Serbski przedsiębiorstwo ds. importu i eksportu wyposażenia obronnego i uzbrojenia Yugoimport SDPR i podległy ministerstwu obrony narodowej Wojskowy Instytut Technicznego (VTI) intensywnie pracują nad pakietem modernizacyjnym, przeznaczonym dla samolotów rozpoznawczo-uderzeniowych SOKO J-22 Orao.
Obecnie Ratno Vazduhoplovstvo i Protivvazduhoplovna Odbrana (RV i PVO, wojska lotnicze i obrony powietrznej) mają na stanie 12 samolotów tego typu, wchodzących w skład 241. eskadry myśliwsko-bombowej, stacjonującej w bazie lotniczej Lađevci, w pobliżu Kraljeva w środkowej Serbii. Jednostka ta stale uskarża się na problemy logistyczne. Z tego powodu w stanie zdatnym do lotu znajduje się aktualnie nie więcej niż 7 Orao, w tym 3 dwumiejscowe rozpoznawcze NJ-22.
Prace zostały zintensyfikowane na początku br., kiedy serbski resort obrony zdecydował, że modernizacja Orao powinna mieć pierwszeństwo przed unowocześnieniem samolotu szkolenia zaawansowanego / lekkiego uderzeniowego SOKO G-4 Super Galeb. Modernizacja Orao ma na celu wydłużenie ich trwałości użytkowej do 48 lat i utrzymania ich w służbie do 2039. W jej ramach wybrane samoloty zostałyby wyposażone w nowe celowniki optyczne i dalmierze laserowe, co w połączeniu z inteligentnym uzbrojeniem stand-off czyniłoby z J-22 samolot zdolny do wykonywania precyzyjnych uderzeń na cele naziemne niezależnie od pory doby i warunków atmosferycznych.
Zmodernizowane Orao mają otrzymać nowy układ kierowania ogniem i urządzenia nawigacyjne, nowe komputery i nową awionikę full glass cockpit, z 3 wielofunkcyjnymi wyświetlaczami i sterownicami HOTAS w każdej kabinie, co pozwoli na lepszy podział zadań pomiędzy pilota i operatora wyposażenia.Nie wiadomo jednak, jak zostaną rozwiązane wcześniej sygnalizowane problemy z silnikami Rolls-Royce Viper, rozwijającymi zbyt mały ciąg, instalacją paliwową i instalacją hydrauliczną podwozia. Postuluje się zastąpienie ich nowymi zespołami.
Demonstrator technologii, które mają zostać użyte w ramach modernizacji nieoficjalnie nazwanej Orao 2.0, NJ-22 (nr takt. 25507) został zaprezentowany publicznie w bazie lotniczej Batajnica, 6 kwietnia 2016. Samolot został tam ponownie zaprezentowany 20 października, tym razem w towarzystwie ostatniego pozostającego w służbie, zmodyfikowanego NJ-22 Orao (nr takt. 25530), uzbrojonego w opracowane lokalnie kierowane pociski rakietowe powietrze-ziemia VRVZ-200, z głowicą bojową o masie 50 kg i zasięgu 40 km i zasobnik celowniczy ASVL-500. Próbne odpalenie VRVZ-200 przenoszonych przez Orao mają rozpocząć się już wkrótce. Ich wejście do eksploatacji zaplanowano w 2019.
Proponowany do testów zestaw Orao 2.0 obejmuje również inne serbskie uzbrojenie: 250-kg bomby kierowane laserowo LV-250F, 240-mm kierowane pociski rakietowe VRVZ-24 (zmodyfikowane radzieckie npr S-24B) z głowicą bojową o masie 123 kg i zasięgu 10 km i opracowany przez EdePro kierowany laserowo 128-mm pocisk M-16D z głowicą bojową o masie 20 kg i zasięgu 45 km. Oprócz tego Orao 2.0 ma przenosić kpr powietrze-powietrze bliskiego zasięgu R-60MK pod skrzydłami, a na węźle podkadłubowym – używany obecnie zasobnik rozpoznawczy Vinten, używany przez IJ-22 i INJ-22 lub w/w ASVL-500 albo zasobnik zakłócający RADEOM-1.
Nie są znane żadne szczegóły dotyczące liczby J-22, które Serbia chce zmodernizować w ramach projektu. Jednak decyzja rządu w Belgradzie o zmodernizowaniu przestarzałych Orao wyraźnie sugeruje, że serbscy przywódcy postrzegają ją jako niedrogi sposób na znaczące polepszenie zdolności uderzeniowych RV i PVO, z udziałem już istniejącego krajowego kompleksu wojskowo-przemysłowego, z wykorzystaniem know-how dotyczącego integracji rodzimego uzbrojenia z nowoczesną awioniką dostępną na rynku (Bezbronna Serbia, 2014-06-05).
Na podstawie informacji Igora Bozinovskiego