Altair


Autoryzacja


Resetuj hasło

20 lat GPS

Astronautyka, Strategia i polityka, 17 lipca 2015

20 lat temu pełną zdolność operacyjną uzyskał globalny system pozycjonowania GPS. Stworzony na potrzeby wojska, obecnie służy ponad miliardowi ludzi na całej Ziemi.

Start rakiety nośnej Atlas V z satelitą GPS 2F-10 / Zdjęcie: ULA

17 lipca 1995 dowództwo US Air Force ogłosiło pełną zdolność operacyjną (Full Operational Capability, FOC) globalnego systemu pozycjonowania GPS-NAVSTAR (Global Positioning System - NAVigation Signal Timing And Ranging). Jego początki sięgają lat 1970. Pierwsze testy prototypowych urządzeń rozpoczęto w 1972. Pierwszy satelita systemu – SVN 1 Block I został umieszczony na orbicie 22 lutego 1978. Do 1985 wystrzelono 11 satelitów tego typu. Pierwszy satelita Block II znalazł się na orbicie w 1989. 8 grudnia 1993 ogłoszono wstępną gotowość operacyjną systemu (Initial Operational Capability, IOC)

Obecnie na orbicie znajduje się 30 satelitów systemu. 28 z nich jest czynnych, emitując sygnały służące do pozycjonowania obiektów wojskowych i cywilnych. Odbiorniki systemu mierzą czas dotarcia sygnału z kilku satelitów, obliczając odległość od nich i wyznaczając własne położenie – długość i szerokość geograficzną oraz wysokość elipsoidalną w wybranym układzie odniesienia.

Pierwotnie GPS-NAVSTAR powstał na potrzeby Departamentu Obrony USA. W 1983, po szoku wywołanym zestrzeleniem koreańskiego samolotu pasażerskiego nad terytorium ZSRS (jego pilot prawdopodobnie zabłądził), zdecydowano o udostępnieniu systemu cywilom. Początkowo ogólnie dostępny sygnał był celowo zakłócany, by zmniejszać dokładność pomiaru. Po wyłączeniu zakłócania, 1 maja 2000, dokładność pozycjonowania na potrzeby cywilne wzrosła z ok. 100 m do kilku metrów. Dla celów wojskowych możliwe jest określenie położenia z dokładnością nawet do kilku centymetrów (w praktyce – poniżej metra).

Główna stacja nadzoru GPS mieści się w bazie amerykańskich wojsk lotniczych Shriever AFB w Colorado Springs. Jego operatorem jest 2nd Space Operations Squadron. Szacuje się, że na całym świecie funkcjonuje ok. 4 mld odbiorników GPS. Podobne do GPS systemy buduje FR (GLONASS), ChRL (Compass), UE (Galileo) i Indie (IRNSS).

15 lipca 2015 o 11:36 z przylądka Canaveral wystartowała rakieta nośna Atlas V z satelitą GPS 2F-10. To 10 z 12 satelitów tego typu, które zastępują starsze urządzenia. Ma przebywać na orbicie 12 lat. Kosztował 245 mln USD. Pierwszy stopień Atlasa V stanowi rosyjski silnik RD-180.


Drukuj Góra
www.altair.com.pl

© Wszelkie prawa zastrzeżone, 2007-2024 Altair Agencja Lotnicza Sp. z o. o.