Listopadowy szczyt w Lizbonie jest uznawany za kluczowy dla przyszłości NATO. W założeniu ma stanowić podsumowanie ponad 10-letniej debaty na temat głównych kierunków rozwoju sojuszu.
Jednak nowe wyzwania takie jak zagrożenie konfliktem asymetrycznym, bezpieczeństwo energetyczne, zwalczanie piractwa i zorganizowanej przestępczości oraz konieczność obrony sieci komputerowych to tylko pierwsza strona medalu. Wydarzenia minionych lat pokazały, ze poważnym zagrożeniem może być brak stabilności na Bliskim Wschodzie i Kaukazie. Konflikt pomiędzy Rosją a Gruzją, bardzo trudna misja w Afganistanie, która coraz częściej wymaga prowadzenia regularnych walk z partyzantami, oraz szeroko dyskutowana konieczność budowy wspólnego systemu obrony przeciwrakietowej pokazują, ze budowanie zdolności w dziedzinie twardego bezpieczeństwa będzie jeszcze długo priorytetem NATO.
Bardzo ważna jest niewątpliwie zapowiadana reforma wewnętrzna Sojuszu, określana jako odcinanie tłuszczu i rozbudowa mięśni. Likwidacja oraz łączenie ze sobą poszczególnych agencji ma pozwolić ograniczenie nakładów na administrację oraz przesunięcie środków na działania obronne.
Wprawdzie obecnie nie wiąże się już przyszłości NATO z sukcesem bądź porażką misji ISAF, jednak niewątpliwie to właśnie ta operacja jest probierzem zdolności militarnych Sojuszu, oraz stopnia gotowości bojowej poszczególnych państw członkowskich. Minione lata pokazały również jak trudno działać na szczeblu globalnym bez poparcia Rosji. Anders Fogh Rasmussen, Sekretarz Generalny NATO, otwierając obrady zapewnił, że Sojusz jest gotowy do nowego otwarcia w dziedzinie polityki wschodniej. Wydaje się to szczególnie istotne w kontekście decyzji o kontynuowaniu polityki otwartych drzwi wobec Ukrainy i Gruzji oraz prowadzenia skutecznych działań wobec Iranu. Również budowanie skutecznego systemu przeciwrakietowego bez zgody Rosji wydaje się być trudnym przedsięwzięciem. Dlatego tez szczyt w Lizbonie może stać się jednym z najważniejszych w historii NATO. Także z perspektywy Polski.
Polskie zaangażowanie w Afganistanie odcisnęło swoje piętno na dzisiejszym kształcie Sił Zbrojnych. Nie do przecenienia również będzie nowe otwarcie na wschodnich sąsiadów NATO. Polska z racji swojego położenia aspiruje do bycia jednym z głównych graczy w stosunkach z Ukrainą oraz Gruzją. Dobre stosunki z Rosją są bardzo istotne zwłaszcza w kontekście działań krajowych polityków mających na celu rozbudowanie instalacji militarnych Sojuszu na terenie Polski.