W dn. 2-4 października do Serbii dotarło 6 samolotów myśliwskich MiG-29, będących darem rządu w Moskwie. Do ich przewiezienia potrzebne były trzy loty transportowca An-124-100 Rusłan (znaki rej. RA-82045), należącego do linii Wołga-Dniepr. Ich trasa wiodła z lotniska Tretiakowo, leżącego w mieście Łuchowicy, 135 km na południowy wschód od Moskwy, gdzie znajduje się zakład produkcyjny i ośrodek badawczy RSK MiG, nad terytorium Białorusi, Polski, Słowacji i Węgier, do bazy Ratno Vazduhoplovstva i Protivazduhoplovnej Odbrany (RV i PVO, wojsk lotniczych i obrony powietrznej Serbii) w mieście Batajnica, położonej około 20 km na północny zachód od Belgradu.
Dostawie myśliwców MiG-29 dla Serbii towarzyszyły bezprecedensowe środki bezpieczeństwa, zarówno w samej bazie w Batajnicy, jak i w jej pobliżu, a także nałożona przez rząd konieczność zachowania tajemnicy, niespotykana nawet w l. 1987-1988, kiedy to Jugosławia otrzymała od Związku Radzieckiego 14 najnowocześniejszych wówczas myśliwców MiG-29B i parę szkolno-bojowych MiG-29UB. Obowiązek zachowania tajemnicy na temat dostawy MiGów-29 dla Serbii spowodował, że tylko prorządowy dziennik Informer opublikował kilka słabej jakości zdjęć, pokazujących wyładunek częściowo rozmontowanych samolotów z ładowni Rusłana. Żaden inny publikator nie został dopuszczony do relacjonowania tego wydarzenia. Serbski resort obrony chciał zachować je w tajemnicy tak bardzo, że nie ujawnił także żadnych informacji z oficjalnej wizyty, którą 5 października w Batajnicy złożył ambasador FR w Serbii Aleksandr Czepurin.
RV i PVO otrzymały 4, wyprodukowane w 1989, myśliwce: pojedynczego MiGa-29A (9.12A) i 3 MiG-29 (9.13) oraz parę szkolno-bojowych MiG-29UB (9.51A) wyprodukowanych w 1990 i 1991. Podczas służby w WKS FR MiG-29A nosił znaki rej. RF-92185 i nr takt. 14. MiGi-29 oznaczono wcześniej jako RF-93709 (04), RF-93713 (31) i RF-93717 (10), a MiGi-29UB – RF-92196 (75) i RF-29166 (101). Jeden z samolotów musi przejść przegląd naprawczy, a pozostałe mają wystarczającą trwałość użytkową, dzięki czemu będą mogły pozostać w służbie RV i PVO jeszcze przez kilka lat, zanim konieczne będzie przeprowadzenie ich przeglądu naprawczego połączonego z wydłużeniem trwałości struktury.
Pozyskanie w/w samolotów dało RV i PVO bardzo potrzebny czas, niezbędny do zorganizowania procesu przeglądów naprawczych, wydłużenia trwałości struktury i modernizacji eksploatowanych obecnie, a wyprodukowanych w 1987, trzech MiGów-29B (9.12B) i jednego MiG-29UB (9.51B), odziedziczonych po byłej Jugosławii, które przetrwały wojnę domową i wchodzą teraz w skład 101. eskadry myśliwskiej z Batajnicy. Komentując dostarczanie pierwszej pary MiGów-29, minister obrony narodowej Serbii Aleksandar Vulin powiedział, że strona rosyjska poinformowała Belgrad o harmonogramie dostaw już 4 lipca. Minister Vulin podkreślił, że dostawa została zrealizowana na czas i stanowi niezwykłe wydarzenie, ponieważ jest pierwszą dostawą myśliwców dla lotnictwa wojskowego Serbii. Szef Sztabu Generalnego Serbskich sił zbrojnych gen. Ljubiša Diković dodał, że transfer samolotów jest aktem, który ocalił narodowe lotnictwo wojskowe.
Samoloty zostały dostarczone w szarym kamuflażu. Obecnie, pod nadzorem specjalistów z RSK MiG, są montowane w zakładach Moma Stanojlovic w Batajnicy. Ich pierwszy publiczny pokaz zaplanowano na 20 października, podczas defilady Sloboda (Wolność) 2017, która ma się odbyć w Batajnicy, w ramach obchodów 73. rocznicy wyzwolenia Belgradu. Defiladę obserwować ma rosyjski minister obrony Siergiej Szojgu. Być może uświetni je także pokaz w locie zespołu akrobacyjnego WKS FR Striżi, latającego na MiGach-29. Na pewno nie dołączą do nich odebrane niedawno serbskie samoloty tego typu, ponieważ w tym czasie będą wyposażane w urządzenia łącznościowo-nawigacyjne, kompatybilne z wymaganiami ICAO, a także przejdą proces unifikacji z MiGami-29 używanymi obecnie przez RV i PVO. Najprawdopodobniej na początku 2018 ex-rosyjskie samoloty zostaną oficjalnie przyjęte na stan 101. eskadry. Sloboda 2017 będzie jednak dobrą okazją do sprawdzenia, czy RV i PVO wznowiły patrolowanie przestrzeni powietrznej przez MiGi-29 po ich niedawnym uziemieniu (Serbskie MiGi-29 znów uziemione, 2017-09-20).
Serbia, otoczona przez kraje będące członkami NATO lub aspirujące do członkostwa w Sojuszu, oficjalnie jest neutralna militarnie. Rząd w Belgradzie ma jednak ambicje dołączenia do Unii Europejskiej i zachowania tradycyjnych, bardzo bliskich, relacji z FR. Niedawno personel techniczny RV i PVO przeszedł szkolenie w Rosji, a wojska lotnicze obydwu krajów przeprowadziły w dn. 2-8 października w ośrodku WKS FR w Lipiecku 3. doroczne ćwiczenia BARS 2017. Wzięło w nich udział 14 pilotów RV i PVO, którzy wraz z rosyjskimi kolegami ćwiczyli prowadzenie operacji bojowych przeciwko siłom paramilitarnym, wylatując 91 h i 10 min i zużywając 1096 szt. amunicji, pocisków rakietowych i bomb.
Dzięki pozyskaniu MiGów-29 współpraca rosyjsko-serbska może nabrać w następnych latach zupełnie nowego wymiaru. Głównym beneficjentem korzyści będą zapewne zakłady Moma Stanojlovic, które mają zostać przekształcone w centrum obsługi według stanu i dostaw części zamiennych dla MiGów-29, używanych przez RV i PVO. Jest to niezbędne do wykonania kolejnego kroku, jakim będą przeglądy naprawcze, wydłużenie trwałości i zintegrowanie nowego uzbrojenia, a następnie modernizacja wszystkich serbskich samolotów tego typu do standardu MiG-29SM lub podobnego, co pozwoli na pozostawienie ich w służbie po 2030.
Na przekór serbskim politykom, prześcigających się w populistycznych i euforycznych komentarzach, w których podkreślali, że Serbia otrzymała nowoczesne myśliwce o doskonałych zdolnościach, dzięki czemu przekształca się w regionalne mocarstwo, pozyskanie ex-rosyjskich samolotów oznacza w rzeczywistości, iż RV i PVO rezygnują teraz z zakupu nowych wielozadaniowych samolotów bojowych i odkładają ten proces na co najmniej dekadę. Przejęcie MiGów-29 daje Belgradowi luksus zapewnienia zdolności do samodzielnej obrony przestrzeni powietrznej kraju przez najbliższe 15 lat, a także wyszkolenia odpowiedniej liczby pilotów myśliwskich. Jest to podstawowy warunek wyposażenia w przyszłości RV i PVO w nowoczesne wielozadaniowe samoloty bojowe, o ile serbska gospodarka będzie w stanie ponieść takie wydatki.
Na podstawie informacji Igora Bozinovskiego