Szef MON ogłosił dzisiaj, 3 listopada 2023, utworzenie 8. Dywizji Piechoty Armii Krajowej im. Romualda Traugutta. Jednostka ma być szóstą dywizją Wojsk Lądowych, a jej dowództwo ulokowane zostanie w Nowym Mieście nad Pilicą. Wcześniej w tym mieście funkcjonowały jednostki lotnictwa wojskowego, a obecnie stacjonuje 63. batalion lekkiej piechoty WOT.
Według szefa resortu obrony ulokowanie dywizji na południe od Warszawy wynika z analiz przeprowadzonych przez wojsko i MON. Jednostki 8. Dywizji poza województwem mazowieckim mają się także znajdować w województwie świętokrzyskim, łódzkim i w północnej części województwa podkarpackiego.
Struktura dywizji oparta będzie na doświadczeniach i opracowaniach wypracowanych w trakcie formowania 1. i 18. Dywizji, a także na bazie narodowych i międzynarodowych ćwiczeń i gier wojennych. Ma być zbudowana w modelu czwórkowym, składając się z czterech brygad ogólnowojskowych z 4 batalionami każda. W jej skład mają wejść 2 brygady zmechanizowane, brygada zmotoryzowana, brygada pancerna, brygada artylerii, pułk logistyczny, pułk przeciwpancerny, pułk przeciwlotniczy, batalion dowodzenia, batalion rozpoznania i batalion chemiczny. Zastanowienie budzi brak pododdziału inżynieryjnego szczebla dywizji.
Nowa dywizja będzie nosić nazwę i dziedziczyć tradycje 8. Dywizji Piechoty Armii Krajowej im. Romualda Traugutta. Ma być formą uhonorowania związku taktycznego utworzonego przez Powstańców Warszawskich w kontekście 80. rocznicy tego zrywu, którą będziemy obchodzić w przyszłym roku. Dywizja ta funkcjonowała jedynie przez 10 dni, od 20 do 30 września 1944, co w dzisiejszej sytuacji politycznej może mieć znaczenie symboliczne.
Sformowanie nowej dywizji może być trudne, czasochłonne, lub wręcz niemożliwe w obecnych uwarunkowaniach. Proces formowania i kompletowania 18. Dywizji Zmechanizowanej, zapoczątkowany we wrześniu 2018, wciąż jest daleko od sfinalizowania. Problemem są braki kadrowe i sprzętowe. Trwa też rozbudowa infrastruktury, której również brakuje (Formowanie nowego batalionu 21. BSP, 2023-10-10).
Pomimo tych problemów 9 stycznia br. ministerstwo obrony zapoczątkowało proces formowania piątej dywizji, którą jest 1. Dywizja Piechoty Legionów. Jej jednostki są na bardzo wczesnym etapie formowania, co przy znanych problemach 18. Dywizji tworzy ryzyko, że proces ten może się przeciągnąć na znacznie ponad dekadę. Warto pamiętać, że nowe dywizje są formowane kosztem 3 najstarszych dywizji Wojsk Lądowych, w których następuje drenaż personelu i sprzętu. Część komentatorów uważa więc, że żadna z 5 formowanych lub istniejących dywizji WL nie dysponuje zadowalającym potencjałem bojowym a poziom ich kompletowania jest daleki od oczekiwanego (MON zatwierdza koncepcję nowej dywizji, 2023-01-09).