Sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg poinformował, że po wieczornych rozmowach wczoraj, 10 lipca 2023, finalnie udało się osiągnąć porozumienie między Turcją i Szwecją w sprawie przyjęcia tej drugiej do NATO. Rozmowy odbyły się w Wilnie, gdzie przywódcy państw członkowskich sojuszu zebrali się przed rozpoczętym dzisiaj szczytem NATO. Tym samym Ankara ma poprzeć wniosek o członkostwo Szwecji złożony w ubiegłym roku.
W ostatnich rozmowach brał udział sekretarz generalny NATO, a także premier Szwecji Ulf Kristersson i prezydent Turcji Recep Tayyip Erdoǧan. Ten ostatni zgodził się na udzielenie zgody dla szwedzkiego członkostwa w Sojuszu. Aby to sfinalizować konieczna będzie ratyfikacja protokołu członkostwa przez turecki parlament. Prezydent Erdoǧan ma zawnioskować w tej sprawie w najbliższym czasie.
Dosyć nagła zmiana optyki Ankary zaskoczyła wielu komentatorów. Jeszcze kilka dni temu prezydent Erdoǧan w jednoznacznych słowach krytykował postawę Szwecji w kwestii współpracy w zwalczaniu terroryzmu. Jak Turcja miałaby zaufać państwu, w którym terroryści robią co chcą? Jak naród, który nie jest się w stanie zdystansować od terroryzmu, może pomóc NATO - mówił 7 lipca. W optyce Turcji za terrorystyczne uważane są liczne organizacje kurdyjskie, m.in. Partia Pracujących Kurdystanu,
Finalnie jednak dwustronne negocjacje okazały się owocne. W trakcie roku starań o członkostwo w NATO Szwedzi prowadzili intensywne rozmowy w Ankarą, a także przyjęli prawo mające spełniaćtureckie oczekiwania, zacieśnili współpracę antyterrorystyczną i wznowili eksport sprzętu wojskowego do Turcji. Na razie nie wiadomo, kiedy turecki parlament zagłosuje nad ratyfikacją protokołu akcesyjnego.
Do szwedzkiego członkostwa w Sojuszu brakuje też zgody Węgier, które podobnie jak Turcja, traktują tę kwestię jako szansę na uzyskanie ustępstw politycznych. Według pojawiających się dzisiaj informacji zielone światłodla Szwecji dał minister spraw zagranicznych Węgier Péter Szijjártó, który wydanie oficjalnej zgody Budapesztu określił mianem kwestii technicznej. Głosowanie nad ratyfikacją dokumentu jest jednak przez Węgry przekładane od miesięcy, więc nie ma pewności, czy za deklaracją ministra Szijjártó pójdą też czyny. Wiele wskazuje jednak, że tak, ponieważ Budapeszt uzależniał swoją zgodę od decyzji Turcji (Finlandia w NATO, 2023-04-04).