Rozmowa z I Zastępcą Komendanta Głównego Policji – nadinspektorem DARIUSZEM AUGUSTYNIAKIEM
Panie Komendancie: odpowiada Pan za logistykę i zakupy. Na co stawia dziś Policja?
To oczywiste – Policja stawia na bezpieczeństwo. Już prawo rzymskie przewidywało kary dla popełniających występki, zaś starożytni wiedzieli, że strzegący go funkcjonariusze publiczni – vigilowie muszą być dobrze wyposażeni i uzbrojeni. Wprawdzie obecnie nikt z mieczem, czy z włócznią w dłoni, już za złoczyńcami nie biega, ale nie wyobrażam sobie, żeby policjanci, którzy w walce o przestrzeganie obowiązującego prawa narażają własne życie, nie mieli zapewnionych stosownych środków technicznych i odpowiedniej ochrony. Broń, pałka, czy kajdanki, środki łączności i ochrony osobistej – to niezbędny ekwipunek, bez którego nie wyobrażam sobie, by można było odprawić policjanta do służby.
Czy stróż prawa powinien wyglądać groźnie, czy raczej przyjaźnie?
Niezbędne jest i jedno, i drugie. Reprezentujemy państwo polskie, stoimy na straży porządku publicznego, dbamy o poszanowanie prawa. To wymaga nie tylko określonych umiejętności (które przecież można wypracować), ale także pewnych predyspozycji, a nawet odpowiedniej prezencji. Nie wyobrażam sobie, by w naszych szeregach służyli ludzie, którzy swoim zachowaniem, czy wyglądem hańbiliby wizerunek Policji. Ale także my, jako kierownictwo tej służby, musimy zapewnić funkcjonariuszom narzędzia to tego, by wyglądali godnie i mieli środki niezbędne do skutecznego działania.
Ma Pan na myśli ładne mundury i nowe pistolety?
Nade wszystko – funkcjonalne. Mundur musi być estetyczny, ale przede wszystkim funkcjonalny i wygodny. Od czerwca 2017 następuje sukcesywna wymiana mundurów służbowych tzw. moro w kolorze czarnym, na nowoczesne umundurowanie w kolorze granatowym. To lekkie, nowoczesne uniformy, wykonane z wytrzymałych, oddychających i łatwych w utrzymaniu materiałów. W tej chwili trwa proces wymiany umundurowania. To proces wymagający i środków finansowych, i czasu. Nie da się z dnia na dzień uszyć mundurów dla 100 tys. policjantów i policjantek. Planujemy, by do końca 2021 wszyscy funkcjonariusze mieli nowe uniformy.
W ostatnich dniach zaprezentowaliśmy także nowe mundury wyjściowe. Nawiązują one do tradycji międzywojennej. W tym roku obchodzimy 100. rocznicę powstania naszej formacji. Trudno o lepszy moment, by wreszcie odłożyć na bok sięgające czasów komunistycznych wszechobecne panowanie gabardyny i rozpocząć nowy etap w zakresie policyjnego umundurowania. Pierwsze komplety umundurowania nowego wzoru właśnie są szyte. Wkrótce ruszy produkcja kolejnych.
Co z wyposażeniem policjantów?
Nazwijmy to roboczo pierwszą kategorią. Będzie tutaj oczywiście broń krótka, kajdanki, pałka, ale także środki łączności, kamizelki taktyczne i kuloodporne, czy wreszcie nasze ostatnie zakupy, czyli kamery nasobne. To wbrew pozorom niezwykle ważna broń w walce z przestępcami. Z jednej strony pozwala udokumentować przebieg zdarzeń, a tym samym może być dowodem w sprawie. Z drugiej – stanowi nieocenione narzędzie w zakresie ochrony funkcjonariusza.
Niestety zdarza się, że przestępcy, a nawet zwykli chuligani próbują prowokować, czy wręcz atakują policjantów, a potem fałszywie oskarżają ich np. o przekroczenie uprawnień. Doświadczenie pokazuje, że w ogromnej większości skarg materiał z kamer nasobnych wskazywał na słuszność działań Policji. Obserwujemy także inne pozytywne zjawisko. Osoby, wobec których interweniujemy, łagodnieją mając świadomość, że są nagrywane.
A co z pozostałymi zakupami, jak by je Pan zakwalifikował?
Druga grupa – to środki transportu. Przede wszystkim samochody osobowe – oznakowane i nieoznakowane, ale także furgonetki, motocykle, quady, czy pojazdy specjalne. To łodzie patrolowe wykorzystywane na wszelkiego rodzaju akwenach: jeziorach, rzekach czy na morzu. W tej kategorii sprzętu dostrzegamy największą rotację. Pojazdy użytkowane są nieustannie, przez wielu kierowców, w bardzo rożnych warunkach i najczęściej poddawane są ogromnym obciążeniom. Staramy się, aby to był sprzęt nowoczesny i nie boimy się sięgać po auta klasy premium. Zakupiliśmy 140 nieoznakowanych radiowozów marki BMW i 20 sportowych aut KIA Stinger.
Jeszcze do niedawna tej klasy sprzęt był poza naszym zasięgiem. Teraz stawiamy na nowoczesność i skuteczność. Przed tymi autami pościgowymi już tylko naprawdę wąska grupa kierowców może próbować ucieczki. Nie szczędzimy przy tym czasu i środków na szkolenia. Niemal każdego tygodnia na torze Automobilklubu Wielkopolska w Poznaniu szkolą się policjanci z całej Polski. Ich umiejętności i zdolności panowania nad pojazdami naprawdę robią wrażenie.
Na drodze, na wodzie i...
... w powietrzu. Na to czekał Pan chyba najbardziej – na lotnictwo. Trzeba przyznać, że przez wiele lat inwestycje w tym obszarze nie były traktowane priorytetowo. Najstarsze maszyny miały niekiedy nawet 47 lat, a najmłodsza – 13. Dość powiedzieć, że 2 Black Hawki przekazane nam w listopadzie 2018 były pierwszymi w historii polskiej Policji kupionymi nowymi śmigłowcami. Dotąd dostawaliśmy jedynie używane statki powietrzne. Mamy zatem już 3 Black Hawki. Do końca tego roku odbierzemy pierwszy z 3 zakupionych śmigłowców Bell-407 GXi, a 2 kolejne mają zostać wprowadzone do służby do końca marca przyszłego roku.
Walka z przestępcami to nie tylko pościgi i strzelaniny
Ma pan całkowitą rację. Dziś nie da się funkcjonować bez nowoczesnego sprzętu teleinformatycznego. Tutaj wachlarz zagadnień jest tak szeroki, że musielibyśmy umówić się na wywiad – rzekę, by wszystko omówić (śmiech). W ogromnym skrócie – to komputery, serwery, urządzenia i serwery sieciowe, telefony komórkowe i radiotelefony, centrale, czy wprowadzany obecnie system łączności cyfrowej TETRA.
Ten szyfrowany system łączności już działa na terenie Warszawy, Krakowa, Szczecina i Łodzi. Do końca I połowy 2020 powinien obejmować wszystkie miasta wojewódzkie i większe aglomeracje. To bardzo skomplikowana i kosztowna inwestycja, ale niezbędna. Zaopatrujemy się w różnego rodzaju urządzenia wysokospecjalistyczne, ale ze względu na charakter spraw, przy realizacji których go wykorzystujemy (działania operacyjne), nie mogę o tym mówić. Proszę mi uwierzyć: nasi eksperci z różnych dziedzin naprawdę mają na czym pracować, a Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji (takie nasze CSI) jest cenionym w Europie ośrodkiem badawczym, dysponującym najnowocześniejszym sprzętem.
Jak należy aplikować o możliwość przedstawienia Policji nowoczesnych nowatorskich rozwiązań technicznych, tych, które niekoniecznie obejmują rozpisywane przetargi?
Obowiązują nas przepisy i procedury o zamówieniach publicznych. Nie mogę pójść do sklepu i powiedzieć: – poproszę ten komputer, albo wybrać się do salonu samochodowego i powiedzieć: – ten mi się podoba. Odpowiadam za wielomilionowy budżet. To ogromna odpowiedzialność. Dlatego wraz z podlegającymi mi ekspertami z poszczególnych dziedzin sprawdzamy na bieżąco, co faktycznie jest potrzebne. Oczywiście robimy zakupy i małe, i duże. Budujemy nowe komisariaty i komendy, albo remontujemy istniejące. Pewne rzeczy można zrobić ad hoc, inne należy planować z dużym wyprzedzeniem. Zakupy i inwestycje prowadzimy zgodnie z przepisami i przyjętymi harmonogramami. Ale jesteśmy też otwarci. Bierzemy udział w różnego rodzaju targach i wystawach. Jesteśmy na bieżąco z tym co się na rynku pojawia. Jeżeli ktoś ma do zaoferowania coś ciekawego, przyglądamy się temu.
Skąd na to wszystko pieniądze?
Pieniądze, którymi dysponujemy są środkami publicznymi. Składa się na to nasz budżet, pieniądze przekazywane z różnych źródeł, np. z rezerw celowych budżetu państwa, programów operacyjnych, czy wreszcie Programu Modernizacji Służb Mundurowych na lata 2017 – 2020, których Policja jest największym beneficjentem. Z nieco ponad 9 mld zł. 6 mld przypada nam. To ogromne wsparcie, dzięki któremu wiele inwestycji nabierze tempa, a niektóre bez tego programu nie miałyby szansy, by w ogóle zaistnieć. To także podwyżki uposażeń dla funkcjonariuszy i cywilnych pracowników Policji.
To ogromne wsparcie dla Policji i co najważniejsze, obecny rząd zapowiedział kontynuację Programu na kolejne lata.
Czy to wystarcza? Czy są chętni do służby?
Skłamałbym, gdybym powiedział, że nie borykamy się z problemami. Jednak nie jest ich więcej niż w latach poprzednich. Fluktuacja kadr jest sprawą naturalną i wciąż mamy więcej chętnych do służby niż wolnych miejsc. Nie obniżamy wymogów. Stawiamy na jakość. Dzięki Programowi Modernizacji policjant po przyjęciu do służby i odbyciu kursu podstawowego może liczyć na wynagrodzenie w wysokości 3 tys. zł. netto. Do tego trzeba pamiętać o dodatkach takich jak np. nagroda roczna tzw. 13 pensja, czy dofinansowanie wypoczynku oraz nagrody i dodatki motywacyjne.
Ważną rolę odgrywa również stabilizacja zatrudnienia, możliwość awansu i prestiż społeczny. Ostatnie badania pokazały, że aż 75 proc. Polaków dobrze ocenia działania Policji. To najlepszy wynik spośród wszystkich ocenianych instytucji. Jesteśmy z tego dumni i zapraszamy chętnych do wstępowania w nasze szeregi, choć trzeba powiedzieć szczerze, że nie jest to łatwa służba.