Szwedzki Przemysł Obrony i Bezpieczeństwa został ukształtowany w swym obecnym rozmiarze i zakresie podczas zimnej wojny. Szwedzka polityka neutralności, która została sformułowana po drugiej wojnie światowej, wymagała silnych sił zbrojnych, a te z kolei wymagały silnego narodowego przemysłu obronnego. Głównym celem było uniezależnienie się od zagranicznych dostawców. Przemysł obronny stał się ważną częścią szwedzkiej polityki bezpieczeństwa.
Upadek ZSRR i rozpad Układu Warszawskiego były sygnałem do całkowitej reorganizacji Sił Zbrojnych, co z kolei doprowadziło do szeroko pojętej restrukturyzacji przemysłu obronnego. Niewątpliwie największą zmianą była fuzja pomiędzy firmami Saab i Celsius.
Saab skoncentrował się na produkcji samolotów, pocisków i elektroniki lotniczej, natomiast systemy artyleryjskie łącznie z inteligentną amunicją przekazane zostały do BAE Systems Bofors. Saab został główną firmą przemysłu obronnego, koncentrując się na wszystkim począwszy od obrony wojskowej na bezpieczeństwie cywilnym kończąc. Nabycie Ericsson Microwave Systems w 2006 z ich niepowtarzalnymi czujnikami i urządzeniami radiolokacyjnymi wzmocniło wizerunek Saab i ugruntowało jego pozycję kompletnego dostawcy systemów obronnych i systemów bezpieczeństwa.
W dziedzinie marynarki wojennej rozwój statków powierzchniowych i podwodnych skoncentrowany jest w Kockums. Produkcja amunicji łącznie z materiałami miotającymi i wybuchowymi przeprowadzana jest w norweskim Nammo Sweden i francuskim EURENCO Bofors. W dziedzinie pojazdów, BAE Systems Hägglunds zdobyło pozycję lidera w dziedzinie pojazdów wojskowych, poprzez między innymi sprzedaż pojazdu Combat Vehicle 90 do Szwecji, Danii, Finlandii, Norwegii, Szwajcarii i Holandii.
Do dużych przedsiębiorstw należy również zaliczyć także Volvo Aero, specjalizujące się w silnikach lotniczych do samolotów militarnych i komercyjnych, Peltor - światowego lidera w systemach ochrony słuchu, Logica - jedną z głównych europejskich firm specjalizujących się w systemach informacyjnych i obsłudze biznesu, PartnerTech - dostawcę podsystemów mechanicznych i elektronicznych, oraz EuroMaint - czołowego partnera w serwisowaniu sprzętu.
Obraz zaawansowanego szwedzkiego przemysłu obronnego i bezpieczeństwa uzupełniony jest o dużą liczbę małych i średnich firm (SME), które są zarówno podwykonawcami, jak i opracowują i wprowadzają na rynek własne produkty wojskowe i cywilne.
Operacje międzynarodowe
Proces globalizacji jest bardzo widoczny w działaniach przemysłu obronnego. Miedzy innymi w Szwecji dość znaczną część stanowią firmy z kapitałem zagranicznym, ale również szwedzkie firmy dokonują wielu inwestycji za granicą kraju. Na przykład Saab posiada oddziały w Australii, USA, Południowej Afryce i Finlandii, a Volvo w USA i Norwegii, PartnerTech w Polsce, Wielkiej Brytanii, USA, Finlandii i Norwegii. CS Technology jest natomiast obecna w Polsce.
Przemysł obronny odgrywa ważną rolę w zaopatrzeniu szwedzkiego sprzętu wojskowego. Aczkolwiek nie wszystko może być produkowane w Szwecji. Według decyzji parlamentu Szwecja będzie brać udział w programach współpracy międzynarodowej w celu podziału kosztów i zapewnienia interoperacyjności.
Sukcesy eksportowe, jak i technologie badań i rozwoju opracowane dla potrzeb szwedzkich sił zbrojnych, przyczyniają się do postrzegania krajowego przemyłuu obronnego jako atrakcyjnego partnera we współpracy międzynarodowej. Umacnia to również pozycję Szwecji w międzygranicznej sieci przemysłów obronnych, co służy jako podstawa stworzenia długotrwałych kontaktów i poprawie niezawodności dostaw.
Bezpieczeństwo społeczne
Spojrzenie na bezpieczeństwo uległo drastycznej zmianie w ciągu ostatnich dziesięciu lat. Dzisiaj ludzie są przerażeni nie tylko konfrontacją pomiędzy narodami, ale nowymi i bardziej nieprzewidywalnymi konfliktami, takimi jak konfrontacje regionalne i etniczne, klęski żywiołowe, przestępczość zorganizowana, epidemie, klimat i różnymi typami akcji terrorystycznych.
Interpretacja zmienionych i niejasnych sytuacji zagrożenia, jako znaku, że nie ma zagrożeń militarnych, jest ryzykowną podstawą długotrwałych decyzji. Sytuacja polityki bezpieczeństwa może ulec nagłemu pogorszeniu i potrzeba posiadania surowców militarnych i przemysłowych może się szybko zwiększyć.
Bezpieczeństwo jest nie tylko związane z sytuacją w kraju, ale zależy w dużym stopniu od świata zewnętrznego. W tym właśnie świetle powinna być rozważana szeroka skala misji międzynarodowej szwedzkich Sił Zbrojnych.
Społeczeństwo stało się bardzo zaawansowane technologicznie i przez to narażone na liczne zagrożenia. Obrona granic nie stanowi już jedynego celu. Społeczeństwo polega na dostępie do kilku przepływów: towarów, wody, energii, informacji, i wielu innych zarówno z kraju, jak i zza granicy. Bardzo ważne jest wykorzystanie wszystkich surowców posiadanych przez społeczeństwo cywilnych, jak i militarnych tak, aby zagwarantować najwyższy poziom bezpieczeństwa.
Branża staje się coraz trudniejsza do zdefiniowania, gdyż granice między obroną, bezpieczeństwem i technologiami cywilnymi (np. elektroniką, telekomunikacją) stają się mniej wyraźne. Misje pokojowe i zagrożenia terrorystyczne doprowadziły do zatarcia granic pomiędzy wewnętrznym i zewnętrznym bezpieczeństwem i do potrzeby lepszej i sprawniejszej polityki koordynacji. Szwedzka branża obrony i bezpieczeństwa ma długą i owocną historię związaną z technologią komercyjną.
Pośród liderów na świecie
Szwedzki przemysł cieszy się niepowtarzalną umiejętnością samodzielnego opracowywania i produkcji między innymi samolotów bojowych, okrętów podwodnych, pojazdów bojowych, systemów komunikacji, namierzania, systemów radarowych i kontroli oraz amunicji. Umiejętność ta powoduje, że Szwecja jest atrakcyjnym partnerem i stanowi solidną podstawę międzynarodowej współpracy. Duży wysiłek skierowany jest na utrzymanie silnej technologii obronnej i bazy przemysłowej w obszarach, w których Szwecja jest jednym z liderów na świecie.
Lars OLSSON
Dyrektor ds. Komunikacji i Stosunków z Opinia Publiczną
Szwedzkie Stowarzyszenie Przemysłu Obrony i Bezpieczeństwa