Te trzy hasła to najkrótsza synteza IX Międzynarodowej Konferencji i Wystawy Nowoczesne technologie dla bezpieczeństwa kraju i jego granic zorganizowanej przez Agencję Lotniczą ALTAIR i Zarząd Targów Warszawskich.
Kolejna już odsłona imprezy była w zgodnej opinii gości najciekawszą w historii, gromadząc nie tylko najważniejszych decydentów polskiego systemu obronnego, ale również gości zagranicznych, w tym m.in. z Chin i Iranu. Była też miejscem oficjalnego zapowiedzenia przez ministra obrony narodowej, Tomasza Siemoniaka utworzenia Inspektoratu Implementacji Innowacyjnych Technologii Obronnych (I3TO), którego głównym zadaniem będzie koordynowanie i inicjowanie polskich programów badawczo-rozwojowych (Powstaje I3TO, polska DARPA, 2013-05-16).
Konferencję otworzył szef resortu obrony, po którym wystąpił prof. Stanisław Koziej, szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego. Przedstawił zgromadzonym zręby doktryny prezydenta Komorowskiego, zakładającej budowanie prymatu zdolności do obrony kraju przed dotychczas traktowanymi priorytetowo zdolnościami ekspedycyjnymi. Jednocześnie, w myśl wniosków płynących z ostatniej edycji Strategicznego Przeglądu Bezpieczeństwa Państwa, wypracowano strategie umiędzynarodowienia i usamodzielnienia. Pierwsza z nich polega na wzmacnianiu więzi sojuszniczych i budowaniu stosunków bilateralnych, druga na podejmowaniu samodzielnych działań w sytuacji, gdy nie ma pewności szybkiej reakcji NATO na pojawiające się względem Polski zagrożenia. Dlatego konieczna staje się budowa zdolności do przeciwstawienia się zaskoczeniu w całym spektrum działań, od asymetrycznych po pełnoskalowe. Zagadnienia te są traktowane priorytetowo, stąd decyzja o budowie narodowego systemu obrony przeciwlotniczej i antyrakietowej, systemów informacyjnych walki i dowodzenia, broni precyzyjnej czy rozpoczęcie programu śmigłowcowego, zwiększającego mobilność wojsk lądowych.
Kolejny z mówców sesji wprowadzającej, Bogusław Winid, wiceminister spraw zagranicznych podkreślił, że polityka bezpieczeństwa jest jednym z ważniejszych obszarów działalności MSZ, zaś gen. bryg. Zdzisław Antczak, szef Zarządu Planowania Strategicznego P5 SG WP przybliżył główne kierunki modernizacyjne sił zbrojnych.
Pierwszą sesję tematyczną, prowadzoną przez Andrzeja Jonasa, poświęcono ogniskom zapalnym świata. Po raz pierwszy w Polsce można było przy jednym w stole zobaczyć obywateli USA, Francji, Rosji, Chin i Iranu, dyskutujących o sytuacji wojskowo-politycznej na naszym globie. Dr Wasilij Kaszin zrelacjonował ostatnie działania Rosji w zakresie spraw obronnych, ze zwróceniem uwagi na rozwój rodzimych programów modernizacyjnych i unowocześnienie sił zbrojnych. Wiceprzewodniczący Chińskiego Instytutu Studiów Strategicznych, gen. rez. Zhao Ning poruszył m.in. kwestię Korei Północnej, podkreślając, że tolerowanie atomowych ambicji Korei Północnej doprowadzi do destabilizacji sytuacji w regionie i wyścigu nuklearnych zbrojeń. Wyjaśnił, że skutkiem uzyskania głowic atomowych przez Pjongjang będą własne programy Republiki Korei i Japonii.
Attache Obrony Islamskiej Republiki Iranu, płk Seyed Hamid Reza Ghoreishi dyplomatycznie pominął kwestie konfliktu z USA i jego sojusznikami, podkreślając jednak prawo do nieskrępowanego rozwoju energetyki nuklearnej. W swoim wystąpieniu skoncentrował się na sytuacji w Afganistanie. Zwrócił uwagę, że po wycofaniu się w 2014 wojsk ISAF, zniknie ograniczenie dla rozwoju uprawy maku i produkcji opium, podstawy rolnictwa tego kraju. Przypomniał, że 75% opium, wykorzystywanego później do wytwarzania heroiny, powstaje właśnie w Afganistanie, przy czym jest to zajęcie zdecydowanie bardziej dochodowe niż np. uprawa zbóż. Tymczasem Teheran od lat zmaga się z przemytem i dystrybuowaniem narkotyków zza wschodniej granicy. Odnośnie Syrii, prelegent ograniczył się jedynie do stwierdzenia, że zakończenie wojny domowej w tym kraju musi opierać się na rozwiązaniach politycznych, a szczególnie na zmianie polityki rządu w stosunku do poszczególnych grup społecznych oraz przestrzeganiu praw człowieka.
Attache Obrony Republiki Francuskiej, płk Etienne Champeaux przybliżył przebieg operacji w Mali oraz założenia rozwoju francuskich sił zbrojnych do 2018-2025, zawarte w opublikowanej ostatnio Białej Księdze. Natomiast prof. Andrew Michta z German Marshall Fund of United States przeciwstawił się negatywnym opiniom o szybkim upadku znaczenia USA i całego świata zachodniego. Wskazał m.in. na oznaki przyspieszenia gospodarczego i uniezależnianie się Stanów Zjednoczonych od importu gazu, a w dalszej kolejności także ropy naftowej. Nie podważył jednak procesu przesuwania się ciężaru świata ku Dalekiemu Wschodowi.
Druga sesja tematyczna konferencji, poświęcona polskim programom zbrojeniowym, była prowadzona przez wiceprezesa AL Altair, Wojciecha Łuczaka. Główne wystąpienia: wiceministra obrony narodowej, Waldemara Skrzypczaka i gen. dyw. Leszka Cwojdzińskiego szefa Departamentu Polityki Zbrojeniowej, dopełniały się wzajemnie. Obaj prelegenci przybliżyli prezentowane już przez RAPORT-wto programy modernizacyjne sił zbrojnych (130 mld zł na modernizację, 2012-12-12), przy czym – co oczywiste – najwięcej uwagi poświęcili programowi obrony powietrznej. Obaj podkreślili, że wybór systemów przeciwlotniczych i przeciwrakietowych musi uwzględnić interesy polskiego przemysłu i transfer technologii. Wiceminister Skrzypczak powiedział, że zakończona faza prac analitycznych wskazała na cztery aspekty wybory oferty. Pierwszym jest to, czy jest ona zgodna z wymaganiami WP, drugim – przekazanie technologii dla polskiego przemysłu, trzecim – cena, zaś ostatnim – uwarunkowania polityczne. Dodał, że MON planuje w najbliższym czasie wystosować zaproszenia do dialogu technicznego do wszystkich trzech potencjalnych oferentów (a więc amerykańskiego Raytheona, europejskiej MBDA i izraelskiego Rafaela; Jaka polonizacja Tarczy?, 2013-04-11). Na tej podstawie ma zostać dokonany do końca br. wybór jednego partnera dla polskiego przemysłu.
W dalszej części sesji wystąpili Krzysztof Okułowicz z Komendy Głównej Straży Granicznej oraz reprezentanci przemysłu: prezesi i przedstawiciele WSK PZL-Świdnik, PZL w Mielcu (program śmigłowcowy), BAE Systems (samolot szkolenia zaawansowanego) i WB Electronics (platformy bezzałogowe).
Finalną sesję konferencji poprowadził Jacek Pałasiński. Była ona poświęcona polskim doświadczeniom z misji zagranicznych, stąd otworzyło ją wystąpienie gen. broni Edwarda Gruszki, dowódcy operacyjnego Sił Zbrojnych. Udało się też połączyć telefonicznie z ppłk. Adamem Jangrotem, dowódcą I zmiany PKW Mali, który zrelacjonował działania szkoleniowe podległych mu żołnierzy.
Głównym tematem wystąpień pozostałych prelegentów było jednak wycofywanie się z Afganistanu. Płk Maciej Nelke, szef Centrum Planowania Dowództwa Operacyjnego poinformował, że prace planistyczne związane z powrotem polskiego kontyngentu rozpoczęto w lipcu ub.r., tworząc 3 opcje operacji oraz kilka dodatkowych wariantów. Jednym z nich było wycofanie alarmowe, nagłe, w którym zakładano wyłącznie ewakuowanie polskich żołnierzy. Na szczęście realizowany jest wariant podstawowy... Cała operacja ma trwać 30 miesięcy. Obejmuje ona wycofanie żołnierzy (w 2012 było ich 2,5 tys., obecnie ok. 1600) oraz 392 egz. uzbrojenia i 580 kontenerów zaopatrzenia. Trzecia część majątku PKW Afganistan, której nie opłaca się transportować do Polski, została przeznaczona do przekazania cywilnym instytucjom afgańskim lub utylizacji.
Drugim z wystąpień, była prezentacja gen. bryg. Andrzeja Tuza, dowódcy XII zmiany PKW Afganistan. Poinformował on o w zasadzie bezproblemowym przekazywaniu odpowiedzialności za bezpieczeństwo podległej prowincji afgańskim siłom bezpieczeństwa. Wbrew pesymistycznym opiniom wielu analityków, dotyczących przyszłości Afganistanu po 2014, stwierdził, że w rejon działania polskich żołnierzy jest w zasadzie bezpieczny. Uznał, że gdyby sytuacja w innych rejonach tego kraju była porównywalna, mógłby być pewny o utrzymaniu się nowych władz także po wycofaniu wojsk ISAF.
Pełna relacja z IX Międzynarodowej Konferencji i Wystawy Nowoczesne technologie dla bezpieczeństwa kraju i jego granic znajdzie się w czerwcowym numerze miesięcznika RAPORT-wto.