Altair


Autoryzacja


Resetuj hasło

Zmiany w NATO, kryzys i terroryzm

Strategia i polityka, 19 maja 2011

Kryzys gospodarczy, zmniejszanie wydatków wojskowych państw NATO, szczególnie europejskich, wzrost napięcia międzynarodowego i terroryzm były głównymi tematami pierwszej sesji VIII Międzynarodowej Konferencji i Wystawy Nowoczesne technologie dla bezpieczeństwa kraju i jego granic.

Konferencję otworzyła Grażyna Ewa Karłowska, wiceprezes zarząd Targów Warszawskich oraz Wojciech Łuczak, wiceprezes Agencji Lotniczej Altair. Powitali oni przedstawicieli honorowych patronów imprezy: Ministra Obrony Narodowej, Przewodniczącego Komisji Obrony Narodowej Sejmu RP, Szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego, Szefa Sztabu Generalnego WP i Komendanta Głównego Straży Granicznej, a także przedstawicieli parlamentu, dowódców rodzajów sił zbrojnych - lub ich przedstawicieli - i zaproszonych, zagranicznych gości, w tym zastępcę szefa sztabu generalnego Włoch, gen. Salvatore Farinę.

Gen. Mieczysław Cieniuch stwierdził, że konferencja ma istotne zadanie, włączenia się w dyskusję o przyszłości sił zbrojnych

Występujący jako pierwszy, gen. Mieczysław Cieniuch Szef Sztabu Generalnego WP podkreślił znaczenie konferencji i towarzyszącej jej wystawy zakładów przemysłu obronnego. Przedstawił ogólną sytuację militarną i polityczną Polski. Zwrócił również uwagę na ostatnie doświadczenia z Iraku i Afganistanu, gdzie technika nie może zastąpić całkowicie bezpośredniego zaangażowania żołnierza i obaliły przeświadczenie o wejściu w całkowicie techniczny i informacyjny okres prowadzenia konfliktów zbrojnych.

Wojny te wymusiły zmiany kierunków tworzenia wyposażenia, pod kątem zapewnienia ochrony własnych wojsk. Te wszystkie przesłanki powodują konieczność bardziej elastycznego podejścia do zagadnień transformacji i modernizacji sił zbrojnych.

Przedstawiciel Prezydenta RP Zdzisław Lachowski, zastępca szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego. Zwrócił uwagę na szeroki wachlarz zagrożeń, w tym związany z terroryzmem czy przestępczością zorganizowaną. Stawia to wymogi przed planistami, a także przemysłem specjalnym. Kwestie te zostaną naświetlone przez Strategiczny Przegląd Obronny, opracowywany obecnie przez BBN i zaproszonych specjalistów.

Marcin Idzik, Podsekretarz Stanu ds. Uzbrojenia i Modernizacji MON. Poinformował m.in. o zmianach organizacyjnych, w tym utworzenie Inspektoratu Uzbrojenia, co doprowadziło do uproszczenia procesu decyzyjnego. Zamiast 6, podejmuje się obecnie jedną, kompleksową decyzję

Marek Szczygieł szef Departamentu Bezpieczeństwa MSZ. Odniósł się przede wszystkim do kwestii polityki bezpieczeństwa Polski, szczególnie w wymiarze międzynarodowym. Zwrócił uwagę na skutki kryzysu gospodarczego: wzrost napięcia politycznego, zmniejszenie budżetów wojskowych i przyspieszenie procesu zmiany układu sił na świecie.

Udział wydatków wojskowych krajów Starego Kontynentu spadł bowiem w latach 2000-2010 z 30 do 20%, gdy wydatki Brazylii, Chin, Indii i Rosji wzrosły, z 10 do 15%. Obecny kryzys spowodował dodatkową redukcję budżetów wojskowych państw NATO.

Szansą Polski, według szefa departamentu MSZ, jest jeszcze bardziej aktywne włączenie się w działania UE i NATO. Ewolucja europejskiego systemu bezpieczeństwa przebiega w korzystny dla Polski sposób. Nie zgodził się przy tym z wydźwiękiem tytułu konferencji, 2011 - czas dramatycznego przewartościowania środowiska bezpieczeństwa Polski, stwierdzając, że owo środowisko nie zmieniło się w znaczący sposób.

Grzegorz Napieralski, przewodniczący nowopowstałej, sejmowej Komisji Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii zwrócił uwagę, że jesteśmy na jednym z ostatnich miejsc w Europie, jeżeli chodzi o innowacyjność. Ze względu na krótki czas do końca kadencji, Komisja zamierza zdiagnozować szczegółowo obecną sytuację i wznieść debatę publiczną na wyższy poziom; zwrócić uwagę, że inwestowanie z badania i nowoczesne technologie jest konieczne dla rozwoju Polski. Wezwał przy tym do zwiększenia udziału wydatków na naukę i prace badawczo-techniczne w budżecie MON.

Aktywny udział w konferencji wzięli udział politycy-parlamentarzyści, Grzegorz Napieralski i Stanisław Wziątek

Stanisław Wziątek, przewodniczący sejmowej Komisji Obrony Narodowej zwrócił uwagę, że kwestie obronności dotyczą żywotnych interesów kraju i nie powinny być - i nie są - przedmiotem gry politycznej. Jako dowód podał sprzeciw wszystkich sił parlamentarnych przeciwko próbom resortu finansów zniesienia wskaźnika 1,95% PKB, jako kwoty, przeznaczanej dla MON.

W głównej części pierwszej sesji konferencji, zatytułowanej Co z tym światem AD 2011?, prowadzonej przez Grzegorza Dziemidowicza, wystąpiła m.in. dr Anat Berko, ekspert ds. terroryzmu, profesor George Washington University. Przedstawiła swoje doświadczenia z badań nad zamachami samobójczymi, opartymi głównie na bezpośrednich rozmowach z niedoszłymi zamachowcami.

Ich głównym motywem jest głębokie przeświadczenie, że umierając, zamieniają życie doczesne na wieczne. W raju będą przebywali razem z Bogiem, prorokami i będą mogli korzystać ze wszystkich uciech, zakazanych w życiu doczesnym przez Koran. Odczuwają przy tym nienawiść (popartą często osobistymi stratami) i pogardę do szeroko pojętego świata zachodniego i jego wartości.

Samobójcy nie mogą jednak działać bez mocodawców, osób które planują i przygotowują - z reguły bardzo długo i starannie - zamach. Mocodawcy wybierają również kandydatów, przy czym podstawowym kryterium jest bycie smutnym człowiekiem. Samobójcą nie może być osoba radosna. Wybiera się je często na pogrzebach czy politycznych spotkaniach, których przewodnim tematem jest walka z przeciwnikami Islamu.

Mówcy pierwszej sesji konferencji

Zamachy tego typu stworzyły nową jakość terroryzmu. Samobójca jest inteligentny, bardziej niż inteligentne bronie. Może zmienić cel ataku, w zależności od okoliczności. Jest również trudny do wykrycia. Działa bardzo logicznie i konsekwentnie, podobnie jak hazardziści czy narkomani, starający się pozyskać używki.

Według dr Berko - w przeszłości oficer izraelskich sił zbrojnych, walka z terroryzmem musi być bezwzględna, bez przepraszania. Kluczem do sukcesu jest poznanie przeciwnika, wczucie się w jego położenie, wykorzystanie danych wywiadowczych i pozyskanych w śledztwach, a jako środek zapobiegawczy - wykorzystanie broni psychologicznych. Koniecznym jest przy tym myślenie w sposób nieszablonowy.

Prof. Janusz Danecki, Kierownik Centrum Bliskowschodniego SWPS, nawiązując do tego wystąpienia zwrócił uwagę na lata 1990., kiedy nastąpiło połączenie terroryzmu z Islamem.

Nowy temat poruszył Andrew Michta z German Marshall Fund of the United States. Stwierdził, że najważniejszym wyzwaniem dla USA jest obecnie gospodarka, również w sferze bezpieczeństwa. Problem deficytu budżetowego i zadłużenia państwa nie wynika przy tym ze słabości gospodarki czy braku środków, a złego zarządzania finansami państwa. 40% wydatków federalnych pochodzi z pożyczek. To z kolei przekłada się na ograniczenie wzrostu budżetu wojskowego.

Problem ten jeszcze ostrzej dotyka krajów europejskich. Brak środków powoduje natomiast, że Nowa koncepcja strategiczna NATO może po prostu pozostać zbiorem pustych deklaracji. W związku z tym dochodzi do erozji więzi transatlantyckich. Waszyngton zaczyna postrzegać NATO jak obcą organizację. Zaangażowanie USA w działania Paktu nie zwraca się, z powodu słabości sojuszników. Przykładem może być operacja libijska, w której kraje europejskie nie potrafiły działać wspólnie i skutecznie.

Andrew Michta podkreślił jednak, że zarówno USA jak i Europa potrzebują się wzajemnie. Słabnące względem państw azjatyckich Stany Zjednoczone w coraz większym stopniu będą potrzebowały współpracy ze strategicznymi sojusznikami.

Testem będzie sytuacja w Afganistanie. Żaden z prezydentów USA nie może i nie wycofa się z wcześniejszych zobowiązań wobec tego kraju. Sojusz musi więc wspólnie kontynuować misję. Musi ona zostać pomyślnie zakończona, jeżeli NATO ma trwać nadal.

Mykhailo Samus, zastępca dyrektora ukraińskiego Centrum Badań nad Armią, Konwersją i Rozbrojeniem przedstawił kwestię relacji rosyjsko-ukraińskich. Według prelegenta Rosja nie ma zamiaru kontrolować wszystkiego w krajach byłego ZSRS, ale chce odgrywać rolę kluczowego gracza na arenie polityki międzynarodowej i zachować status mocarstwa. Przejawem takiej polityki jest próba odbudowy potencjału sił zbrojnych i przemysłu zbrojeniowego, modernizacja kraju i działania na arenie międzynarodowej. W polityce Moskwa szuka sojuszników i partnerów w największych państwach o statusie mocarstwowym, zbliżając się do Niemiec, Francji, Chin i Indii, negocjując z USA, starając się przy tym minimalizować znaczenie NATO czy UE.

Na tym tle ujawnia się złożoność stosunków Rosja-Ukraina. Moskwa stara się utrzymać Kijów poza kręgiem oddziaływania krajów zachodnich, posuwając się nawet do szantażu energetycznego. Ukraina ma nadzieję na uzyskanie pomocy UE w tej kwestii i zrównoważenie potencjału Rosji.

Konferencja - tradycyjnie - cieszyła się ogromnym zainteresowaniem / Zdjęcia: Grzegorz Hołdanowicz

Występujący zaraz potem Władimir Juzwik, Radca Ambasady Federacji Rosyjskiej, Oficjalny Przedstawiciel Służby Bezpieczeństwa FR, uniknął dyskusji z tymi tezami. Skoncentrował się na przedstawieniu nowej doktryny wojskowej Rosji.

Adam Szurlej, Departament Ropy i Gazu, Ministerstwo Gospodarki. Przedstawił zagadnienie bezpieczeństwa energetycznego. Większość ropy naftowej, 95%, pochodzi z importu, niemal całkowicie z Rosji. Resort liczy jednak na zwiększenie wydobycia krajowego oraz na odwierty zagraniczne, realizowane przez PGNIG i Lotos, w tym w szelfie Morza Norweskiego.

Nieco lepiej przedstawia się sytuacja z gazem ziemnym, gdzie własne zasoby pokrywają ok. 30% potrzeb. Szanse na zwiększenie tego wskaźnika w najbliższych latach wiążą się z możliwością zagospodarowania niekonwencjonalnych złóż gazu ziemnego.

Dyskusję zamknęła w tej części konferencji Maria Wągrowska z Rządowego Centrum Bezpieczeństwa, koncentrując się na zagadnienia bezpieczeństwa Polski.


Drukuj Góra
www.altair.com.pl

© Wszelkie prawa zastrzeżone, 2007-2024 Altair Agencja Lotnicza Sp. z o. o.