Prezydent Wołodymyr Zełenski w mediach społecznościowych poinformował wczoraj, 14 marca 2025, o opracowaniu przez Ukrainę pocisku manewrującego ziemia-ziemia o zasięgu 1000 km. Jego konstrukcję oparto na przeciwokrętowym pocisku rakietowym R-360 Neptun (Nieptun). Projektantem obu wersji jest KB Łucz z Kijowa (Rosyjski atak na KB Łucz, 2025-01-19). Ukraiński prezydent dodał, że nowy pocisk pomyślnie przeszedł testy bojowe i trafił w cel.
Informacje o powstaniu nowej wersji Neptuna Zełenski ogłosił następnego dnia po ukraińskim ataku na rosyjską rafinerię ropy naftowej w Tuapse. Według źródeł nieoficjalnych, zbieżność czasowa była nieprzypadkowa. Początkowo spekulowano, że do ataku na rafinerię Ukraińcy użyli bojowych bezzałogowców dalekiego zasięgu, ale bardziej prawdopodobne jest, że wykorzystali właśnie nowy pocisk samosterujący. Miał on zostać wystrzelony z wyrzutni w okolicach Odessy nad Morzem Czarnym. Odległość do zaatakowanej rafinerii wynosi stamtąd 700-800 km, czyli cel znajdował się w zasięgu Neptuna. O jego użyciu może świadczyć nagranie z kamery przemysłowej pokazujące atak i jego skutki. Zarówno dźwięk nadlatującego obiektu, jak siła eksplozji wskazują na pocisk rakietowy, a nie bezzałogowiec.
Przeciwokrętowy pocisk rakietowy bazowania lądowego R-360 Neptun o zasięgu 400 km został opracowany jeszcze przed wojną rosyjsko-ukraińską. Po raz pierwszy pokazano go na Międzynarodowych Targach Broni i Bezpieczeństwa w Kijowie w 2015. W kolejnych latach system był rozwijany i testowany. Przyjęto go do uzbrojenia, w bardzo ograniczonej liczbie, w 2021 (WSU odebrały pierwszy kompleks Neptun, 2021-03-16). Później pojawiły się informacje, że do końca 2024 KB Łucz dostarczy ok. 100 pocisków Neptun.
Najbardziej znanym wykorzystaniem Neptuna stał się atak na krążownik Moskwa na Morzu Czarnym (Zatonął krążownik Moskwa, 2022-04-15). Okręt zatonął, co było wielką, także prestiżową, stratą dla Floty Czarnomorskiej WMF FR. Neptuny w podstawowej wersji, po wprowadzeniu niewielkich modyfikacji, używano też do atakowania celów lądowych na terytorium Rosji.
Według dostępnych danych, prace nad modernizacją Neptuna do atakowania celów lądowych rozpoczęły się w 2023 na podstawie decyzji Ministerstwo Obrony Ukrainy. W nowej wersji pocisk wyposażono w inną głowicę bojową, a także zmodyfikowany system kierowania lotem z satelitarnym systemem pozycjonowania. W fazie ataku używany jest system naprowadzania działający w podczerwieni. Do wystrzeliwania pocisków o wydłużonym zasięgu stosowane są takie same wyrzutnie, jak w wersji podstawowej.