Minister obrony Macedonii Północnej Slavjanka Petrovska poinformowała opinię publiczną w wywiadzie wyemitowanym w krajowej stacji telewizyjnej MTV1 wieczorem 22 stycznia, że kierowany przez nią resort i Sztab Generalny Armija na Republika Severna Makedonija (ARSM, Armii Republiki Macedonii Północnej) wspólnie uznały ofertę włoskiego koncernu Leonardo za najkorzystniejszą w procesie selekcji nowych śmigłowców.
– Za około 230 mln euro zamierzamy kupić dwa typy – powiedziała Petrovska, informując, że Vozduhoploven Ving (Skrzydło Lotnictwa) ARSM zostanie wyposażone w 4 wielozadaniowe śmigłowce średnie AW149 w konfiguracji do transportu 2 członków załogi i 12 żołnierzy oraz 4 lekkie AW169M, mogące przewozić 1-2 pilotów i 8 żołnierzy. Obydwa typy zostaną wyposażone w sprzęt umożliwiający wykonywanie różnego rodzaju misji, jednak jego specyfikacja nie została jeszcze sprecyzowana.
Zdaniem Petrovskej oferta Leonardo została uznana za najkorzystniejszą pod względem kompletności, ceny oraz zintegrowanego z ofertą systemu wsparcia logistycznego i obsługi technicznej. Swoje propozycje złożyły także Airbus (H145M i H225M), Bella (412M) i Lockheed Martin/Sikorsky/PZL Mielec (UH-60M/S-70 Black Hawk).
Ponieważ prace zespołu ds. zakupu nowych śmigłowców zostały już zakończone, następnym krokiem Skopje będzie utworzenie komisji ds. zamówień, która będzie negocjować wszystkie aspekty transakcji z Leonardo w ramach procesu, który, jak powiedziała Petrovska, powinien zakończyć się zawarcia porozumienia między rządami zapewniającego Macedonii Północnej dostawę nowych wiropłatów w ciągu 24–36 miesięcy od daty podpisania umowy.
– Zbliżające się wybory parlamentarne i prezydenckie w Macedonii Północnej, które odbędą się 8 maja, nie zatrzymają negocjacji z Leonardo – dodała minister Petrovska, ponieważ zakup nowych śmigłowców jest częścią już zatwierdzonych planów zakupów sprzętu wojskowego na 2024 i corocznych zamówień rządowych.
Nabycie nowych wiropłatów przez Macedonię Północną będzie największą transakcją w jej historii, od czasu uzyskania przez ten kraj niepodległości od Jugosławii w 1992. Jest to również pierwsze w historii nabycie przez Skopje śmigłowców fabrycznie nowych.
Początkowo Skopje planowało zakup śmigłowców niebojowych do zadań transportowych, użytkowych, poszukiwawczo-ratowniczych i gaszenia pożarów. Jednakże pod bardzo prawdopodobnym wpływem lobby ARMS, poszukującego następców śmigłowców uderzeniowych Mi-24W, eksperci MON i ARSM zgodzili się, że wojsko powinno zachować takie zdolności. Nowe AW149 i AW169M umożliwią (długo odkładane) wycofanie przed końcem bieżącej dekady ze służby radzieckich Mi-8MT, Mi-17 i Mi-24W.
Zakup AW149 sprawi, że Macedonia Północna stanie się czwartym wojskowym użytkownikiem tego typu, który został już wybrany przez Tajlandię (5), Egipt (24, z tego 10 dostarczonych) i Polskę (32, 3 dostarczone, Trzeci AW149 w Siłach Zbrojnych RP, 2023-12-15). Natomiast AW169M został zakupiony Austrię (36, 3 dostarczone, Austria kupiła dodatkowe AW169M, 2023-01-19), Dominikanę (4), Włochy (15) i Katar (4, 1 dostarczony).
Oprócz nowych śmigłowców Skopje modernizuje ARSM poprzez zróżnicowane zamówienia sprzętu wojskowego od różnych krajów NATO: wozy Oshkosh JLTV 4x4 (96, z czego 32 dostarczone, a 16 kolejnych ma zostać dostarczonych w br.) i transportery Stryker 8x8 (54 zamówione, dostawy rozpoczną się pod koniec br.) ze Stanów Zjednoczonych Ameryki, zestawy obrony powietrznej bardzo krótkiego zasięgu MBDA Mistral 3 z Francji (rozpoczęcie dostaw w sierpniu 2025) i 105-mm lekkie haubice holowane Boran (ATLTH) z Turcji (dostawy planowane w l. 2025-2026).
Ministerstwo obrony Macedonii Północnej zakończyło również niedawno ocenę rynku bezzałogowych statków latających i obecnie rozpoczyna proces zapraszania wybranych producentów do składania ofert na nowe typy, które uzupełniłyby istniejący arsenał ARSM, obejmujący Elbit Skylark i AeroVironment RQ-11 Raven oraz Elbit Hermes 450 (formalnie podporządkowane resortowi spraw wewnętrznych, ale nieużywane od 2018).
Budżet obronny Macedonii Północnej na 2024 wynosi 330 mln euro, co stanowi 2,05% PKB. Około 1/3 tej kwoty z nich to środki, które Skopje miałoby wydać w tym roku na nowy sprzęt wojskowy w ramach modernizacji ARSM.
Na podstawie informacji Igora Bożinovskiego