Wczoraj, 22 maja 2024, w Sejmie RP odbyło się wystąpienie Ministra Obrony Narodowej Władysława Kosiniaka-Kamysza. Udzielił on informacji na temat stanu bezpieczeństwa państwa, co zapoczątkowało debatę o bezpieczeństwie RP. Oto najważniejsze z informacji podanych przez szefa MON.
Przyjęty budżet obronny Polski ma osiągać rekordowy poziom 4% PKB, co ma być najwyższym wynikiem w NATO. Na obronność z budżetu państwa ma trafić do 118 mld PLN a po uwzględnieniu Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych (który opiera się o środki z mechanizmów dłużnych) ma to być 159 mln PLN.
Zwiększone środki pozwalają na szerzej zakrojone zakupy na rzecz Wojska Polskiego. Jak powiedział szef MON, od 13 grudnia 2023 Agencja Uzbrojenia MON zdążyła zawrzeć 40 umów o łącznej wartości ok. 50 mld PLN. 20 z nich to umowy z kontrahentami krajowymi, na kwotę 18,5 mld PLN. Celem obecnego kierownictwa resortu jest jednak osiągnięcie poziomu 50% wartości zakupów realizowanych w krajowym przemyśle.
W tym roku planowane jest podpisanie ok. 150 umów. Wśród zakupów wymienionych przez ministra znaleźć się mają lotnicze pociski manewrujące JASSM-ER, śmigłowce uderzeniowe AH-64 Apache, śmigłowce wielozadaniowe i wsparcia, modernizacja samolotów F-16, kolejne czołgi K2 wraz z amunicją, zestawy przeciwlotnicze Pilica, bezzałogowe systemy rozpoznawczo-uderzeniowe, terminale satelitarne, lekkie transportery rozpoznawcze w programie Kleszcz i lekkie radiostacje. Przyspieszona ma zostać realizacja programów obrony powietrznej, takich jak Wisła, Narew i Pilica+. Na liście zabrakło jednak zapowiedzi umów na bwp Borsuk, AHS Krab, okręty podwodne w programie Orka, czy samoloty tankowania powietrznego w programie Karkonosze.
Priorytetem dla MON jest tzw. Operacja Szpej, czyli likwidacja jednej z największych bolączek Wojska Polskiego w postaci braków w wyposażeniu indywidualnym żołnierzy. Na ten cel przesunięto już 0,5 mld PLN a w ciągu 2 najbliższych lat zaplanowano kwotę 1,5 mld PLN. Obejmie ona nowe mundury w skutecznym kamuflażu, nowe kamizelki kuloodporne, hełmy kompozytowe, karabinki Grot, pistolety VIS 100, celowniki, gogle noktowizyjne, maski przeciwgazowe i filtracyjną odzież ochronną.
Z wojska w tym roku mają zniknąć także hełmy stalowe. Co ciekawe, podobne zapowiedzi były już słyszane w 2015, lecz obietnicy nie udało się zrealizować. Biorąc pod uwagę znacznie większą żywotność hełmów stalowych od kompozytowych (zachowujących swoje walory przez jedynie ok. 10 lat) utrzymanie ich do celów szkoleniowych byłoby uzasadnione. Do tego WP ma wdrożyć mundury i wyposażenie dopasowane do potrzeb coraz liczniejszych w naszej armii kobiet.
Minister Kosiniak-Kamysz zapowiedział przeznaczenie dodatkowych 1,3 mld PLN na przywrócenie sprawności sprzętu wojskowego znajdującego się na stanie SZ RP. Polepszone mają zostać warunki służby, m.in. poprzez podwyżki o 20%, wprowadzenie Kardy Rodziny Wojskowej i wsparcie weteranów i ich rodzin. Wdrażany jest także nowy system motywacyjny dla pilotów i personelu naziemnego.
W trakcie przygotowań jest nowa strategia bezpieczeństwa narodowego. Określono także kierunki przebudowy i modernizacji WP na lata 2025-2039, co już pozytywnie zaopiniowała Komisja Obrony Narodowej. W odpowiedzi na wnioski Sztabu Generalnego WP i trwającą transformację utworzone ma zostać Dowództwo Transformacji, by usprawnić proces planowania.
Zapowiedziany został szerszy udział w inicjatywach międzynarodowych, szczególnie w zakresie obrony powietrznej. Polska jest już uczestnikiem programu DIAMOND pod brytyjskim kierownictwem. Planowane jest też przystąpienie do niemieckiej inicjatywy ESSI, co ma być pomocne w wymianie doświadczeń, szkoleniu, zakupach czy rozwijaniu doktryn (MON odpowiada ws. ESSI, 2024-04-17).
Według Ministra, liczebność Wojska Polskiego miała już osiągnąć 198 tys. żołnierzy, w tym 140 tys. żołnierzy zawodowych i 20 tys żołnierzy Dobrowolnej Zasadniczej Służby Wojskowej. Wzrost zdolności ma być notowany dzięki zwiększeniu aktywności szkoleniowej o ok. 40% w tym roku w porównaniu do lat wcześniejszych.
Jak powiedział szef MON: Każdego dnia na poligonach i placach ćwiczeń szkoli się ok. 60 tys. żołnierzy. W tym momencie na terytorium Polski szkoli się 16 tys. lub przebywa 16 tys. wojsk sojuszniczych. Polska armia od początku tego roku od od tego momentu wzięła udział w 250 ćwiczeniach krajowych i międzynarodowych. Niewykluczone więc, że ze znacznie większej aktywności szkoleniowej wynika zwiększona w ostatnim czasie liczba incydentów i zgonów personelu wojskowego.
W tym miesiącu MON powołało komponent satelitarny. 30 czerwca ma powstać Agencja Rozpoznania Geoprzestrzennego i Usług Satelitarnych. Następnie w jej ramach powstać ma Centrum Operacji Satelitarnych. W tym roku ma ono osiągnąć pełną gotowość. Oprócz tego trwa budowa wojsk bezzałogowych i wojsk medycznych.
MON jest w trakcie rozbudowy komponentu Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni. Obecnie liczą one 6,5 tys. personelu, w tym żołnierzy i pracowników cywilnych. Najnowsza jednostka została sformowana we Wrocławiu. WOC odpowiadają za działania w cyberprzestrzeni, skąd płynie coraz większe zagrożenie. W 2023 odnotowano ponad 80 tys. incydentów, a w tym roku spodziewany jest ich dwukrotny wzrost. Głównym kierunkiem zagrożenia ma być w tym przypadku Rosja.
Zapowiedziano także wzmocnienie Wojsk Obrony Terytorialnej. W tym roku mają one osiągnąć liczebność 20 brygad, z czego 18 to Brygady Obrony Terytorialnej a 2 to Brygady Ochrony Pogranicza. Finalnie, po latach, WOT zmienią też podporządkowanie. Spod bezpośredniego zwierzchnictwa szefa MON wejdą w podporządkowanie Szefa Sztabu Generalnego, tak jak pozostałe rodzaje sił zbrojnych (MON o planowanych zakupach, 2024-03-08).