Komisja Europejska przyjęła wczoraj, 30 marca 2023, trzeci roczny program prac w ramach Europejskiego Funduszu Obronnego (EFO), w którym przeznaczono 1,2 mld EUR (ok. 5,6 mld PLN) na oparte na współpracy projekty badawczo-rozwojowe w dziedzinie obronności. Fundusz pomoże zmniejszyć rozdrobnienie inwestycji w ramach europejskiego systemu rozwoju zdolności obronnych.
EFO ma się także przyczynić do zwiększenia konkurencyjności przemysłu i promowania interoperacyjności w Europie. Tym samym wraz z najnowszym programem inwestycje Komisji od momentu rozpoczęcia stosowania EFO w maju 2021 przekroczą kwotę 3 mln EUR. Ogłoszony właśnie program udostępnia nowe środki finansowe na projekty obronne służące wspólnemu rozwojowi strategicznych zdolności i technologii obronnych. Ponadto wprowadzono szereg nowych narzędzi służących promowaniu innowacji w dziedzinie obronności w ramach funduszu EUDIS.
W programie prac na 2023 uwzględniono konieczne technologie i zdolności obronne zgodnie z unijnymi priorytetami rozwoju zdolności uzgodnionymi przez państwa członkowskie i sformułowanymi w Strategicznym kompasie na rzecz bezpieczeństwa i obrony. Obejmuje on 34 tematy uporządkowane według czterech tematycznych zaproszeń do składania wniosków, a także trzy zaproszenia koncentrujące się na technologiach przełomowych i MŚP.
Program prac będzie wspierać sztandarowe projekty w kluczowych dziedzinach, takich jak orientacja sytuacyjna w przestrzeni kosmicznej w odniesieniu do zwalczania pocisków supersonicznych i – w domenie morskiej – opracowanie prototypu europejskiej korwety patrolowej (EPC). Oczekuje się, że zaproszenia do składania wniosków zostaną otwarte 15 czerwca 2023, a termin składania wniosków upłynie 22 listopada 2023.
Zaproszenia do składania wniosków przygotują grunt pod rozwój systemów samolotów bojowych nowej generacji, czołgów podstawowych, europejskich zdolności pośredniego wsparcia ogniowego, a także strategicznego transportu lotniczego ładunków ponadnormatywnych, co stanowi podstawowy potencjał szybkiego wsparcia misji na całym świecie. We wszystkich dziedzinach wspierane będą również specjalne rozwiązania w zakresie architektury sprzętu dla energooszczędnych systemów sztucznej inteligencji (AI).
Finansowanie przeznaczone dla MŚP i organizacji badawczych w zaproszeniach do składania wniosków dotyczących nietematycznych badań i rozwoju zwiększono o 50% w porównaniu z 2022 r., zapewniając większe wsparcie małym i średnim przedsiębiorstwom z sektora obronności. Ponadto program prac EFO na 2023 zapewnia ciągłość finansowania niektórych ważnych projektów rozpoczętych w ramach poprzednich zaproszeń do składania wniosków w ramach EFO, a także dwóch poprzednich programów EFO.
Celem Komisji jest wygenerowanie do 2027 – za pomocą EFO, w ramach unijnego systemu innowacji w dziedzinie obronności (EUDIS) – inwestycji o łącznej wartości do 2 mld EUR w innowacje w dziedzinie obronności. EFO dysponuje budżetem w wysokości ponad 7,95 mld EUR na lata 2021–2027. Środki w wysokości 4–8% budżetu EFO przeznaczone są na rozwój lub badania dotyczące technologii przełomowych, które mogą prowadzić do przełomowych innowacji.
Europejski Fundusz Obronny (EFO) jest instrumentem Komisji mającym wspierać badania i rozwój oraz współpracę w dziedzinie obronności. Stanowi on uzupełnienie wysiłków państw członkowskich, promując współpracę między przedsiębiorstwami różnej wielkości i podmiotami badawczymi w całej UE i w Norwegii, będącej krajem stowarzyszonym (Środki z Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju dla Polski, 2023-03-27, Dwa projektu Airbusa w ramach EDF 2021, 2023-01-31, iMUGS II opóźniony, 2022-07-09, Trzeci w programie europejskiej korwety, 2021-02-15).