Pod koniec ubiegłego roku minęła 110 rocznica urodzin Szczepana Grzeszczyka. Przeszedł on do historii polskiego lotnictwa jako jedna z najwybitniejszych i najbardziej zasłużonych postaci. Cechowało go praktyczne podejście do spraw technicznych i zdolność do kompromisu. Z natury miał wysokie mniemanie o sobie. W środowisku lotniczym obdarzano go w związku z tym licznymi przydomkami: Apostoł-szybowiciel, Szczypion Afrykański, Wielki Rabbi oraz Sztywny w krzyżu narcyz. Znakomity teoretyk i doskonały praktyk szybownictwa, stał się autorem dziesięciu rekordów krajowych, głównie w lotach na długotrwałość. Jednak mimo tego dalej mamy problem z określeniem kim właściwie był? Pilotem? Konstruktorem? Działaczem? Instruktorem? Rekordzistą?
Szczepan Jan Grzeszczyk urodził się 25 grudnia 1901 w Warszawie. Jako uczeń gimnazjum wstąpił ochotniczo do Wojska Polskiego podczas wojny polsko-radzieckiej w 1920. Służył w 4. Dywizjonie Artylerii Konnej, uzyskując odznaczenie Krzyż Walecznych. W 1921, po uzyskaniu matury, rozpoczął studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki Warszawskiej. Głównym jego zainteresowaniem było lotnictwo. Podczas studiów pracował, w latach 1925–1926, w Instytucie Badań Technicznych Lotnictwa (IBTL) jako konstruktor.
W 1925 wraz z Jerzym Dąbrowskim i Jerzym Drzewieckim, jako jeden z trzech cywilów, uzyskał zezwolenie władz wojskowych na odbycie szkolenia lotniczego w Centralnej Eskadrze Treningowej l. Pułku Lotniczego w Warszawie, po czym w 1926 ukończył kurs pilotażu wojskowego, łącznie z akrobacją, latając wieloma typami samolotów, w tym samolotem myśliwskim Spad 61. Wykonał tam w sumie 460 lotów w czasie ponad 62 h.
Jesienią 1926 przeprowadził się do Lwowa na tamtejszą Politechnikę, gdzie kontynuował studia. Wstąpił do Związku Awiatycznego Studentów Politechniki Lwowskiej (ZASPL) i stał się tam głównym organizatorem i pierwszym prezesem utworzonego w 1928 Aeroklubu Akademickiego Lwowskiego (A.A.L.).
Zdjęcia i rysunki: via Tomasz Murawski
