Altair


Autoryzacja


Resetuj hasło

O zakończeniu lotów wahadłowców zadecydowała administracja prezydenta George'a Busha w 2004, kiedy ogłoszono nową inicjatywę kosmiczną, zakładającą powrót Amerykanów na Księżyc do 2020. Wahadłowce miały zakończyć służbę w 2010, a powstający w ramach programu Constellation pojazd Orion - przejąć funkcję załogowego statku kosmicznego około 2014. Nowa administracja prezydenta Baracka Obamy podtrzymała decyzję o wycofaniu wahadłowców, choć z powodu opóźnień w harmonogramie ostatnich lotów, oraz dołożeniu dodatkowej misji, pożegnanie z wahadłowcami nastąpiło o rok później. Co więcej, w lutym ubiegłego roku odwołany został również program Constellation, co postawiło Stany Zjednoczone w dość osobliwej sytuacji: największe mocarstwo kosmiczne pozostaje bez własnych statków załogowych. Zanim przeanalizujemy powstałą sytuację wypada podsumować kończącą się właśnie epokę.

Prom kosmiczny Atlantis zbliżający się do Międzynarodowej Stacji  Kosmicznej podczas ostatniej misji wahadłowca STS-135 / Zdjęcie: NASA

Rozpoczęła się ona niemal dokładnie 30 lat temu wraz z pierwszym lotem pojazdu Columbia 12 kwietnia 1981, a zakończyła 21 lipca bieżącego roku lądowaniem wahadłowca Atlantis. W tym okresie odbyły się 134 misje orbitalne pięciu pojazdów, obok wymienionych latały jeszcze Challenger, Discovery i Endeavour (wszystkie nazwy pochodzą od historycznych okrętów). Amerykańskie pojazdy wielokrotnego użytku były najczęściej używanymi statkami załogowymi, obok rosyjskich Sojuzów, które odbyły ogółem 107 załogowych lotów orbitalnych, ale w użyciu są od 1967.

Wszystkie statki kosmiczne, z wyjątkiem wahadłowców, powstawały do konkretnych programów kosmicznych: radzieckie Wostoki i amerykańskie Mercury służyły badaniu reakcji pojedynczego człowieka na warunki krótkiego lotu orbitalnego, wieloosobowe statki Woschod i Gemini - testowaniu takich operacji na orbicie, jak wyjście w otwartą przestrzeń kosmiczną, a także zbliżenie i połączenie na orbicie (w przypadku Gemini). Apollo powstał jako statek macierzysty dla wyprawy księżycowej, choć później był wykorzystywany jako statek transportowy do stacji orbitalnej Skylab. Podobnie radziecki Sojuz powstawał w zasadzie dla misji księżycowej, ale wobec odwołania załogowego programu księżycowego został wykorzystany do transportu załóg do stacji orbitalnych Salut, Mir i wreszcie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej ISS. Chiński statek Shenzhou, skopiowany z Sojuza, jest również statkiem transportowym do stacji orbitalnej, choć w takiej roli wystąpi dopiero w 2012, bo stacja Tiangong jeszcze pozostaje na Ziemi.

Tymczasem wahadłowce zbudowano jako wielofunkcyjne statki załogowo-towarowe w nadziei, że zostaną szeroko zapotrzebowane zarówno przez programy państwowe, jak też sektor prywatny oraz US Air Force. Wojskowi zgodzili się poprzeć projekt pod warunkiem, że ładownia wahadłowca będzie odpowiadać rozmiarom ich satelitów zwiadowczych, a pojazd po jednym okrążeniu Ziemi będzie mógł powrócić na miejsce startu.


Skrzydlata Polska - 08/2011
Drukuj Góra
www.altair.com.pl

© Wszelkie prawa zastrzeżone, 2007-2024 Altair Agencja Lotnicza Sp. z o. o.