Resort obrony Finlandii sprawdzi zdolności wielozadaniowych samolotów bojowych oferowanych Ilmavoimat (wojskom lotniczym) w ramach konkursu HX. Przedsięwzięcie, o nazwie HX Challenge, odbędzie się w dn. 9 stycznia – 26 lutego 2020 w bazie lotniczej Pirkkala.
Celem HX Challenge jest weryfikacja osiągów i możliwości zadeklarowanych przez producentów samolotów w warunkach fińskich w ramach prób opracowanych w Finlandii. Jak mówi dyrektor programu HX płk Juha-Pekka Keränen gwarantuje to uczciwą i wyważoną ocenę wszystkich pięciu kandydatów. Każdy samolot zostanie poddany próbom trwającym 7 dni roboczych.
Oceniane będą następujące samoloty: Eurofighter Typhoon (9–17 stycznia), Dassault Rafale (20–28 stycznia), Saab Gripen (29 stycznia–6 lutego, GlobalEye zaoferowany Finlandii , 2019-06-21), Lockheed Martin F-35 (7–17 lutego 2020) i Boeing F/A-18 Super Hornet (18–26 lutego).
Fińskie warunki zimowe mają wpływ zwłaszcza na działanie czujników optoelektronicznych. Ponadto mogą mieć wpływ na inne urządzenia aktywne i pasywne. Nowoczesne wielozadaniowe samoloty bojowe radzą sobie z niskimi temperaturami i mrozem, jednak gdy temperatura otoczenia wynosi około 0oC, warunki często stają się trudniejsze z powodu działania deszczu, marznącej mżawki, deszczu ze śniegiem i śniegu – dodaje płk Keränen.
W drugim etapie oceny zdolności samolotów wykorzystane zostaną dane i osiągi zarejestrowane podczas HX Challenge. Etap ten, przeprowadzany za pomocą wirtualnych symulatorów, skoncentruje się na misji wykonanej przez cztery samoloty (jednego typu) w ramach scenariuszy opisanych w zaproszeniu do składania ofert.
Trzeci etap ma wykazać efektywność operacyjną każdego kandydata konkursu HX jako części fińskiego systemu obronnego, podczas symulacji długoterminowej gry wojennej, z wykorzystaniem danych uzyskanych w pierwszych dwóch etapach oceny zdolności.
Celem HX Challenge nie jest klasyfikacja poszczególnych samolotów, ale upewnienie się, że osiągi i zdolności podane w odpowiedziach na zaproszenie do składania ofert mają zastosowanie w fińskim środowisku operacyjnym. Oprócz tego niektóre dane zostaną zweryfikowane podczas lotów próbnych w krajach macierzystych kandydatów, a niektóre za pomocą symulacji i prób laboratoryjnych. Jeżeli niektóre parametry i taktyki byłyby stosowane tylko w sytuacjach awaryjnych, zostaną one ocenione na geograficznie ograniczonym obszarze lub wyłącznie za pomocą symulacji i testów laboratoryjnych.
Wprawdzie centrum HX Challenge będzie baza lotnicza Pirkkala, ale loty próbne odbywać się będą w całej Finlandii. Zagraniczne samoloty zmierzą się z fińskimi F/A-18 i Hawkami i zostaną ocenione przez fińskich planistów i taktyków. W ocenie wezmą udział także wojska lądowe i marynarka oraz agencje logistyczne i zaopatrywania.
Finowie ocenią zdolności proponowanych samolotów podczas pięciu rodzajów zadań: zwalczanie celów powietrznych, uderzenia na cele naziemne, zwalczanie celów morskich, uderzenia dalekiego zasięgu oraz wywiad, obserwacja, rozpoznanie i wykrycie i lokalizacja celów. Loty próbne będą wykonywane głównie między 8:00 a 16:00, także w warunkach słabego oświetlenia.
Zrewidowane zapytanie ofertowe dotyczące konkretnego oferenta, oparte na pierwszych ofertach i pierwszej fazie negocjacji programu HX z kandydatami, zostało wysłane do producentów w październiku 2019. Odpowiedzi będą przyjmowane do 31 stycznia 2020. Następnie rozpoczną się szczegółowe negocjacje z każdym oferentem. Zapytanie o najlepszą i ostateczną ofertę zostanie wysłane do oferentów w 2020, pod koniec drugiego etapu negocjacji w sprawie programu HX. Rząd Finlandii podejmie decyzję w sprawie zamówienia nowych samolotów wielozadaniowych w 2021.