielcach podjął w 1992 ówczesny prezydent miasta, Robert Rzepka. W CTK przystąpiono do adaptacji hal, których wnętrza zostały odmalowane, wybudowano toalety, biura obsługi wystawców. Rozpoczął się wyścig z czasem.
Bardzo poważną przeszkodą był brak dobrego dojazdu do ośrodka. Do Targów można było dostać się jedynie ulicą Zakładową od strony ulicy Batalionów Chłopskich, wąską asfaltową drogą, która kończyła się pod bramą targów. Ówczesny Wojewoda Kielecki, dr Józef Płoskonka zdecydował o przedłużeniu tej drogi do ulicy Łódzkiej i w zaledwie kilka miesięcy powstał projekt, znaleziono wykonawców, wydano wszelkie potrzebne decyzje i zbudowano drogę! Dziś to wydaje się równie niemożliwe, jak organizacja targów obronnych w 1993. Już wtedy MSPO zaświeciło jasno na ciemnym niebie postkomunistycznej rzeczywistości.
Serce COP
Wykorzystaliśmy tradycje Centralnego Okręgu Przemysłowego (COP) – największego przedsięwzięcia ekonomicznego II Rzeczypospolitej. Stworzyliśmy wydarzenie, o którym nawet nie marzyliśmy w wymiarze, który MSPO osiągnęło dzisiaj, stając się trzecią po Paryżu i Londynie wystawą branży obronnej w Europie. Norman Davis w książce o historii naszego kraju pisał: W Polsce bije serce świata, ...a ja jestem przekonany, że w Kielcach, tutaj w Targach na MSPO bije serce COP...
Jak pokazały dotychczasowe edycje Salonu Obronnego, ta idea była jednym z lepszych przedsięwzięć, wspomagających rozwój gospodarczy Świętokrzyskiego. Naszym – organizatorów targów – marzeniem było stać się oknem na świat dla polskiej zbrojeniówki... Dogoniliśmy to marzenie. Mamy wiele do zaoferowania światu i tu w Kielcach to eksponujemy. Także tutaj możemy zobaczyć i czerpać z najlepszych doświadczeń światowych.
Wizytówka
MSPO to jedna z najlepszych wizytówek Kielc i Świętokrzyskiego. Salon Obronny, podobnie jak 70 innych organizowanych przez Targi Kielce wystaw, pozwala rozwijać się miastu i regionowi. Targi to cała rzesza przedsiębiorstw, które dzięki naszej działalności mają przychody. Dotyczy to hoteli, restauracji, wykonawców zabudów stoisk na targach, agencji reklamowych, drukarni, a nawet kwiaciarni czy innych drobnych usług. Przed pandemią, która dotkliwie poturbowała także przemysł wystawienniczy, w 2019 udział w targach, konferencjach i innych wydarzeniach u nas organizowanych wzięło ponad 290 tysięcy osób. Większość z nich korzystała z noclegów, restauracji, taksówek, czy parkingów w Kielcach.
Kasę miasta zasila także, między innymi, podatek od nieruchomości, na której nasze obiekty są zlokalizowane. Każdego roku to ponad 2,3 mln PLN, które płacą Targi Kielce. Wspieramy wiele miejskich inicjatyw, jak chociażby niedawny Toure de Pologne, będąc wspólnie z miastem sponsorem startu wyścigu w Kielcach, czy Targi Kielce Jazz Festival Memorial to Miles w Kieleckim Centrum Kultury. Przed laty byliśmy także sponsorem drużyny szczypiorniaka Vive Targi Kielce. Stale wspieramy Olimpiady Specjalne.
Inwestycje
Wszystko zaczęło się w 1993 roku od MSPO i 85 wystawców z 5 krajów. W tym roku spodziewamy się ich ponad 600 z 25 krajów.
Pierwsza edycja odbyła się w jednej hali, przed którą odbywało się uroczyste otwarcie targów, a goście kulili się pod małym daszkiem, chowając przed deszczem. Teraz mamy 7 hal, z czego 2 zupełnie nowe. Powstało nowoczesne Centrum Kongresowe z 19 salami konferencyjnymi, w tym na 57-metrowej wieży, z widokiem na panoramę Gór Świętokrzyskich. Wystawcy korzystają z parkingu wielopoziomowego dla 500 samochodów i ponad 2500 miejsc parkingowych na terenie ośrodka, inaczej niż 30 lat temu, kiedy auta pozostawiane były na klepiskach. Nasi pracownicy rozwijają projekty targowe w nowoczesnych pomieszczeniach biurowych, w bardzo komfortowych warunkach, a niektórzy wspominają pierwsze dni zimy 1993, kiedy pracowali ubrani w kożuchy i rękawiczki, bo mróz wdzierał się do wnętrz przez wypaczone okna. Mamy 2 nowe terminale wejściowe i własną pracownię plastyczną. Inwestycja w modernizacje i rozbudowę ośrodka kosztowała 170 milionów złotych. Część tej kwoty – ponad 40% pozyskaliśmy z programu Unii Europejskiej, pozostałe blisko 60% to wkład własny, na który zarobiliśmy organizując targi. Mieliśmy oszczędności i wzięliśmy kredyt, który już w całości został spłacony, przez co nie stanowiliśmy żadnego obciążenia dla budżetu miasta. Dzięki decyzjom ówczesnego prezydenta Kielc Wojciecha Lubawskiego, wokół Targów Kielce wybudowane zostały także nowe drogi – ulice Wystawowa i Kongresowa. To ułatwiło znacząco dojazd do naszych obiektów. Obecnie rozbudowujemy system informatyczny i pracujemy nad bardzo dużym innowacyjnym projektem budowy systemu kontroli dostępu.
Targi wciąż potrzebują inwestycji, by tworzyć przestrzeń do biznesowych spotkań. Spotkań, dzięki którym kwitną przedsiębiorstwa w regionie. Każda złotówka wydana na targach to bowiem 7 złotych wydanych w mieście. Rozwija się turystyka biznesowa, przybywa hoteli (w 1993 było ich 5 w Kielcach i okolicach, obecnie jest ich aż 77).
MSPO daje impuls innym targom dla służb mundurowych, które stały się już naszą domeną. To z niego wyrosły w Kielcach Międzynarodowe Targi Logistyczne LOGISTYKA, Międzynarodowe Targi Sprzętu i Wyposażenia Straży Pożarnej i Służb Ratowniczych KIELCE IFRE-EXPO, Międzynarodowe Targi Policji i Bezpieczeństwa Publicznego POLSECURE. Równolegle do Salonu Obronnego odbywały się pierwsze w Polsce regularne pokazy lotnicze AIR SHOW na radomskim Sadkowie, których byłem pomysłodawcą.
Dziękuję
Powstanie Targów Kielce, w których pierwszym wydarzeniem, zorganizowanym przez ŚARiPR, był Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego, zbiegło się w czasie z wydaniem książki Francis’a Fukuyamy Koniec Historii i ostatni człowiek (The End of History and The Last Man), w której autor udowadnia, że nie ma ucieczki od wolnego rynku, a najlepiej sprawdzają się jednostki, które umieją walczyć o swoje pozycje i ciężka praca nie jest im obca. Targi Kielce od 30 lat walczą o swoją pozycję na rynku i zajmują drugie miejsce w Europie Środkowo-Wschodniej, udowadniając za każdym razem, że jeśli tylko zamienić marzenia na plany, wszystko staje się możliwe...
MSPO i Targi Kielce to dowód, że sukces można odnieść wszędzie, jak wtedy, na początku lat 1990... Upada komunizm, robimy targi obronne i pisze o nas Financial Times czy jedna z moskiewskich gazet. To był znak, że zrobiliśmy coś naprawdę ważnego! Dokonaliśmy tych wszystkich rzeczy dzięki wsparciu rzeszy przychylnych nam ludzi i instytucji.
Dziękuję zatem kolejnym Prezydentom i Premierom RP, którzy obejmowali Honorowym Patronatem nasze wydarzenie. Wspierali nas Ministrowie Obrony Narodowej, a także szefowie Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, jak również Policji, Straży Pożarnej i Straży Granicznej. Dziękuję członkom Rady Programowej każdej edycji MSPO za merytoryczne wsparcie i zaangażowanie w przygotowanie wystawy, a także Polskiej Grupie Zbrojeniowej – obecnemu partnerowi strategicznemu MSPO. Dziękuję Polskiej Izbie Producentów na Rzecz Obronności Kraju oraz szefom Biura Bezpieczeństwa Narodowego, przychylnym nam posłom i senatorom kolejnych kadencji. Dziękuję dziennikarzom, fotoreporterom, operatorom i wspierającym nas wydawnictwom branżowym, ogólnopolskim i zagranicznym. Szczególnie serdecznie dziękuję kolejnym prezydentom Kielc, marszałkom, wojewodom kieleckim i świętokrzyskim, radnym, których ważne decyzje miały istotny wpływ na kształt naszego przedsiębiorstwa. Dziękuję pracownikom Targów Kielce i kielczanom, którzy, mam nadzieję, są dumni z naszych osiągnięć. Dziękuję wszystkim, którzy przyczynili się do sukcesu MSPO, wystawcom, naszym przyjaciołom, dzięki którym niemożliwe stało się możliwe, i dzięki którym zawsze pamiętam, że marzenia się spełniają, ale nigdy tym, którzy tylko marzą...
dr Andrzej MOCHOŃ
Prezes Zarządu Targi Kielce SA