W 2016 w wojskowych bazach lotniczych rozpoczęło się instalowanie nowych systemów ubezpieczenia lotów, zastępujących sprzęt starszej generacji i oferujących większą niezawodność eksploatacji oraz zapewniających załogom korzystających z wojskowych lotnisk warunki do bezpieczniejszego wykonywania startów i lądowań o każdej porze dnia i nocy, także przy trudnej pogodzie.
Na mocy umowy, zawartej przez Inspektorat Uzbrojenia w lipcu 2016 z przedsiębiorstwem Siltec, na lotniskach Mińsk Mazowiecki i Powidz zainstalowano i wdrożono do pracy naziemne mobilne systemy nawigacyjne TACAN 2010 produkowane przez brytyjską gałąź spółki MOOG (wcześniej Fernau Avionics). Zastąpiły one wyeksploatowane i przestarzałe systemy TACAN AN/TRN-26 (konstrukcja z lat 1960.), przekazane przez Amerykanów w pierwszych transzach pomocy wojskowej dla Polski, do których brakowało części zamiennych z powodu zaprzestania wspierania ich eksploatacji przez amerykańskiego producenta (Problemy z ILS, 2008-01-27).
Podkreślić należy szybkie tempo instalacji nowych urządzeń TACAN. Mimo bardzo krótkiego czasu na realizację dostaw, udało się wykonać wszystkie zapisy umowy przewidziane na 2016, tj. fabryczne próby odbiorcze, dostawę sprzętu oraz dokumentacji technicznej i szkoleniowej, szkolenie personelu obsługującego, próby w miejscach instalacji oraz kontrolę z powietrza przez samolot z aparaturą kontrolno-pomiarową.
– Sukces przedsięwzięcia był możliwy dzięki wytężonej i świetnie skoordynowanej pracy żołnierzy i pracowników kilku komórek centralnych resortu obrony – powiedział gen. bryg. Krzysztof Żabicki, szef Zarządu Wojsk Radiotechnicznych w Dowództwie Generalnym RSZ. Do w/w instytucji należą: Zarząd Wojsk Radiotechnicznych Dowództwa Generalnego RSZ (wydział ubezpieczenia lotów) jako gestor sprzętu UL; Inspektorat Uzbrojenia (Szefostwo Techniki Lotniczej i Zespół Zamówień Zagranicznych); Szefostwo Eksploatacji Sprzętu Informatyki, Łączności i WE Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych, jako centralny organ logistyczny oraz użytkownicy końcowi czyli bazy lotnicze. Generał Żabicki dodał, że zgodnie ze wspomnianą umową w l. 2017-2018 na 4 wojskowych lotniskach zostaną zainstalowane kolejne systemy TACAN 2010.
Ponadto w 2016 rozpoczęła się finalizacja polsko-amerykańskiej umowy międzyrządowej FMS PL-D-DAY, zawartej w grudniu 2012 przez Inspektorat Uzbrojenia z ITT Exelis, opiewającej na dostawę 9 radiolokacyjnych systemów lądowania GCA-2000 dla polskich lotnisk wojskowych. W 2016 zainstalowano i poddano kontroli z powietrza system GCA 2000 w 41. Bazie Lotnictwa Szkolnego w Dęblinie, co współgrało z wdrażaniem w tej jednostce nowych samolotów szkolenia zaawansowanego M-346. Polska spółka Wasko wykonała również infrastrukturę potrzebną do instalacji systemu na pozostałych 8 lotniskach, gdzie skonteneryzowane stacje GCA 2000 zostaną zainstalowane do końca 2017. Przedstawiciele spółki Harris przeprowadzili już szkolenie dla personelu technicznego i operacyjnego (kontrolerów) w dwóch bazach spośród w/w (GCA-2000 dla SZ RP, 2014-01-02).
Jak poinformował ppłk Tomasz Sowa, szef wydziału ubezpieczenia lotów w Zarządzie Wojsk Radiotechnicznych, specjaliści z wydziału UL i 17. Terenowego Oddziału Lotniskowego koordynują przygotowanie programu funkcjonalno-użytkowego na dostawę, wraz z instalacją i szkoleniem personelu obsługującego, dotyczącego nowych systemów lądowania według wskazań przyrządów ILS z DME.
– Po ukończeniu tego dokumentu zostanie opracowana dokumentacja przetargowa, która pozwoli wyłonić dostawcę nowego sprzętu. Chcemy, by kontrahent wojska dostarczył w l. 2018-2020 w trybie zaprojektuj i wybuduj urządzenia ILS z DME dla 10 lotnisk – wyjaśnił ppłk Sowa.
Aby można było wykorzystywać wymienione systemy ubezpieczenia lotów w ciągłej pracy operacyjnej, Inspektorat Uzbrojenia ogłosił postępowanie na dostawę, wraz z montażem, 2 systemów do kontroli z powietrza urządzeń naziemnego elektronicznego ubezpieczenia lotów (NEZL). Specjalistyczny sprzęt zostanie zamontowany i zintegrowany z wyposażeniem samolotów M-28 B/PT, których załogi niemal codziennie kontrolują z powietrza i certyfikują urządzenia UL do pracy operacyjnej.
– Latające laboratoria korzystają obecnie ze sprzętu starszej generacji, nie zapewniającego satysfakcjonującej nas niezawodności i pewności kontroli. Dlatego konieczna stała się wymiana ich wyposażenia – dodaje gen. Żabicki.
Generał podkreśla, że pełna realizacja zamierzeń, wynikających z Planu Modernizacji Technicznej SZ RP w odniesieniu do sprzętu ubezpieczenia lotów, doprowadzi do tego, że załogi statków powietrznych korzystających z polskich lotnisk wojskowych będą mogły wykonywać przyrządowe nieprecyzyjne podejścia do lądowania oraz przyrządowe precyzyjne podejścia do lądowania spełniające wymagania kategorii I, o której mowa w załączniku nr 10 do konwencji ICAO.
Natomiast naziemni kontrolerzy lotów będą w nowoczesny sposób sprawować radiolokacyjną kontrolę lotów w przestrzeni odpowiedzialności wojskowych lotniskowych służb ruchu lotniczego. Ponadto nasze wojsko wypełni zobowiązania sojusznicze zawarte w tzw. Celu Sił Zbrojnych NATO A 5303N Systemy nawigacji i łączności. Podejmując się realizacji tego celu strona polska zobowiązała się do wyposażenia lotnisk w pomoce nawigacyjne, które umożliwią współdziałanie lotnictwa Sił Zbrojnych RP z sojusznikami we wspólnych operacjach militarnych, a w szczególności przyjęcie Sojuszniczych Sił Wzmocnienia.
– Po sfinalizowaniu prowadzonych projektów będziemy dysponowali lotniskami jednymi z najlepiej wyposażonych w NATO w sprzęt ubezpieczenia lotów. Wierzę, że dzięki temu służba lotników będzie jeszcze bezpieczniejsza – podkreśla gen. bryg. Krzysztof Żabicki.
Na podstawie informacji płka Artura Goławskiego