Wojska Obrony Terytorialnej obchodziły swoje święto, które przypada na 27 września. Przy tej okazji ogłoszono, że liczebność tego rodzaju sił zbrojnych to ponad 40 tys. żołnierzy, co oznacza, że wciąż nie udało się osiągnąć docelowej liczebności 50 tys. Ponad 35 tys. to żołnierze terytorialnej służby wojskowej, 5 tys. stanowią żołnierze zawodowi a kolejnych kilkuset to żołnierze aktywnej rezerwy.
Formowanie WOT w obecnej formie rozpoczęło się w 2017 i następowało etapowo. Najpierw powstało Dowództwo Wojsk Obrony Terytorialnej, następnie rozpoczęło się formowanie trzech pierwszych brygad obrony terytorialnej w województwach podlaskim, lubelskim i podkarpackim. Formowanie WOT wywołało wiele kontrowersji, dotyczących m.in. kwestii personalnych i drenażu kadr oraz wyposażenia z wojsk operacyjnych.
Po roku od utworzenia liczebność WOT wyniosła ponad 7,5 tys. żołnierzy. Pod koniec 2018 było to już blisko 17 tys., w 2019 – blisko 25 tys., w 2020 blisko 27,5 tys. a na przełomie 2023 i 2024 udało się przekroczyć 40 tys. Docelowo WOT mają liczyć 20 brygad, z czego dwie ostatnie sformowano w tym roku. Ponadto w ich składzie znajduje się Centrum Szkolenia WOT, Centrum Szkolenia Łączności i Informatyki, Szkoła Podoficerska SONDA, batalion dowodzenia WOT, Jednostka Wojskowa Działań Niekonwencjonalnych GRYF i Ośrodek Reprezentacyjny WOT.
Główne zadania spoczywające na WOT na czas zagrożenia wojną to ścisłe współdziałanie z wojskami operacyjnymi podczas prowadzenia operacji obronnej, w tym np. działania przeciwdywersyjne, czy pomoc w przyjmowaniu wojsk sojuszniczych na terenie Polski.
Natomiast w czasie pokoju żołnierze WOT działają podczas różnego typu operacji kryzysowych, np. podczas katastrof naturalnych jak podczas niedawnej powodzi. Terytorialsi biorą też udział we wsparciu Straży Granicznej w ochronie granicy z Białorusią czy ochraniają port lotniczy Rzeszów-Jesionka. Od 6 maja 2022 roku Dowództwo WOT pełni rolę Centrum Zarządzania Kryzysowego Ministra Obrony Narodowej, a dowódca tych wojsk jest szefem tego centrum. Aktualnie w ramach reagowania kryzysowego działa 20 zespołów oceny odbudowy, 15 zespołów oceny wsparcia oraz 21 naziemnych zespołów poszukiwawczo-ratowniczych. Dodatkowo w gotowości są utrzymywane 43 moduły zadaniowe na terenie 16 województw (Szef MON o priorytetach, 2024-05-23).