Polskie Linie Lotnicze LOT zostały pierwszym przewoźnikiem w Europie Środkowo-Wschodniej, który otrzymał certyfikat CEIV Pharma Międzynarodowego Stowarzyszenia Transportu Lotniczego (IATA). Wieloetapowy audyt, rozpoczęty w październiku 2018, potwierdził gotowość LOT Cargo do przewozu leków i wartościowych produktów farmaceutycznych w najwyższym światowym standardzie.
Ostatnie miesiące były bardzo pracowite dla działu cargo PLL LOT. W czasie zawieszenia pasażerskich połączeń lotniczych polski przewoźnik uruchomił projekt #CARGOdlaPolski, transportując z Chin materiały ochronne i sprzęt medyczny niezbędne do walki z pandemią koronawirusa. Od 5 kwietnia do 29 czerwca w ramach 172 transportów do Polski trafiło 23 500 m3 materiałów PPE, które zasiliły szpitale i placówki zdrowia w całym kraju. Dostawy realizowane były głównie z lotniska w Szanghaju, a następnie z Wuhan. Dzięki transportom medycznym samoloty LOT-u wróciły także na lotnisko w Pekinie.
15 lipca przewoźnik pozytywnie zakończył audyt Międzynarodowego Stowarzyszenia Transportu Lotniczego IATA i jako pierwsza linia lotnicza w Europie Środkowo-Wschodniej, odebrał prestiżowy certyfikat IATA CEIV Pharma (Centre of Excellence Independent Validators Pharma IATA). Tym samym LOT dołączył do światowej czołówki około 110 przedsiębiorstw na świecie, w tym 24 linii lotniczych, posiadających udokumentowany i zatwierdzony Systemu Jakości PIL QMS w zakresie zarządzania obsługą przesyłek farmaceutycznych.
Proces ubiegania się o certyfikację IATA CEIV Pharma przez Biuro Cargo i Poczty PLL LOT rozpoczęliśmy formalnie w listopadzie 2018. W tym czasie poprzez szereg specjalistycznych szkoleń oraz audytów IATA, wdrażaliśmy w naszej spółce system jakości, bazujący na licznych procedurach oraz instrukcjach dotyczących obsługi przesyłek temperaturowych, w tym przesyłek farmaceutycznych. Naszym nadrzędnym celem było oferowanie polskiemu i zagranicznemu rynkowi farmaceutycznemu niezawodnego produktu spełniającego wymogi IATA, GDP oraz WHO. Dzięki certyfikatowi IATA CEIV Pharma podmioty zajmujące się eksportem oraz importem leków i produktów farmaceutycznych o wartości przekraczającej nierzadko 1 mln USD, mogą powierzyć nam swój towar bez obaw o jego bezpieczeństwo. W 2019 przewieźliśmy ponad 1600 t produktów temperaturowych, a wśród nich ponad 400 t leków i produktów farmaceutycznych. Szacujemy, że w 2020 osiągniemy podobny wynik – mówi Michał Grochowski, dyrektor Biura Cargo i Poczty PLL LOT.
Według danych IATA, rynek przewozów farmaceutycznych rok do roku rośnie średnio o 20% i nawet pandemia koronawirusa SARS-CoV-2 nie spowolniła tego trendu. Drogą powietrzną transportowane są przede wszystkim szczepionki, insulina (Polska jest jednym z czołowych producentów tego leku), leki ratujące życie, substancje czynne do produkcji leków (API), suplementy diety, narzędzia czy urządzenia medyczne. Szacuje się, że w 2021 w samolotach przewiezionych będzie dużo więcej produktów farmaceutycznych, niż w latach poprzednich.
Jak podkreśla Michał Grochowski, każdy transport PLL LOT realizowany jest z dbałością o najwyższą jakość obsługi, ale farmacja to produkt o szczególnych wymaganiach. Produkty farmaceutyczne z natury rzeczy należą do grona towarów najbardziej wartościowych – zarówno pod względem ich ceny per kg, ale przede wszystkim tego, że nierzadko są to leki ratujące ludzkie życie. Dostawa takich towarów w jak najkrótszym czasie (wykorzystując rejsy bezpośrednie), przy zachowaniu odpowiednich warunków temperaturowych (stała temperatura pomiędzy 2-8°C), to kluczowe elementy całego łańcucha logistycznego, na końcu którego stoi pacjent. Aby ten mechanizm działał sprawnie, każde z ogniw łańcucha musi spełniać szereg wymogów oraz stosować tożsame przepisy i procedury bezpieczeństwa.
Potwierdzeniem tych kompetencji jest właśnie certyfikat IATA CEIV Pharma, w transporcie lotniczym będący odpowiednikiem Certyfikatu ISO dla działalności handlowej. Jednak jego uzyskanie jest wielokrotnie trudniejsze. Proces certyfikacji opiera się na wieloetapowym, skomplikowanym audycie, który ma na celu przygotowanie każdego podmiotu uczestniczącego w transporcie (linii lotniczej, agenta handlingowego, spedytora lub nadawcy) do obsługi przesyłek farmaceutycznych w oparciu o najwyższe standardy jakości opisane w regulacjach międzynarodowych IATA TCR, WHO i Unii Europejskiej.
Procesem certyfikacji objęte są wszystkie obszary działalności Biura Cargo i Poczty PLL LOT – od rezerwacji i akceptacji, przez audyty i szkolenia, po magazynowanie. Organem odpowiedzialnym za cały proces był Zespół Pharma OPS liczący 4 osoby, ale w procesie przygotowania dokumentacji i systemu brało udział ponad 20 osób. Oprócz tego certyfikacji podlegają jednocześnie partnerzy LOT Cargo, m.in. spółki transportowe obsługujące dowóz i odbiór towarów czy przygotowujące dokumentację. Jakość świadczonych usług jest stale monitorowana, bowiem Certyfikat IATA CEIV Pharma ważny jest przez 36 miesięcy. Po tym czasie konieczne jest jego odświeżenie i poddanie się ponownemu audytowi IATA – dodaje Michał Grochowski (Nowa wakacyjna trasa PLL LOT, 2020-07-07).