Kongres USA opublikował raport oceniający dotychczasowe osiągnięcia programu Mérida, mającego na celu wsparcie meksykańskich sił bezpieczeństwa w walce z narkobiznesem.
Program Mérida został ogłoszony w 2007. Jego założeniem jest wsparcie przez USA meksykańskich władz oraz sił bezpieczeństwa w walce prowadzonej z lokalnymi kartelami narkotykowymi (Mniej ofiar meksykańskiej wojny gangów?, 2013-05-28?). Pomoc ta przejawia się m.in. corocznych transferach pieniędzy, pozwalających rządowi centralnemu na zakup nowego uzbrojenia oraz podniesienie poziomu wyszkolenia policji (Amerykańska pomoc dla Meksyku, 2010-03-24).
W opublikowanym w ostatnich dniach raporcie Kongresu USA, U.S.-Mexican Security Cooperation: The Mérida Initiative and Beyond, zawarte są wnioski z dotychczasowych 4 lat realizacji programu Mérida. W latach budżetowych 2008-2012, amerykańska legislatywa zgodziła się przekazać stronie meksykańskiej 1,9 mld USD. Środki te zostały przeznaczone m.in. na zakup śmigłowców: 8 Bell 412, 9 UH-60 (UH-60M dla Meksyku , 2010-11-27) i 4 samolotów CN235.
Dodatkowo, siły policyjne miały otrzymać szeroki zestaw uzbrojenia w postaci broni palnej, czy opancerzonych samochodów patrolowych (Wozy opancerzone dla policji Meksyku, 2013-02-21). Tylko w 2011, Meksykanie otrzymali od USA wyposażenie o wartości ponad 500 mln USD.
Spora część środków finansowych przeznaczona została również na szkolenie i podnoszenie umiejętności służb porządkowych. Do tej pory przeszkolono 19 tys. policjantów. Jak zapewniają autorzy raportu, ich potencjał zostanie w przyszłości spożytkowany nie tylko na ulicy, lecz także w ramach wewnętrznych szkoleń organizowanych dla kolejnych grup mundurowych. Dodatkowo, specjalistyczne kursy przeszło też około 30 000 pracowników sądu i prokuratury.
Pomimo szeroko zakrojonej pomocy ze strony USA, program Mérida odnotował w przeszłości kilka niepowodzeń. Głównym zarzutem kongresmanów jest fakt niespożytkowania pełnej kwoty, przeznaczonej na wsparcie strony meksykańskiej. Według wyliczeń Kongresu, ze wspomnianych 1,9 mld USD, do kwietnia 2013 udało się wydać jedynie około 1,2 mld.
Powodów tego stanu rzeczy jest wiele i co ciekawe, nie wszystkim z nich winne są władze Meksyku. Przykładem są np. opóźnienia w dostawach zakupionego uzbrojenia, wynikające z konieczności bardziej priorytetowego traktowania przez Waszyngton doposażania amerykańskiego kontyngentu wojskowego w Afganistanie (Meksyk przegrywa z Afganistanem, 2010-03-25).
Pozytywny wpływ programu Mérida na podnoszenie poziomu bezpieczeństwa Meksyku opisuje ostatnia publikacja Uniwersytetu w San Diego, opracowana w ramach projektu Trans-Border Institute Justice in Mexico Project. Jej autorzy wyliczają, że m.in. właśnie dzięki dotychczasowemu wsparciu ze strony USA, meksykańskim władzom udało się aresztować lub też wyeliminować 25 spośród 37 najgroźniejszych przywódców karteli narkotykowych.
W okresie od 2007 do 2012 dokonano też 587 ekstradycji do USA osób podejrzanych o przemyt narkotyków na terytorium tego państwa. Wartość ta jest 2 razy większa niż w latach 2001-2006.
W dalszym ciągu niewystarczającą skutecznością wykazuje się natomiast meksykańskie sądownictwo. Według wyliczeń zawartych we wspomnianej publikacji, zaledwie 2% wykrytych przestępstw kończy się obecnie wyrokiem skazującym.
Problemem pozostaje również koncentrowanie się władz centralnych na rozbijaniu dużych karteli narkotykowych, w miejsce których natychmiast pojawia się duża liczba mniejszych, ale poprzez to sprawniejszych i trudniejszych do wykrycia grup przestępczych. Autorzy opracowania zwracają też uwagę na fakt, iż do czerwca 2013 Kongres USA nie był w stanie uchwalić żadnego skutecznego prawa mającego ograniczyć skalę zjawiska przerzutu uzbrojenia na południe, ze stanów takich jak Nowy Meksyk czy Teksas.