Heckler & Koch świętuje 50 lat obecności na rynku pistoletu maszynowego MP5. Do tej pory powstało 500 tys. oryginalnych, licencyjnych i nielicencyjnych egzemplarzy tej broni.
Opracowywanie jednego z najbardziej znanych i rozpoznawalnych pistoletów maszynowych na świecie rozpoczęło się w 1963. Broń do amunicji 9 mm x 19 rozwijał zespół czterech konstruktorów – Tilo Möller, Manfred Guhring, Georg Seidl i Helmut Baureuter. W konstrukcji wykorzystano mechanizm działania przejęty z karabinu automatycznego G3 – odrzut zamka półswobodnego hamowanego za pomocą dwóch symetrycznych rolek.
Początkowo pistolet maszynowy był znany pod zakładową nazwą MP64, następnie zmienioną na HK9, a w 1965 zgodnie z nowym kodem nazwania wyrobów określono go mianem HK54. Po przyjęciu konstrukcji przez armię zachodnioniemiecką otrzymała ona wojskową desygnatę MP5. Oznaczało to piąty pistolet maszynowy (Maschinenpistole 5) w katalogu uzbrojenia Bundeswehr-Materialamt, w którym znajdowały się już cztery inne konstrukcje tego typu (MP1 – włoska Beretta M38/49, MP2 – licencyjny izraelski UZI, produkowany przez FN Herstal, MP3 – Walther MPL i MP4 – Walther MPK).
W pierwszej kolejności broń trafiła jednak nie do sił zbrojnych Niemieckiej Republiki Federalnej (NRF), które w 1959 zamówiły w Izraelu pierwsze 35 tys. UZI, a do niemieckiej straży granicznej – Bundesgrenzschutz (BSG). Była to pierwsza niemiecka paramilitarna formacja policyjna, na której utworzenie w 1951 zgodzili się okupujący Niemcy alianci, przed powołaniem Bundeswehry w 1955. W 1966 BSG otrzymało pierwszy egzemplarz MP5 o numerze 11001. Później broń trafiła też do policji, żandarmerii wojskowej, marynarki, jak i jednostek specjalnych armii. Pistolety maszynowe oferowane były w odmianie z kolbą stałą MP5A2 i wysuwaną MP5A3. Początkowo broń zasilana była z prostych magazynków pudełkowych, w 1977 pojawiły się magazynki łukowe o pojemności 15 i 30 sztuk amunicji.
Broń zyskała popularność na początku lat 1970., gdy Niemcy miały poważny problem z terrorystycznymi spod znaku Rote Armee Fraktion (Grupa Baader-Meinhof). Co ciekawe, ta skrajnie lewicowa organizacja przyjęła jako swoje logo właśnie pistolet maszynowy MP5 na tle czerwonej gwiazdy. Konstrukcja po 1972 trafiła w ręce zachodnioniemieckich oddziałów antyterrorystycznych, w szczególności funkcjonariuszy jednostki GSG9. Z powodzeniem wykorzystywali oni MP5 m.in. w 1977 podczas obicia porwanego samolotu pasażerskiego na lotnisku w Mogadiszu. Jednak prawdziwą popularność broń zdobyła kilka lat później w maju 1980, kiedy to brytyjscy komandosi szturmowali ambasadę Iranu w Londynie. Wkrótce SAS zastąpiło niemieckimi pistoletami maszynowymi wszystkie dotychczas używane L2/L34 Sterling (Subkarabinki dla Brytyjczyków, 2009-09-11). W latach 1980. niemal wszystkie jednostki kontrterrorystyczne w Europie wykorzystywały już MP5, bardzo szybko broń trafiła też do Jugosławii, a po 1989 także do państw dawnego Układu Warszawskiego, w tym i Polski.
W 1974 rozpoczęto prace nad MP5 wyposażonym w 146-mm lufę z integralnym tłumikiem dźwięku, określaną później mianem MP5SD. W połowie lat 1970. przedstawiciele jednostki chroniącej jednego z południowoamerykańskich prezydentów i stali klienci H&K zwrócili się z prośbą do Niemców o stworzenie skróconej odmiany pistoletu maszynowego. W 1976 pojawił się model MP5K z 115-mm lufą, w pierwszych odmianach pozbawiony kolby i stabilizowany podczas strzelania za pomocą chwytu przedniego i pasa nośnego. Broń, ze względu na zastosowanie lżejszego zamka, miała większą od modelu standardowego szybkostrzelność – 900 w miejscu 700 strz./min.
Ponieważ dużym klientem H&K były amerykańskie siły zbrojne, ze szczególnym uwzględnieniem jednostek specjalnych w 1986 opracowano dla morskich komandosów SEAL nową odmianę MP5-N z symetrycznymi, rozmieszczonymi po obu stronach dźwigniami bezpiecznika/przełącznika rodzaju ognia (po raz pierwszy opisanych kodem piktogramów, a nie skrótami nastaw) z 225-mm lufą i wysuwaną kolbą. Była ona bardziej odporna na działanie słonej wody morskiej. Dla amerykańskich pilotów śmigłowców i samolotów współpracujących z wojskami specjalnymi stworzono też odmianę MP5K-PDW z składaną na prawą stronę kolbą Choate Machine Tool. Taka konstrukcja mogła być przenoszona na udzie i miała znacznie większą siłę ognia, niż pistolety samopowtarzalne.
Standardowo MP5 strzelał amunicją 9 mm x 19, ale w 1991 pod kątem amerykańskiego rynku stworzono w 1991 MP5/10 do amunicji 10 mm x 25 (10 mm Auto, opracowany w 1993) i MP5/40 do naboju 10 mm x 22 (.40 S&W, debiutował w 1990). Obie konstrukcje produkowano w latach 1992-2000. W 1994 FBI przyjęło model MP5/10 do uzbrojenia, w którym pozostaje do dzisiaj.
Pistolet maszynowy MP5 był produkowany we Francji przez MAS i w Wielkiej Brytanii przez RSAF Enfield (Brytyjczycy chcą niemieckiej broni, 2013-09-01), nadal pozostaje wytwarzany w Arabii Saudyjskiej, Grecji przez EAS, Iranie przed DIO (jego klon wytwarzany jest także w Sudanie), Pakistanie przez POF (Wietnam kupuje pakistańską broń, 2007-08-23) i Turcji przez MKEK. Używany jest w ponad 50 państwach. Na rynki cywilne opracowano też odmiany samopowtarzalne.