Według informacji przekazanych przez bułgarskie media, resort obrony tego państwa zdecydował się na zakup używanych portugalskich myśliwców F-16 w ramach programu modernizacji wyposażenia wojsk lotniczych.
Informacja została opublikowana przez bułgarską agencję prasową Novinite. Według jej relacji, resort obrony miał podjąć wstępną decyzję w sprawie zakupu 9 używanych portugalskich myśliwców F-16 Block 15 (w tym 2 dwumiejscowych). Szacowana wartość transakcji ma wynieść 700 mln lewa, czyli równowartość około 470 mln USD. Nabycie Falconów miałoby stanowić element realizacji programu modernizacji wyposażenia wojsk lotniczych (Bułgaria ponawia przetarg na myśliwce, 2011-02-02), zawartego w ogłoszonym w połowie 2011 planie modernizacyjnym sił zbrojnych Bułgarii (Bułgaria: 1,5 mld USD na modernizację, 2011-04-25). Myśliwce miałyby służyć jeszcze 25 lat.
Trudno ocenić na ile informacje podane przez Novinite są prawdziwe. Jeszcze pod koniec 2012 bułgarski resort obrony przewidywał, że negocjacje w sprawie zakupu nowych myśliwców powinny zakończyć się do 2014 (400 mln USD na bułgarskie myśliwce, 2012-10-27). Wstępne decyzje w sprawie rozpatrywanych ofert miałyby z kolei zostać podjęte do marca br. (Bułgarskie negocjacje o myśliwcach, 2012-12-20). Przekazy medialne w sprawie portugalskich F-16 mogą więc być jedynie zagrywką negocjacyjną Sofii, mającą na celu złagodzenie stanowiska pozostałych oferentów. Poza Falconami Bułgarzy mieli otrzymać także propozycję zakupu używanych włoskich Eurofighterów, nowych szwedzkich JAS39 Gripen, a nawet amerykańskich F/A-18E/F.
Informacje o planach zakupu portugalskich maszyn wywołały spore kontrowersje w Bułgarii. Chodzi przede wszystkim o wiekowość myśliwców oraz stopień ich zużycia. Jak zaznacza Novinite – powołując się na serwis F-16.net – planowane do nabycia samoloty liczą już około 30 lat. Co więcej, pierwotnie były one eksploatowane przez wojska lotnicze USA, a dopiero potem odkupione przez Lizbonę (oznacza to, że chodzi o egzemplarze zmodernizowane do wersji MLU) w ramach programu Peace Atlantis II. Sofia byłaby więc ich już trzecim użytkownikiem. Nie mniej kontrowersyjny miałby okazać się fakt, że wartość planowanej transakcji jest 7 razy większa niż kwota, za którą Portugalczycy pierwotnie odkupili myśliwce od USAF (25 F-16 w 1999 za 180 mln USD). Nie usprawiedliwia jej ani przeprowadzona modernizacja, ani nawet znaczny spadek wartości dolara w ostatnich latach.
Ewentualna sprzedaż portugalskich myśliwców Bułgarii, jeżeli rzeczywiście do niej dojdzie, byłaby kolejnym przykładem postępującej redukcji wyposażenia wojsk lotniczych Portugalii. Wcześniej na zakup wykorzystywanych przez Lizbonę Falconów zdecydowała się Rumunia (Rumunia kupuje F-16, 2012-09-27, Rumunia zbiera na stare F-16, 2012-12-29). Portugalskie F-16 mają wylatane po ponad 3500 godzin, a ich resurs wynosi jeszcze 4-4,5 tys. h.
Obie transakcje zakupu starych F-16 – rumuńska i bułgarska – miałyby zostać zrealizowane bez przetargu.