Orion, statek kosmiczny NASA, zostanie w ciągu kilku dni wystrzelony z Centrum Kosmicznego im. Kennedy'ego na Florydzie, do misji księżycowej Artemis. Zbudowany przez Airbusa moduł obsługowy (ESM) będzie go zasilał w trakcie lotu tam i z powrotem oraz na orbicie Księżyca.
ESM jest kluczowym elementem pojazdu kosmicznego nowej generacji, który zabierze astronautów poza niską orbitę okołoziemską po raz pierwszy od zakończenia programu Apollo w latach 1970. Moduł zapewnia regulację napędu, mocy i temperatury oraz zaopatrzy astronautów w wodę i tlen podczas przyszłych misji. ESM jest zainstalowany poniżej modułu załogowego, razem z którym tworzą statek kosmiczny Orion. Airbus opracował ESM jako główny wykonawca Europejskiej Agencji Kosmicznej ESA oraz projektuje i wyprodukuje kolejnych pięć modułów ESM.
– Wyniesienie 50 lat po ostatniej załogowej misji księżycowej w kosmos Oriona z europejskim modułem ma historyczne znaczenie. To kolejny ważny krok w kierunku powrotu astronautów na Księżyc. Program się rozwija i jesteśmy gotowi wraz z naszymi klientami – ESA i NASA – oraz partnerem przemysłowym Lockheed Martin Space wrócić na powierzchnię Księżyca w 2025 – powiedział Jean-Marc Nasr, szef działu systemów kosmicznych w Airbusie.
Pierwszy Orion zostanie wyniesiony w kosmos przy użyciu nowej rakiety NASA Space-Launch System. W tym testowym locie bezzałogowym Orion dotrze ponad 70 000 km poza Księżyc. Artemis II, zasilany przez ESM-2, ma około 2024 zabrać w kosmos już czterech astronautów i bezpiecznie sprowadzić ich na Ziemię. Rok później, w misji Artemis III, ESM-3 zapewni, że kolejny Orion dostarczy ludzi na Srebrny Glob, wśród nich pierwszą kobietę. Opracowane technologie i doświadczenia zebrane podczas misji Artemis będą miały fundamentalne znaczenie dla ewentualnych przyszłych, długoterminowych lotów na Marsa.
ESM składa się z ponad 20 000 części i komponentów, od sprzętu elektrycznego po silniki odrzutowe, panele słoneczne, zbiorniki na paliwo, materiały podtrzymujące życie oraz kilku kilometrów przewodów sztywnych i elastycznych. ESM to cylinder o wysokości i szerokości ok. 4 m. Jest podobny do europejskiego zautomatyzowanego pojazdu transferowego (ATV, 2008-2015), również zbudowanego przez Airbusa. Ma charakterystyczny czterosegmentowy panel słoneczny (o średnicy 19 m, po rozłożeniu), który wytwarza ilość energii wystarczającą dla dwóch gospodarstw domowych. 8,6 t paliwa zmagazynowanego w module zasila główny silnik, 8 silników pomocniczych i 24 mniejsze stery strumieniowe, które zapewnią nawigację i kontrolę położenia w przestrzeni.
W chwili startu ESM będzie ważył łącznie nieco ponad 13 t. Oprócz pełnienia funkcji głównego układu napędowego statku Orion, ESM umożliwi manewrowanie orbitalne i kontrolę położenia. Zapewni załodze kluczowe funkcjonalności podtrzymujące życie, takie jak dostęp do wody i tlenu. Odpowiada za regulację temperatury podczas połączenia z modułem załogi. Bezciśnieniowy moduł obsługowy może być też używany do transportu dodatkowych ładunków.
Przed pierwszym lądowaniem na Księżycu Orion połączy się z orbitująca wokół naszego naturalnego satelity międzynarodową platformą Lunar Gateway, która umożliwi nieprzerwaną eksplorację kosmosu i rozszerzy obecność ludzkości w kosmosie (ESM 4 dla Oriona, 2022-06-21, PMAD dla Lunar Gateway, 2022-01-12).
Więcej na temat misji Artemis w Skrzydlatej Polsce 08/2022.