Zbrojenia Azerbejdżanu

Planowany budżet wojskowy Azerbejdżanu zwiększy się w przyszłym roku do równowartości 3,1 mld USD, a więc niemal dwukrotnie, w stosunku do 2010. Zagraża to stabilności regioniu.

Według informacji Samira Szafirowa, ministra finansów, rządowy projekt przyszłorocznego budżetu zakłada wzrost wydatków na siły zbrojne aż o 89,7%, do kwoty 2,5 mld manatów, czyli równowartości 3,1 mld USD. Ze względu na inflację i wahania kursów walut, w przeliczeniu na USD wzrost nie będzie już aż tak duży, jednak nadal osiągnie imponujące 60%. Dodatkowe sumy mają zostać przeznaczone głównie na zakup nowoczesnego wyposażenia wojskowego (wydatki modernizacyjne mają pochłonąć 1,4 mld USD) oraz na rozbudowę przemysłu obronnego.

Należy dodać, że Azerbejdżan, po uzyskaniu w 1991 niepodległości, nie był w stanie poradzić sobie ze stosunkowo nieliczną enklawą ormiańską w Górnym Karabachu. Wydatki wojskowe w latach 1990. nie przekraczały 100-200 mln USD. Jednak błyskawiczny rozwój gospodarczy ostatnich lat spowodował, że kwoty te drastycznie wzrosły w ostatniej dekadzie.

Azerbejdżan czerpie bowiem ogromne zyski z eksportu ropy naftowej i gazu ziemnego. Dzięki inwestycjom w zaniedbany, postsowiecki przemysł wydobywczy, a także otworzeniu rurociągu, który przez Gruzję i Turcję zapewnia szeroki zbyt dla czarnego złota na zachodzie, z ominięciem terytorium Armenii, kraj kilkukrotnie zwiększył swoje bogactwo. PKB w latach 1995-2005 wzrósł 10-krotnie, a w latach 2005-2006 osiągnięto roczny wzrost 26-34% i pierwsze miejsce na świecie pod względem rozwoju gospodarczego. Dopiero ostatni kryzys zmniejszył nieco te wartości, jednak nie na tyle, by spowodować kurczenie się gospodarki.

Obecnie 9-milionowy kraj generuje PKB w wysokości prawie 50 mld USD. Dla porównania, sąsiednia, 3,5-milionowa Armenia wygenerowała w 2009 jedynie 8,5 mld USD.

Zbrojenia Azerbejdżanu, wspierane politycznie przez Turcję, USA i Gruzję, mogą zaowocować konfliktem o Górny Karabach. W czasie wystąpienia przed członkami parlamentarnej komisji obrony, minister Szafirow nie ukrywał, że rozbudowa armii - wobec niechęci Ormian do negocjacji - może pomóc w militarnym rozwiązaniu problemu.

Zaognienie sytuacji wokół enklawy widoczne jest również w narastających incydentach zbrojnych na granicy. Zginęło w nich w bieżącym roku już 18 żołnierzy. Połowa z nich poległa we wrześniu.

Siły zbroje Azerbejdżanu liczą w czasie pokoju 95 tys. żołnierzy oraz 17 tys. funkcjonariuszy sił paramilitarnych. Na uzbrojenie składa się m.in. 50 MiGów-29 (oraz prawie drugie tyle samolotów bojowych innych typów), 15 śmigłowców szturmowych Mi-24, a także 280 czołgów podstawowych, T-72 i T-55. Systemy te są modernizowane i wzbogacane o nowe uzbrojenie (zobacz: Azerbejdżan pokazał kły), głównie w oparciu o dostawy z Izraela, Rumunii, Ukrainy, USA i Rosji.

Rośnie również w siłę przemysł zbrojeniowy, zdolny obecnie do produkcji broni strzeleckiej, amunicji, bomb i pojazdów opancerzonych (zobacz: Azerbejdżan na MSPO).

Potencjalni przeciwnicy - siły Karabachu i Armenii - mają w czasie pokoju niewielką przewagę liczebną (z wyjątkiem o wiele słabszych wojsk lotniczych), jednak ze względu na kilka razy mniejszy budżet wojskowy, ich wyposażenie musi z czasem stać się mniej zaawansowane technicznie.

Ormian ratuje bliski sojusz z Rosją, która dostarcza broń po niższych cenach, a także utrzymuje kilkutysięczny kontyngent wojskowy, bogato wyposażonych w nowoczesne uzbrojenie. Po doświadczeniach ostatniej wojny gruzińsko-rosyjskiej, nie wiadomo jednak, czy będzie to czynnik wystarczający do uniknięcia próby siłowego przyłączenia enklawy do Azerbejdżanu.