Podczas pobytu w USA dyrektor programu rozwoju lotniczego systemu bojowego przyszłości (Système de combat aérien du futur, SCAF) na Francję, gen. Jean-Luc Moritz ujawnił, że projektanci pracują obecnie nad czterema jego wersjami. Dwie z nich mają zostać wybrane do dalszych prac najpóźniej w czerwcu 2024. Decyzja o ostatecznej konfiguracji SCAF ma zostać podjęta w marcu 2025.
Program SCAF jest realizowany przez Francję z Niemcami i Hiszpanią. W kwietniu 2022, po miesiącach trudnych rozmów, rozpoczęta została jego faza 1B, która ma potrwać 36 miesięcy. Przeznaczono na nią 3 mld euro, równo podzielonych między strony programu.
Wybór konfiguracji powinien utorować drogę do budowy demonstratora technologii samolotu bojowego nowej generacji (d’avion de combat de nouvelle génération). Ma on zostać opracowany pod kierownictwem Dassault Aviation w ramach fazy 2 programu (SUPERMAN – program ONERA, 2023-05-28). Negocjacje dotyczące finansowania tego etapu i podziału prac powinny zakończyć się przed końcem 2024.
Wbrew sugestiom niektórych mediów, program rozwoju SCAF jest popierany przez trzy zainteresowane państwa. Potwierdził to niedawno kanclerz Niemiec Olaf Scholz. Jednocześnie zapewnił on o kontynuowaniu prac nad francusko-niemieckim czołgiem nowej generacji (MGCS). By to było możliwe, Niemcy zamierzają trwale zwiększyć wydatki obronne do poziomu 2% PKB.
Cały czas trwają negocjacje dotyczące określenia cech, jakie będzie miał samolot bojowy nowej generacji, stanowiący podstawę systemu systemów. Już w kwietniu 2023 Sébastien Lecornu, minister Sił Zbrojnych Francji podkreślał, że po fazie demonstracji technologicznej trzeba będzie dokonać wielu wyborów, by rozpocząć prace nad wersją produkcyjną samolotu. Kluczowe będą dyskusje z naszym niemieckim partnerem. Wybory te będą dotyczyć w szczególności masy samolotu, która bezpośrednio przełoży się na jego osiągi.
Dla strony francuskiej nie podlega negocjacjom to, że nowy samolot musi mieć zasięg wystarczający do przeprowadzenia ataku nuklearnego i możliwość operowania z lotniskowców. Według gen. Moritza, trzy zainteresowane państwa zgodziły się co do niewidzialności, zwrotności, zdolności nasycenia przestrzeni przeciwnika efektorami i tworzenia chmury bojowej. Ten ostatni punkt jest kluczowy, szczególnie z punktu widzenia interoperacyjności z samolotami innych państw NATO. Bez tej zdolności operacje lotnicze prowadzone w koalicji byłyby skomplikowane, jeśli nie niemożliwe. – Architektura chmury bojowej musi zostać opracowana natywnie, aby była interoperacyjna – podkreślił gen. Moritz.
Interoperacyjność stanowi obecnie duży problem w przypadku nabywanych od USA przez wiele państw europejskich samolotów F-35. Zdaniem gen. Moritza funkcjonuje on w swojej bańce interoperacyjnej. Podobnie może być z nowymi samolotami projektowanymi w USA (NGAD) i innych państwach (GCAP/Tempest opracowywany przez Wielką Brytanię, Włochy i Japonię). Takich problemów chcą uniknąć projektanci SCAF.
Gen. Moritz dodał, że w SCAF będą wykorzystywane algorytmy tzw. sztucznej inteligencji. Ma ona pomagać załodze w podejmowaniu decyzji operacyjnych i taktycznych (ale raczej nie w pilotowaniu). Będzie też wspierać użycie efektorów, projektowanych już przez Airbusa i MBDA.
Ważnym tematem, o którym dyskutują państwa uczestniczące w programie SCAF, jest jego eksportowalność. To zarówno problem techniczny (ochrona unikatowych rozwiązań technicznych), jak i politycznych (konkurencja z USA, a w przyszłości także ChRL). Zarówno Francuzi, jak i Niemcy muszą podjąć odpowiednie decyzje już na wstępnym etapie prac rozwojowych.