W lutym 2016 w Indiach mają zakończyć się testy 5,56-mm karabinka automatycznego Excalibur, które zadecydują o jego przyjęciu do uzbrojenia.
200 karabinków Excalibur Mk I wyprodukowanych przez zakłady RFI (Rifle Factory Ishapur) we wschodnich Indiach, wchodzących w skład państwowego koncernu uzbrojenia OFB (Ordnance Factory Board) znajduje się w ostatniej fazie prób polowych. Z każdego egzemplarza wystrzelono już po 24 tys. sztuk amunicji. Jeżeli broń przejdzie wszystkie testy i zostanie przyjęta do uzbrojenia to pierwsze karabinki mogą trafić do armii już w 2017 i pozostać w służbie przez kolejne 15 lat. Indyjskie wojska lądowe chcą kupić nawet do 600 tys. tych konstrukcji, w cenie jednostkowej 60 tys. rupii (3,6 tys. zł). Całkowity koszt dostaw może się zamknąć kwotą 36 mld rupii (2,15 mld zł).
Excalibur to zmodyfikowana odmiana karabinka 1B1, dlatego określany jest też w indyjskich dokumentach także jako MIR, co jest akronimem od Modified INSAS Rifle. Pierwotną broń wprowadzono do uzbrojenia w 1996 w ramach programu INSAS (Indian Small Arms System) do amunicji 5,56 mm x 45. W praktyce doświadczenia z konfliktu w dystrykcie Kargil w maju-lipcu 1999 wymusiły konieczność zmian m.in. mechanizmu spustowego, celownika do granatów nasadkowych i dźwigni blokady nakładki na komorę gazową. Dopiero w 2001 OFB zaprezentował poprawiony model z wprowadzonymi 25 modyfikacjami, co nie rozwiązywało jednak problemów z bronią, dlatego trafiła do jednostek dopiero w 2004. Obok karabinka podstawowego 1B1 armia kupiła też karabinki maszynowe 1B2.
System INSAS nie spełnił oczekiwań wojska, konstrukcja okazała się zawodna, często się zacinała, a 20-nabojowe magazynki z tworzywa sztucznego pękały. Użytkownicy narzekali też na brak możliwości prowadzenia ognia ciągłego, bowiem karabinek 1B1 mógł strzelać jedynie ogniem pojedynczym i 3-strzałową serią. W końcu INSAS stracił zaufanie żołnierzy i wstrzymano jego zakupy, określając broń jako nieodpowiednią pod względem operacyjnym.
Zmodyfikowany Excalibur/MIR charakteryzuje się możliwością strzelania ogniem pojedynczym i ciągłym. Broń ma nieznacznie skróconą lufę względem 1B1 do 400 mm. W przeciwieństwie do pierwotnej wersji ma składaną na bok, kolbę z tworzywa sztucznego. Długość broni to 665 mm z kolbą złożoną i 895 mm z rozłożoną, masa 3,81 kg bez magazynka i 4,03 kg z pełnym 20-nabojowym magazynkiem (masa samego magazynka to 90 g).
Excalibur/MIR przeszedł już testy w dwóch miejscach, różniących się klimatem, ale ich wyniki są nierozstrzygające. Jedna z grup testowych odrzuciła konstrukcję, jako nie spełniającą oczekiwań, gdy druga dopuściła broń, która według nich sprawdza się jako poprawiona wersja systemu INSAS. Wskazano też, aby do karabinka wprowadzić modyfikacje, obejmujące m.in. skrócone łoże i nowy 20 lub 30-nabojowy polimerowy magazynek.
Przedstawiciele armii indyjskiej sugerują, że wybór Excalibura jest najlepszym rozwiązaniem, gdyż to poprawiona odmiana 1B1, w której wyeliminowano problemy oryginału. Tym samym zmniejsza się koszt przeszkolenia żołnierzy do nowej konstrukcji. Niemniej, wprowadzenie karabinka Excalibur/MIR do uzbrojenia może chwilowo poprawić sytuację 1,18-milionowych wojsk lądowych, ale nie jest on traktowany jako broń nowoczesna i perspektywiczna.
Dlatego jednocześnie testowany jest wielokalibrowy karabinek MCIWS (Multi-Calibre Individual Weapon System), opracowany przez placówkę badawczą ARDE (Armament Research Development Establishment). Broń dostosowana jest do amunicji 5,56 mm x 45, 6,8 mm x 43 i 7,62 mm x 39, a pomiędzy wariantami w poszczególnych kalibrach jest 92% wymienności części . Nowa broń ma zostać przekazana do testów do stycznia 2016. Wojskowi zadecydują, jaką amunicję wybrać, a z jakich wersji zrezygnować.
OFB jednocześnie testuje też karabinek Excalibur AR-2 (Ghatak) do amunicji 7,62 mm x 39 (Nowy indyjski karabinek, 2014-11-30). Broń ma być alternatywą dla wschodnioniemieckich, rumuńskich i bułgarskich klonów AK/AKM, jak też czeskich vz. 58 kupowanych przez lata przez indyjskie siły zbrojne i inne formacje mundurowe. Swoją broń proponują Hindusom też Rosjanie (Rosyjskie Kałasznikowy z Indii?, 2015-11-11).
Warto dodać, że Hindusi anulowali w 2015 anulowano dwa duże postępowania na nową broń, w których brały udział zagraniczne konstrukcje. Pierwszy, rozpoczęty w 2011 przetarg na dostawy 44.618 subkarabinków CQC (Close Quarter Carbine) wraz z wyposażeniem i akcesoriami, wyłonił w 2013 trzech rywali dopuszczonych do etapu prób: amerykańskiego Colta, izraelskiego IWI i włoską Berettę. Nowa broń miała zastąpić 9-mm pistolety maszynowe 1A1, które wycofano w 2010. Wszystkie trzy konstrukcje odrzucono, choć Hindusi wybrali izraelskie celowniki noktowizyjne, które odseparowano z postępowania na broń. Jeżeli umowa zostanie podpisana, to ich licencyjne odmiany będą produkowane przez zakłady BEL. W postępowaniu na CQC ARDE także zaproponowano alternatywę – pistolet maszynowy JVPC/MSCM (Joint-Venture Protective Carbine/Modern Sub-Machine Gun) do amunicji 5,56 mm x 30. W styczniu 2016 kolejna partia poprawionych konstrukcji ma trafić do dalszych testów polowych (Koniec prób MSMC, 2013-12-05).
W 2011 rozpoczął się przetarg MCAR (Multi-Calibre Assault Rifle), który obejmował dostawy 65.678 wielokalibrowych karabinków dostosowanych do amunicji 5,56 mm x 45 i 7,62 mm x 39 za 48,5 mld INR (2,9 mld zł). Kolejne 100 tys. miało być wyprodukowanych na miejscu w Indiach po transferze technologii do państwowych zakładów OFB. Wartość potencjalnego kontraktu szacowano na 200-265 mld INR (12-16 mld zł). Do finału MCAR dotarły cztery modele: Beretta ARX 160A1, Ceska Zbrojovka CZ 807, Colt CM905 i IWI Galil ACE-I, jednak w czerwcu 2015 Hindusi odrzucili wszystkie (Koniec programu MCAR?, 2015-06-17).