Międzynarodowy debiut najnowszych tureckich turbośmigłowych samolotów pożarniczych Air Tractor AT-802 miał miejsce podczas ćwiczenia służb ochrony cywilnej IPA Floods and Fires (IPAFF), wspieranych przez Unię Europejską, które odbyły się w Macedonii Północnej w dn. 18-22 marca 2024.
Na potrzeby ćwiczenia para dwumiejscowych Air Tractor AT-802 Fire Boss, wyposażonych w pływaki, należących do Orman Genel Müdürlüğü (OGM, Generalnej Dyrekcji Leśnictwa), instytucji podległej tureckiemu Ministerstwu Rolnictwa i leśnictwa, została rozmieszczona na międzynarodowym lotnisku w Skopje 18 marca br.
Samoloty, noszące oznaczenia OR-2022 (nr ser. 802-969) i OR-2023 (nr ser. 802-960) były pierwszymi AT-802, które dostarczono OGM w marcu i kwietniu 2023. Wraz z nimi do Turcji trafiły także dwa jednomiejscowe Fire Boss (OR-2024 / 802A-0993 i OR-2025 / 802A-0997). Zostały one po raz pierwszy publicznie zaprezentowane 3 maja 2023 w bazie lotniczej Etimesgut.
Tureckie AT-802 przybyły do Macedonii Północnej pilotowane przez dwóch byłych lotników Türk Hava Kuvvetleri (tureckich wojsk lotniczych), którym towarzyszyło dwóch mechaników zajmujących tylne fotele. Ankara wysłała je jako wsparcie floty trzech AT-802A Fire Boss (Z3-BGT / 802A-0280, Z3-BGU / 802A-0313 i Z3-BGV / 802A-0329) znajdujących się w wyposażeniu północnomacedońskiej Direkcija za Zaštita i Spasuvanje (DZS, Dyrekcji ochrony i ratownictwa). Podczas ćwiczenia IPAFF wiele zadań zostało wykonanych przez formację składającą się z trzech samolotów: jednego macedońskiego (Z3-BGV) i dwóch tureckich. Po zakończeniu ćwiczenia tureckie AT-802 powróciły do macierzystej bazy w Ankarze.
Ćwiczenie IPAFF były doskonałą okazją do zademonstrowania zdolności AT-802 Fire Boss przedstawicielom podporządkowanego DZS Oddelenie za specijalizirani uslugi so vozduhoplovi (Oddziałowi samolotów do usług specjalnych), którzy od dawna zgłaszają zapotrzebowanie na co najmniej jeden dwumiejscowy Fire Boss, który mógłby być używany również do szkolenia pilotów. DZS chce także zmodernizować swoje samoloty wyposażając je w nową instalację zrzut środków gaśniczych i wymieniając silnik PT6A-67AG na nowszy i mocniejszy PT6A-67F (Macedońskie AT-802A w akcji , 2017-04-07).
Macedonia Północna jest użytkownikiem AT-802 od 15 lat, natomiast Turcja dołączyła do tego klubu niedawno. Ankara wyraziła zainteresowanie samolotami Fire Boss w 2021, kiedy niszczycielski pożar w lecie spowodował zniszczenie ponad 220 000 ha lasów, a także był przyczyną wielu ofiar w ludziach i ogromnych strat gospodarczych.
Wiosną 2022 rząd Turcji podpisał umowę z hiszpańską Titan Firefighting Company na leasing 10 AT-802 (z podwoziem kołowym) w latach 2022-2024. W pierwszym roku obowiązywania umowy osiągnięto znaczne ograniczenia strat na obszarach leśnych (tylko 15 000 ha) dzięki regularnemu gaszeniu pożarów w pierwszych godzinach od ich wybuchu. Oprócz tego dwa z wynajętych samolotów wysłano także do pomocy w gaszeniu pożarów w Tureckiej Republice Cypru Północnego i Gruzji.
Będąc pod wrażeniem osiągów AT-802 tureckie Ministerstwo Rolnictwa i Leśnictwa podpisały 16 lutego 2023 umowę z Air Tractor Europe na zakup 20 AT-802 (15 Fire Boss z pływakami i 5 z podwoziem kołowym) wraz z pakietem szkoleń i zintegrowanego wsparcia logistycznego na okres 7 lat. Plan zakłada przekazywanie OGM 4 AT-802 rocznie i zakończenie dostaw w 2027. Tegoroczna transza ma zostać przekazana w kwietniu.
Igor Bożinovski
