W dzisiejszym exposé premier Donald Tusk zapowiedział wydanie 10 mld zł w latach 2013-2014 na modernizację techniczną, a do 2022 – 100 mld zł.
Premier poinformował, że wspomniane sumy mają trafić do polskiej gospodarki. Powiedział także o zrealizowanych już podwyżkach uposażeń wojskowych, średnio o 300 zł.
Te lakoniczne stwierdzenia można ocenić raczej jako element prostego przekazu medialnego, a nie precyzyjne dane dotyczące polskiej obronności. Stwierdzenie o wydaniu w latach 2013-2014 łącznie 10 mld zł jest bowiem sprzeczne z zapisami realizowanego już budżetu na 2012 i preliminarza na 2013.
W tym pierwszym dokumencie zapisano bowiem wydanie na modernizację techniczną 7,043 mld zł. Na kwotę tę ma się składać – przede wszystkim – 5,66 mld zł na zakupy uzbrojenia i sprzętu wojskowego, niemal 964 mln zł na remonty oraz prawie 317 mln na zakup amunicji i materiałów wybuchowych. Pierwsza kwota tworzy większość wydatków majątkowych MON (łącznie 7,14 mld zł), pozostałe dwie wchodzą w skład wydatków bieżących (niemal 6,2 mld zł).
Zakładając niewielki nawet wzrost PKB, odpowiednie kwoty na 2013 i 2014 powinny być większe (O budżecie MON na 2013, 2012-09-13). Można je szacować na przynajmniej 15-16 mld zł.
Faktem jest jednak, że ze względu na niewykorzystywanie wszystkich planowanych dla MON kwot, w ciągu ostatnich 3 lat realne wydatki modernizacyjne oscylowały wokół 5 mld zł rocznie. Podana przez premiera wartość mogłaby być więc wytłumaczona jako przyjęcie prawdziwych wydatków z przeszłości, za podstawę do oszacowania budżetu modernizacyjnego na lata 2013-2014. Oznaczałoby to jednak zapowiedź wielomiliardowych zwrotów niewykorzystanych przez MON środków do budżetu państwa (co stało się już regułą) i łamanie zapisów ustawy o finansowaniu sił zbrojnych.
Mniej wątpliwości wywołuje stwierdzenie o przeznaczeniu na modernizację techniczną WP 100 mld zł do 2022 włącznie. Świadczy o tym prognoza wydatków na obronność w latach 2013-2023 i program obrony przeciwrakietowej, mld zł
Rok MON ObPrak
2013 31,4 [1,4]
2014 32,4 1,0
2015 33,3 0,9
2016 34,6 1,3
2017 36,2 1,6
2018 37,8 1,6
2019 39,4 1,6
2020 40,9 1,5
2021 42,4 1,5
2022 44,0 1,6
2023 45,5 1,5
2013-2023 417,9 14,1
Prognoza przygotowana przy założeniu utrzymania wydatków obronnych na poziomie 1,95% PKB (obecnie – w stosunku do PKB ub.r.). W latach 2013-2023 na modernizację techniczną – zgodnie z obowiązującą ustawą – miałoby zostać przeznaczonych co najmniej 20% budżetów MON, czyli ok. 84 mld zł. W praktyce na ten cel planowanych jest zwykle ponad 23% budżetu resortu, więc kwota ta może sięgnąć 100 mld zł. Na program obrony przeciwrakietowej, według projektu prezydenta RP, miałby być przeznaczany co najmniej coroczny przyrost budżetu MON, czyli w latach 2014-2023 ok. 14,1 mld zł. Biorąc pod uwagę, że co roku budżety MON nie są wykonywane (realne wykonanie nie przekracza 1,7% PKB br.), a wzrost PKB może być mniejszy, BBN szacuje, że program (o ile w ogóle w proponowanej postaci będzie realizowany) pochłonie 70% tej kwoty – 8-12 mld zł.
Wypowiedź premiera – bez względu na ocenę jej precyzji – jest jednak odzwierciedleniem zapowiadanego przyspieszenia modernizacji technicznej sił zbrojnych. Świadczą o tym m.in. przywołane już propozycje stworzenia nowoczesnego systemu obrony przeciwlotniczej/przeciwrakietowej (Program obrony powietrznej w Sejmie, 2012-09-24), plany zakupu śmigłowców wielozadaniowych (70 śmigłowców dla WP, 2012-09-26), modernizacji sprzętu pancernego Wojsk Lądowych czy zakupów nowych okrętów Marynarki Wojennej.