Brytyjskie stowarzyszenie Laguna’s Spitfire Legacy – czczące pamięć ppłk. Piotra Łaguny – dowódcy 1. Polskiego Skrzydła Myśliwskiego, który zginął 27 czerwca 1941, prowadząc swoje zgrupowanie, ogłosiło, iż będzie wspierało zaplanowany na lato 2021 rajd nad Polską zabytkowych myśliwców Spitfire i Hurricane w barwach słynnego polskiego dywizjonu 303.
Ma to być forma upamiętnienia 80-lecia ostatniej misji bojowej Piotra Łaguny, brytyjskiego Wing Commandera, na czele swojej formacji nad Francją. W przelocie i lotach nad Polską Historic Commemoration Flight to Poland w 2021 wziąć mają udział piloci i maszyny z Historic Aircraft Collection (grupy Polish Heritage Flight). Pierwsza z nich to Hawker Hurricane XIIB (wariant kanadyjski) zarejestrowany jako G-HURI, dawniej noszący oznaczenia RF-E, a obecnie ucharakteryzowany na RF-R R4175 dywizjonu 303 z okresu Bitwy o Anglię. Samolot ten latał już nad Polską, m.in. startując z podwarszawskich Obór był filmowany przez ekipę zdjęciową obrazu: Dywizjon 303. Historia prawdziwa. Obecnie nosi barwy myśliwca, na którym latał także jeden z bohaterów Bitwy o Anglię – Josef Franciszek, Czech służący w polskim lotnictwie i jeden z najskuteczniejszych pilotów tej kampanii (zginął 8 października 1940).
Druga legendarna maszyna, która ma się pojawić nad naszym krajem w 2021 to Spitfire VB BM597 (zarejestrowany jako G-MKVB), która do niedawna latała w barwach polskiego dywizjonu 317 (ten egzemplarz istotnie służył polskim lotnikom w tej jednostce!). Teraz jednak, dla uczczenia 80-lecia śmierci Piotra Łaguny otrzymała malowanie zbliżone do kolorystyki samolotu Spitfire IIB P8331, na którym zginął koło Coquelles we Francji nasz pilot. Maszyna ucharakteryzowana na bardzo dziś rzadkiego Spitfire IIB nosi także, jak oryginał, fundacyjny napis Sumatra. Fundusze na jej zakup zgromadzili bowiem Holendrzy – mieszkańcy tej dawnej niderlandzkiej kolonii (w sumie w 1940 złożyli się oni za pomocą tzw. Fundacji Księcia Bernharda na zakup aż 115 Spitfire dla aliantów!).
Rajd myśliwców Hurricane i Spitfire nad Polską wspierać ma także angielska spółka Tribus – producent zegarków, która wypuściła serię zabytkowych replik czasomierzy z symbolami 303 dywizjonu (najbardziej cenne serii TRI-5 zawierają aluminium z oryginalnego Spitfire Łaguny!). Na razie wiadomo, że w planach Polish Heritage Flight na 2021 jest oblot większych polskich miast. Plany jednak dopiero się konkretyzują i mają zostać uściślone w najbliższych miesiącach.
Ambicją Laguna’s Spitfire Legacy – założonej przez wielkiego pasjonata historii polskich skrzydeł, byłego weterana brytyjskich Royal Marines, Scotta Bootha (9 lat w operacjach bojowych – dziś pracuje w przemyśle medycznym) jest odbudowa do stanu lotnego prawdziwego Spitfire IIB, na którym do swojego ostatniego lotu wyruszył Piotr Łaguna. Od lat gromadzone są fundusze na ten cel (potrzeba ok 2 mln funtów szterlingów!) Obecnie zapowiedziano, iż rekonstrukcja może ruszyć za kilka miesięcy lub za rok.
Jej podstawą mają być odnalezione i wykopane we Francji szczątki Spitfire P8331 Łaguny. Udało się wydobyć z pola nieopodal dawnego lotniska Luftwaffe w Coquelles pod Calais, które atakował nasz lotnik i został zestrzelony przez opl bazy – silnik, śmigło, elementy kabiny oraz pokrycia kadłuba. W sumie zachowało się aż 40% jego konstrukcji.
Entuzjaści Projektu odtworzenia Spitfire Łaguny dokonali już nawet rejestracji przyszłego latającego samolotu – jako G-KOSC, symbolizującej polski 303 dywizjon kościuszkowski. Ambicją jego animatorów jest oblatanie gotowej maszyny, napędzanej oryginalnym silnikiem do 2025 – do 85. rocznicy Bitwy o Angię i jej prezentacja nad Polską.