Altair


Autoryzacja


Resetuj hasło
Autor: Janusz Piotrkowski, Rajmund Muth

W czasie wojny koreańskiej w kwietniu 1951 do północno-wschodnich Chin przybyła grupa radzieckich specjalistów lotniczych, w tym oblatywaczy NII WWS (Nauczno-Isliedowatielskij Institut Wojenno-Wozdusznych Sił - Naukowo-Doświadczalny Instytut Sił Powietrznych), kierowana przez gen. A. S. Błagowieszczenskiego - naczelnika wydziału myśliwskiego NII. W jej skład wchodziło 12 lotników: ppłk Dziubienko, Pieriewozczikow, mjr. Trofimow, Guliajew, Mitusow, kpt. Machalin, Kuraszew, por. Alichnowicz, Bobonin, Siemienienko, Sierdiuk i Tichomirow. Według wspomnień weteranów było ich 16. Dochodzą: ppłk Rosliakow - zastępca dowódcy oraz ppłk Suprun (brat słynnego Stiepana). Ich zadaniem było zdobycie amerykańskiego myśliwca F-86 Sabre.

Prototyp samolotu North American XP-86 Sabre / Zdjęcie: via USAF

26 kwietnia 1951, ustnym rozkazem gen. Błagowieszczenskiego, grupa ulokowała się przy 151. Gw.IAD (Gwardiejskij Istriebitielnyj Awiacjonnyj Połk - Gwardyjski Pułk Lotnictwa Myśliwskiego) z 303. IAD (Istriebitielnaja Awiacjonnaja Diwizija - Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego) z 64. Korpusu. Około miesiąca grupa przybywała na lotniskach drugiej linii. W tym czasie gen. Błagowieszczenskij przebywał na lotnisku pierwszej linii - Andun. Wykonał tam lot bojowy 10 maja 1951, wraz z pilotami 18. Gw.IAP i 196. IAP z 324. IAD. Później przybyła reszta, i 29 maja została - rozkazem nr 043 dowódcy 324. IAD, I. N. Kożeduba - włączona do 196. IAP pod komendę płk. Piepielajewa. Otrzymała nowe MiGi-15bis. Nazwano ich Grupa Nord.

Pierwszy lot bojowy wykonano 31 maja 1951. Zginął ppłk Pieriewozczikow, w walce z Sabre'ami. Wówczas nazwano ich Grupa Puch, ponieważ zostali rozbici w puch i proch. 5 czerwca 1951 przy lądowaniu zginął ppłk Dziubienko. Następnego dnia grupa została ostatni raz wspomniana w dokumentach 196. IAP. Po 7 czerwca, w dokumentach dywizji nie ma śladów grupy Błagowieszczenskiego. Ostatni raz jej oblatywacze są wymienieni w rozkazie dowódcy 64. IAK (Istriebitielnyj Awiacjonnyj Korpus - Korpus Lotnictwa Myśliwskiego) z 29 lipca. Część pilotów została w jednostkach. Przebywała na froncie 4 miesiące, ale nie zdołała wykonać zadania. Jeden z pierwszych zestrzelonych Sabrów spadł do morza blisko brzegu, ale zanim się nim zajęto, Amerykanie odholowali go na głębinę, gdzie zatonął.

Pierwszy samolot w radzieckich rękach to F-86A-5-NA (nr 49-1319) z 336. Eskadry Lotnictwa Myśliwskiego (FIS - Fighter Interceptor Squadron), 4. Skrzydła Lotnictwa Myśliwskiego USAF (FIW - Fighter Interceptor Wing) zestrzelony 6 października 1951 przez dowódcę 196. IAP - J. G. Piepielajewa. Lądował na brzegu morza, na piasku. Natychmiast wysłano tam ekipę z 324. IAD. Trzeba było się spieszyć ze względu na przypływ. Dowodził inżynier pułku Kazakin. Oprócz techników z dywizyjnego warsztatu remontowego byli jeszcze przedstawiciele OKB Mikojana.

Samolot szybko rozmontowano. Pojawili się jednak Amerykanie i rozpoczęli ostrzał z morza. Mimo dużego zachmurzenia jeden RF-84, przelatując nisko nad powierzchnią, starał się ogniem broni pokładowej zniszczyć samolot i pracujących Rosjan. Z pomocą 500 Azjatów wyciągnięto samolot na brzeg, załadowano w sekcjach na ciężarówki i o 4:00 nad ranem wywieziono. Jechano nocą, a w ciągu dnia zatrzymywano się w tunelach ze względu na polujące w powietrzu samoloty ONZ.

Po paru dniach jazdy transport dotarł na lotnisko Andun. Tam technicy dowiedzieli się, że Amerykanie dosłownie zorali bombami cały obszar, gdzie lądował awaryjnie ich samolot. Ze zdobyczy zlano próbki cieczy roboczych: smarów, paliwa, cieczy hydraulicznych i oleju. Po powrocie techników do ZSRR w eksploatacji radzieckich samolotów pojawiła się znacznie później taka sama czerwona ciecz - nowy płyn do hydrauliki AMG-10. Zdobycznego Sabre'a najpierw obejrzeli lotnicy. Szczególnie wysoką ocenę dano komfortowej kabinie z celownikiem i przyrządami lepszymi niż w MiGu. Piepielajew porównał kabinę F-86 z limuzyną Czajka, a MiGa-15 z Moskwiczem. Niektórzy piloci uważali, że Sabre ma ogonową stację ostrzegającą, lecz było to tylko korzystniejsze umiejscowienie pilota, zapewniające lepszą widoczność do tyłu.

Zdobycznego Sabre'a, mimo odległego transportu, szybko dostarczono do ZSRR. Do NII WWS trafił w końcu 1951. Odremontować się go nie dało, ale poszczególne węzły konstrukcji i agregaty wyposażenia poddano szczegółowym badaniom, przeprowadzonym przez instytuty wojskowe i resortowe przemysłu. Chciano także poddać próbom w tunelu aerodynamicznym CAGI dokładny model samolotu.


Skrzydlata Polska - 09/2011
Drukuj Góra
www.altair.com.pl

© Wszelkie prawa zastrzeżone, 2007-2024 Altair Agencja Lotnicza Sp. z o. o.