Brytyjski Narodowy Urząd ds. kontroli (NAO, National Audit Office) opublikował komunikat dotyczący programu Ajax związanego z dostawą rodziny gąsienicowych pojazdów opancerzonych dla British Army (wojsk lądowych). Z powodu napotkania poważnych problemów nieznany jest obecnie termin dostaw 589 zamówionych pojazdów.
Program pozyskania pojazdów rodziny Ajax jest prowadzony do 2014. Brytyjczycy do grudnia 2021 wydatkowali na ten cel 3,167 mld GBP z planowanych 5,522 mld GBP. Wykonawcą zamówienia jest GDLS-UK. Do tej pory udało się wyprodukować 324 podwozia. 143 z nich przeszły próby fabryczne, jednak resort obrony odebrał tylko 26 Ajaxów wraz z systemami szkoleniowymi i wsparcia (Pierwsze Aresy dostarczone, 2020-07-28).
Głównym powodem zatrzymania realizacji dostaw są problemy techniczne, których do tej pory nie udało się przezwyciężyć. Dotyczą przede wszystkim zbyt wysokiego poziomu wibracji i hałasu wewnątrz pojazdów, co stwarza dla żołnierzy zagrożenie ich zdrowia (w tym problemy ze słuchem). Co istotne, resort obrony wiedział o tym, jednak problemy zlekceważono i zaniechano reakcji (Ogłuszające testy Ajaxa, 2021-07-04).
Pierwotne założenia mówiły, że Ajaxy osiągną wstępną zdolność operacyjną (IOC) w 2020. Później ten termin przesunięto o rok. Jednak do tej pory nie odnotowano postępów w rozwiązaniu problemu wibracji i hałasu, co oznacza, że osiągnięcie IOC jeszcze bardziej się opóźni. Nie jest jasne, czy wady pojazdów uda się kiedykolwiek wyeliminować. Już teraz wiadomo, że nie uda się dotrzymać terminu osiągnięcia pełnej zdolności operacyjnej pojazdów do 2025. Rodzi to poważne pytanie, czy British Army uzyska odpowiednie zdolności zaplanowane na następną dekadę. Celem jest bowiem uzyskanie w pełni ucyfrowionych pododdziałów wyposażonych w pojazdy Ajax, transportery Boxer i czołgi Challenger 3 do 2030.
Kontrola NAO wykazała liczne nieprawidłowości w zarządzaniu programem. Jest to m.in. niedostateczny poziom finansowania resortowego zespołu zarządzającego, rotacja personelu, zbyt krótki czas działania kierownictwa programu i nieefektywność rady programowej. Problemem okazały się również bardzo wysokie wymagania resortu liczące 1200 pozycji, które nie były zrozumiałe dla partnera przemysłowego. Niedociągnięcia pogłębiła też słaba komunikacja i powolny proces zgłaszania problemów.
Doprowadzenie programu wozów Ajax do finału jest na obecnym etapie obarczone wysokim ryzykiem. Jest to jednak program kluczowy dla zdolności British Army po zarzuceniu modernizacji bwp Warrior, stąd należy się spodziewać dużej determinacji brytyjskich decydentów w pozytywnym zrealizowaniu go mimo opóźnień i rosnących kosztów (Wytyczne w sprawie bwp Ajax ignorowane, 2021-12-20).